بانک احادیث اهل بیت (ع) جلد 10 - (پزشکی)

حدیث1

امام صادق (علیه السلام) فرمودند:

ما اتخمت قط و ذلک انی لم ابداء بطعام الا قلت بسم الله و لم افرغ من طعام الا قلت الحمدلله.

هرگز هضم غذا بر من مشکل نشده است، زیرا هیچ گاه شروع به غذا نکردم مگر اینکه ((بسم الله)) گفتم و هیچ گاه از غذا خوردن فارغ نشدم مگر آنکه ((الحمدلله)) گفتم.

وسائل الشیعه، 16 ص 586 ح 7

حدیث2

امام هادی علیه السلام :

خَیرُ الأَشیاءِ لِحُمَّی الرِّبعِ أن یُؤکَلَ فی یَومِهَا الفالوذَجُ المَعمولُ بِالعَسَلِ ویُکثَرَ زَعفَرانُهُ ، ولا یُؤکَلَ فی یَومِها غَیرُهُ .

بهترین چیز برای تبِ رِبع آن است که در روز غلبه تب ، فالوده ای که با عسل ساخته شده و زعفران فراوانی دارد ، خورده شود و در آن روز ، چیزی دیگر خورده نشود .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 51 عن أبی جعفر ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 100 ، حدیث 24 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 406

حدیث3

الإمام الصادق علیه السلام :

المَحمومُ یُغسَلُ لَهُ السَّویقُ ثَلاثَ مَرّاتٍ ویُعطاهُ ؛ فَإِنَّهُ یَذهَبُ بِالحُمّی ، ویُنَشِّفُ المِرارَ وَالبَلغَمَ ، ویُقَوِّی السّاقَینِ .

امام صادق علیه السلام :

به تبدار ، سه بار سویق شسته شده ، داده می شود . این ، تب را می بَرَد ، تلخه و بلغم را می خشکانَد و ساق پاها را تقویت می کند .

مستدرک الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 337 ، حدیث 20077 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 566

حدیث4

امام کاظم علیه السلام :

أطعِمُوا المَحمومَ لَحمَ القِباجِ ؛ فَإِنَّهُ یُقَوِّی السّاقَینِ ، ویَطرُدُ الحُمّی طَرداً .

به تبدار ، گوشت کبک بخورانید ؛ چرا که پاها را نیرو می دهد و تب را کاملاً دور می کند .

بحارالأنوار ، جلد 65 ، صفحه 43 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 566

حدیث5

الإمام الرضا علیه السلام :

مَن أرادَ دَفَعَ الزُّکامِ فِی الشِّتاءِ أجمَعَ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ . . .

وَلیَشُمَّ النَّرجِسَ ؛ فَإِنَّهُ یَأمَنُ الزُّکامَ ، وکَذلِکَ الحَبَّهُ السَّوداءُ .

وإذا جاءَ الزُّکامُ فِی الصَّیفِ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ خِیارَهً واحِدَهً ، وَلیَحذَرِ الجُلوسَ فِی الشَّمسِ .

امام رضا علیه السلام :

هر کس می خواهد در همه زمستان از زکام ایمن بماند ، هر روز ، سه لقمه عسل با موم آن بخورد . . . و نرگس ببوید ؛ چرا که از زکام ، ایمنی می دهد . سیاه دانه نیز چنین است .

امّا اگر زکام در تابستان پیش آید ، در هر روز ، یک خیار بخورد و از نشستن در آفتاب ، خودداری ورزد .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 37 وص 38 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 334

حدیث6

الإمام الرضا علیه السلام :

إدمانُ أکلِ کُلَی الغَنَمِ وأجوافِها ، یَعکِسُ المَثانَهَ .

امام رضا علیه السلام :

عادت داشتن به خوردن قلوه و شکمبه (سیرابی) گوسفند ، مثانه را دیگرگون می کند .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 64 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 586

حدیث7

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

لا تُکرِهوا مَرضاکُم عَلَی الطَّعامِ وَالشَّرابِ ؛ فَإِنَّ اللّه َ یُطعِمُهُم ویَسقیهِم .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

بیمارانتان را به خوردنی و نوشیدنی وادار مکنید ؛ چرا که خداوند ، به آنان می خورانَد و می نوشانَد .

بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 142 ، حدیث 13 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 182

حدیث8

الإمام الکاظم علیه السلام :

مَن أکَلَ اللَّحمَ بِالبَیضِ کَبُرَ عَظمُ وَلَدِهِ .

امام کاظم علیه السلام :

هر کس تخم مرغ و پیاز و روغن زیتون بخورد ، استخوان فرزندش درشت خواهد شد .

بحار الأنوار ، جلد 104 ، صفحه 84 ، حدیث 41 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 228

حدیث9

الإمامُ الباقرُ علیه السلام :

اِستَرضِعْ لِولدِکَ بِلَبَنِ الحِسانِ ، وإیّاکَ والقِباحَ ؛ فإنّ اللَّبَنَ قد یُعدِی .

امام باقر علیه السلام :

برای شیر دادن کودک خود دایه خوش اخلاق استخدام کن و از دایه های بد اخلاق کن ؛ زیرا شیر (ویژگیها را) سرایت می دهد .

الکافی : 6 / 44 / 12

حدیث10

الإمام علیّ علیه السلام :

اُنظُروا مَن تُرضِعُ أولادَکُم ؛ فَإِنَّ الوَلَدَ یَشِبُّ عَلَیهِ .

امام علی علیه السلام :

بنگرید که چه کسی فرزندانتان را شیر می دهد ؛ چرا که کودک ، به همین شیر ، رشد می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 44 ، حدیث 10، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 680

حدیث11

الإمام الباقر علیه السلام :

اِستَرضِع لِوَلَدِکَ بِلَبَنِ الحِسانِ ، وإیّاکَ وَالقِباحَ ؛ فَإِنَّ اللَّبَنَ قَد یُعدی .

امام باقر علیه السلام :

برای فرزند خود ، از زنان زیبا ، شیردهی بخواه و از زشتان بپرهیز ؛ چرا که شیر ، گاه سرایت می کند .

تهذیب الأحکام ، جلد 8 ، صفحه 110 ، حدیث 376 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 682

حدیث12

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

لا تَستَرضِعُوا الحَمقاءَ ولاَ العَمشاءَ ؛ فِإِنَّ اللَّبَنَ یُعدی .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

زن کودن و نیز زنی را که چشمش ضعیف است و آب ریزش دارد ، به دایگی مگیرید ؛ چرا که شیر ، سرایت می کند .

بحار الأنوار ، جلد 103 ، صفحه 323 ، حدیث 13،دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 682

حدیث13

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

مِن سُنَّتِی التَّزویجُ ، وَاطلُبُوا الوَلَدَ ؛ فَإِنّی اُکاثِرُ بِکُمُ الاُمَمَ غَداً . وتَوَقَّوا عَلی أولادِکُم لَبَنَ البَغِیِّ مِنَ النِّساءِ ، وَالمَجنونَهِ ؛ فَإِنَّ اللَّبَنَ یُعدی .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

همسر دادن و همسر گرفتن ، از سنّت من است . فرزند بجویید ؛ چرا که من ، فردا به شما بر دیگر امّت ها فراوانی می جویم . درباره فرزندانتان ، از شیر زنان بدکاره و دیوانه ، اجتناب کنید ؛ چرا که شیر ، سرایت می کند .

بحار الأنوار ، جلد 103 ، صفحه 323 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 684

حدیث14

الإمام الصادق علیه السلام :

عَلَیکَ بِالهِندَباءِ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الماءِ ، ویُحَسِّنُ الوَلَدَ ، وهُوَ حارٌّ لَیِّنٌ ، یَزیدُ فِی الوَلَدِ الذُّکورَهَ .

امام صادق علیه السلام :

بر تو باد کاسنی ؛ چرا که آب (مَنی) را می افزاید ، فرزند را نکو می سازد ، و گرم و نرم است و بیشتر ، فرزند ، پسر می شود .

بحار الأنوار ، جلد 104 ، صفحه 83 ، حدیث 38 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 660

حدیث15

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مُصُّوا الماءَ مَصّا ولاتَعُبّوهُ عَبّا ؛ فَإِنَّهُ یوجَدُ مِنهُ الکُبادُ .

آب را بمکید و آن را یکجا سر نکشید ؛ چرا که درد جگر ، از آن می خیزد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 381 ، حدیث 1 ، بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 466 ، حدیث 23 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 148

حدیث16

امام صادق علیه السلام :

شُربُ الماءِ مِن قِیامٍ بِالنَّهارِ یُمرِئُ الطَّعامَ ، وشُربُ الماءِ مِن قِیامٍ بِاللَّیلِ ، یورِثُ الماءَ الأَصفَرَ .

ایستاده آشامیدن آب در روز ، غذا را گوارا می سازد و ایستاده آشامیدن آب در شب ، زرداب می آورد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 471 ، حدیث 49 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 144

حدیث17

امام صادق علیه السلام :

شُربُ الماءِ مِن قِیامٍ بِالنَّهارِ أقویَ وأصَحُّ لِلبَدَنِ .

ایستاده آشامیدن آب در روز ، مایه قدرت افزون تر و تن درستی بیشتر است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 382 ، حدیث 1 عن السکونی دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 144

حدیث18

امام صادق علیه السلام :

شُربُ الماءِ مِن قِیامٍ بِالنَّهارِ أدَرُّ لِلعَرَقِ ، وأقوی لِلبَدَنِ .

ایستاده آشامیدن آب در روز ، موجب عرق کردن بیشتر و توان افزون تر بدن است .

کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 3 ، صفحه 353 ، حدیث 4243 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 459 ، حدیث 2 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 144

حدیث19

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إذا شَرِبَ أحَدُکُمُ الماءَ وتَنَفَّسَ ثَلاثاً کانَ آمِناً .

اگر کسی آب بخورد و [در میان آن ،] سه نفَس بکشد ، [از بیماریِ ناشی از یکجا سر کشیدن] در امان است .

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 5 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 293 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 142

حدیث20

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِاللَّحمِ ؛ فَإِنَّ اللَّحمَ یُنمِی اللَّحمَ ، ومَن مَضی لَهُ أربَعونَ صَباحاً لَم یَأکُل لَحماً ساءَ خُلُقُهُ ، ومَن ساءَ خُلُقُهُ فَأَطعِموهُ اللَّحمَ ، ومَن أکَلَ شَحمَهً أنزَلَت مِثلَها مِنَ الدّاءِ .

بر شما باد گوشت ؛ چرا که گوشت ، گوشت می رویانَد . هر کس بر او چهل صبح بگذرد و گوشت نخورد ، بدخوی می شود . هر کس بدخوی شد ، به او گوشت بخورانید . هر کس چربی بخورد ، آن چربی به اندازه خود برای او بیماری فرود می آورد .

المحاسن، جلد 2، صفحه 256، حدیث 1807 عن أبیاُسامه عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحار الأنوار، جلد 66، ص67، حدیث 43 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 128

حدیث21

امام صادق علیه السلام :

کُلُوا اللَّحمَ فی کُلِّ اُسبوعٍ ، ولا تُعَوِّدوهُ أنفُسَکُم وأولادَکُم ؛ فَإِنَّ لَهُ ضَراوَهً کَضَراوَهِ الخَمرِ ، ولا تَمنَعوهُم فَوقَ الأَربَعینَ یَوماً ؛ فَإِنَّهُ یُسیءُ أخلاقَهُم .

در هر هفته ، یک بار گوشت بخورید و خود و فرزندانتان را بدان عادت ندهید ؛ زیرا موجب اعتیادی همچون اعتیاد به شراب می گردد . نیز آنان را بیش از چهل روز ، از آن محروم مدارید ؛ چرا که آنان را بدخوی می کند .

الاُصول الستّه عشر ، صفحه 12 عن زید الزرّاد دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 126

حدیث22

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

لا تَأکُلوا بِالشِّمالِ ؛ فَإِنَّ الشَّیطانَ یَأکُلُ بِالشِّمالِ .

با دست چپ نخورید ؛ چرا که شیطان با دست چپ می خورد .

کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 261 ، حدیث 40872 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 98

حدیث23

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن أکَلَ بِشِمالِهِ أکَلَ مَعَهُ الشَّیطانُ ، ومَن شَرِبَ بِشِمالِهِ ، شَرِبَ مَعَهُ الشَّیطانُ .

هر کس با دست چپ بخورد ، شیطان نیز همراه با او می خورد و هر کس با دست چپ بنوشد ، شیطان نیز همراه با او می نوشد .

کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 262 ، حدیث 40876 وراجع : سنن الترمذی ، جلد 4 ، صفحه 257 ، حدیث 1799 و صفحه 258 ، حدیث 1800 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 98

حدیث24

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

الأَکلُ بِالشِّمالِ مِنَ الجَفا .

خوردن با دست چپ ، از نافرهیختگی است .

الجعفریّات، صفحه 162 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 96

حدیث25

امام علی علیه السلام :

لا یَنفُخُ الرَّجُلُ فی مَوضِعِ سُجودِهِ ، ولا یَنفُخُ فی طَعامِهِ ولا فی شَرابِهِ .

نباید کسی بر محلّ سجده خود و نه در غذای خود و نه در آنچه می نوشد ، بدمد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 458 ، حدیث 1 وج 79 ، صفحه 212 ، حدیث 8 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 96

حدیث26

امام علی علیه السلام :

مَن أرادَ ألاّ یَضُرَّهُ طَعامٌ فَلا یَأکُل حَتّی یَجوعَ ، فَإِذا أَکَلَ فَلیَقُل : بِاسمِ اللّه ِ وبِاللّه ِ .

هر کس که می خواهد غذایی او را آزار ندهد ، تا گرسنه نشده ، چیزی نخورَد و آن گاه هم که خواست بخورد ، بگوید : «بسم اللّه و باللّه » .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 60 عن جابر عن الإمام الباقر علیه السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 380 ، حدیث 46 وراجع: الإمساک قبل الشبع ، حدیث 1329 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 78

حدیث27

امام علی علیه السلام :

مَن أرادَ ألاّ یَضُرَّهُ طَعامٌ فَلا یَأکُل ، حَتّی یَجوعَ وتَنقی مَعِدَتُهُ ، فَإِذا أکَلَ فَلیُسَمِّ اللّه َ وَلیُجِدِ المَضغَ وَلیَکُفَّ عَنِ الطَّعامِ وهُوَ یَشتَهیهِ ، ویَحتاجُ إلَیهِ.

هر کس می خواهد هیچ غذایی به او زیان نرساند ، تنها هنگامی غذا بخورد که گرسنه شده و معده او [از خوراک پیشین ، ]پاک شده باشد . پس چون خواست بخورد ، نام خدا را بر زبان آورَد ، خوب غذا را بجَوَد و در حالی از غذا خوردن دست بکشد که هنوز میل به خوردن دارد و به آن ، احساس نیاز می کند .

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 380 ، حدیث 46 وص 410 ، حدیث 5 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 88

حدیث28

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُّ طَعامٍ لا یُذکَرُ اسمُ اللّه ِ عَلَیهِ ، فَإِنَّما هُوَ داءٌ ولا بَرَکَهَ فیهِ .

هر غذایی که بر آن نام خدا برده نشود ، درد است و هیچ برکتی در آن نیست .

کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 238 ، حدیث 40741 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 74

حدیث29

امام صادق علیه السلام :

لِکُلِّ شَیءٍ حِلیَهٌ ، وحِلیَهٌ الخِوانِ البَقلُ .

هر چیز را زیوری است و زیور سفره ، سبزی است .

الأمالی للطوسی ، صفحه 304 ، حدیث 606 عن أبی قتاده ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 382 ، حدیث 1280 ، بحار الأنوار ،جلد 66 ، صفحه 199 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 72

حدیث30

الإمام الصادق علیه السلام :

مَن أحَبَّ أن یَکثُرَ ماؤُهُ ووَلَدُهُ ؛ فَلیُدمِن أکلَ الهِندَباءِ .

امام صادق علیه السلام :

هر کس دوست دارد آب (منی) او و فرزندانش فراوان شود ، بر خوردن کاسنی ، مداومت ورزد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حدیث 10 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 504

حدیث31

الإمام علیّ علیه السلام :

کُلُوا الهِندَباءَ ، فَما مِن صَباحٍ إلاّ وتَنزِلُ عَلَیها قَطرَهٌ مِنَ الجَنَّهِ ، فَإِذا أکَلتُموها فَلا تَنفُضوها .

امام علی علیه السلام :

کاسنی بخورید ، که هیچ صبحی نیست ، مگر این که قطره ای از بهشت بر آن ، فرو می افتد . چون خواستید آن را بخورید ، قطره های آب را از رویش فرو متکانید .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 502

حدیث32

الإمام الصادق علیه السلام :

نِعمَ البَقلُ الهِندَباءُ ، ولَیسَ مِن وَرَقَهٍ إلاّ وعَلَیها قَطرَهٌ مِنَ الجَنَّهِ ، فَکُلوها ولا تَنفُضوها عِندَ أکلِها . وکانَ أبی علیه السلام یَنهانا أن نَنفُضَهُ إذا أکَلناهُ .

امام صادق علیه السلام :

کاسنی ، نکو سبزی ای است . هیچ برگی از آن نیست که قطره ای از بهشت بر آن نباشد. آن را بخورید و به گاه خوردن، متکانید . پدرم علیه السلام ما را نهی می فرمودند که به هنگام خوردن کاسنی ، آن را بتکانیم .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 207 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 502

حدیث33

الإمام الصادق علیه السلام :

الغُبَیراءُ لَحمُهُ یُنبِتُ اللَّحمَ ، وعَظمُهُ یُنبِتُ العَظمَ ، وجِلدُهُ یُنبِتُ الجِلدَ ، ومَعَ ذلِکَ ؛ فَإِنَّهُ یُسَخِّنُ الکُلیَتَینِ ، ویَدبَغُ المَعِدَهَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ البَواسیرِ وَالتَّقتیرِ ، ویُقَوِّی السّاقَینِ ، ویَق مَعُ عِرقَ الجُذامِ .

امام صادق علیه السلام :

سنجد ، گوشتش گوشت می رویانَد ، استخوانش استخوان را رشد می دهد و پوستش پوست را می پرورد . علاوه بر این ، سنجد ، کلیه ها را گرم می کند ، معده را پاک می سازد ، مایه ایمنی از بواسیر و تقطیر البول است ، ساق پا را قوی می کند و رگ جذام را به کلّی قطع می نماید .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 361 ، حدیث 1 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 414

حدیث34

الإمام الرضا علیه السلام :

أطعِموا حَبالاکُم ذَکَرَ اللُّبانِ ، فَإِن یَکُ فی بَطنِها غُلامٌ خَرَجَ ذَکِیَّ القَلبِ عالِما شُجاعاً ، وإن تَکُ جارِیَهٌ حَسُنَ خَلقُها وخُلُقُها ، وعَظُمَت عَجیزَتُها ، وحَظِیَت عِندَ زَوجِها .

امام رضا علیه السلام :

به زنان باردارتان ، کندر نر بدهید . در این صورت ، اگر آنچه در شکم زن است ، پسر باشد ، بیداردل ، آگاه و دلیر می گردد ، و اگر دختر باشد ، روی و خویِ وی نکو می شود و سرین او سترگ می گردد و نزد همسرش بهره می یابد .

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 444 ، حدیث 8؛ دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 456

حدیث35

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم - لِعَلِیٍّ علیه السلام: یا عَلِیُّ ، ثَلاثَهٌ یَزِدنَ فِی الحِفظِ ویُذهِبنَ البَلغَمَ : اللُّبانُ ، وَالسِّواکُ ، وقِراءَهُ القُرآنِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم- خطاب به امام علی علیه السلام فرمودند: ای علی ! سه چیز بر حافظه می افزاید و بلغم را می برد : کُندُر ، مسواک و قرائت قرآن .

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 443 ، حدیث 3 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 452

حدیث36

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِاللُّبانِ ؛ فَإِنَّهُ . . . یَزیدُ فی العَقلِ ، ویُذَکِّی الذِّهنَ ، ویَجلُو البَصَرَ ، ویُذهِبُ النِّسیانَ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

بر شما باد کُندُر؛ چرا که... عقل را افزون می کند ، ذهن را ذکاوت می دهد ، چشم را جلا می بخشد و فراموشی را از میان می بَرَد.

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 6 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 294 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 248

حدیث37

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

أطعِموا نِساءَکُم الحَوامِلَ اللُّبانَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فی عَقلِ الصَّبِیِّ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

به زنان آبستن خود ، کُندُر بدهید؛ چرا که عقل کودک را افزون می کند.

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 444 ، حدیث 8 ؛ الفردوس ، جلد 1 ، صفحه 101 ، حدیث 331 عن ابن عمر دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 248

حدیث38

الإمام الصادق علیه السلام :

شُربُ السَّویقِ بِالزَّیتِ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ ، ویُرِقُّ البَشَرَهَ ، ویَزیدُ فِی الباهِ .

امام صادق علیه السلام :

خوردن سویق با روغن زیتون ، گوشت برمی رویاند ، استخوان را استحکام می بخشد ، پوست را نازک می کند و بر توان جنسی می افزاید .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 276 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 564

حدیث39

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا الزَّیتَ ؛ فَإِنَّهُ مُبارَکٌ ، وَائتَدِموا بِهِ وَادَّهِنوا بِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَخرُجُ مِن شَجَرَهٍ مُبارَکَهٍ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

روغن زیتون بخورید ؛ چرا که خجسته است . از آن ، خورش بسازید و از روغن آن بر خویش بمالید ؛ چرا که از درختی خجسته بیرون می آید .

کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 279 ، حدیث 40984 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 328

حدیث40

امام علی علیه السلام فرمودند:

لا تُنالُ الصِّحَّهُ إلاّ بِالحِمیَهِ .

تن درستی ، جز با پرهیز ، به دست نمی آید .

غرر الحکم ، حدیث 10605 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 26

حدیث41

امام علی علیه السلام فرمودند:

صَلاحُ البَدَنِ الحِمیَهُ .

پرهیز ، مایه درستیِ تن است .

غرر الحکم ، حدیث 5793 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 26

حدیث42

الإمام الرضا علیه السلام :

لَیسَ الحِمیَهُ مِنَ الشَّیءِ تَرکَهُ ، إنَّمَا الحِمیَهُ مِنَ الشَّیءِ الإِقلالُ مِنهُ .

امام رضا علیه السلام :

پرهیز از یک چیز ، وا گذاردن آن نیست . پرهیز از یک چیز ، تنها کم خوردن از آن است .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 140 ، حدیث 1 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 22

حدیث43

امام کاظم علیه السلام فرمودند:

لَیسَ الحِمیهُ أن تَدَعَ الشیءَ أصلاً لا تَأکُلَهُ ، ولکنَّ الحِمیَهَ أن تَأکُلَ مِنَ الشیءِ وتُخَفِّفَ .

پرهیز این نیست که چیزی را اصلاً نخوری ، بلکه پرهیز آن است که از هر چیزی سبک بخوری .

الکافی : 8 / 291 / 443

حدیث44

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن أکَلَ قَبلَ أن یَشرَبَ و تَسَحَّرَ ، و مَسَّ شَیئا مِنَ الطِّیبِ ؛ قَوِیَ عَلَی الصِّیامِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

هر کس پیش از نوشیدن چیزی ، غذا بخورد و سَحَری میل کند و قدری بوی خوش [بر خود] بمالد ، بر روزه گرفتن ، توان بیشتری یابد .

کنز العمّال ، جلد 8 ، صفحه 510 ، حدیث 23882 نقلاً عن شُعب الإیمان عن أنس دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 108

حدیث45

الإمام العسکریّ علیه السلام :

کُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَهِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ یُسَکِّنُ الدَّمَ ، ویُصَفِّی الدَّمَ فِی الجَوفِ .

امام حسن عسکری علیه السلام :

پس از حجامت ، انار بخور ، اناری شیرین ؛ چرا که خون را فرو می نشانَد و خون را در درون ، تصفیه می کند .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 59 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 123 ، حدیث 52 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 464

حدیث46

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم

- مِن وَصِیَّتِهِ لِعَلِیٍ علیه السلام: یا عَلِیُّ ، تِسعَهُ أشیاءَ تورِثُ النِّسیانَ : أکلُ التُّفّاحِ الحامِضِ ، وأکلُ الکُزبُرَهِ ، وَالجُبنِ ، وسُؤرِ الفَأرَهِ ، وقِراءَهُ کِتابَهِ القُبورِ ، وَالمَشیُ بَینَ امرَأَتَینِ ، وطَرحُ القَملَهِ ، وَالحِجامَهُ فی النُّقرَهِ ، وَالبَولُ فِی الماءِ الرّاکِدِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم

- در سفارش های ایشان به علی علیه السلام: ای علی! نه چیز است که فراموشی می آورَد: خوردن سیب تُرش ، خوردن گشنیز ، پنیر و پس مانده موش ، خواندن نوشته های روی قبر ، راه رفتن میان دو زن ، افکندن شپش ، حجامت در گودیِ پسِ سر ، و ادرار کردن در آب راکد.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 245 ، حدیث 2 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 254

حدیث47

الإمام الرضا علیه السلام :

أکلُ المَملوحَهِ وَاللَّحمانِ المَملوحَهِ وأکلُ السَّمَکِ المَملوحِ ، بَعدَ الحِجامَهِ والفَصدِ لِلعُروقِ ، یُوَلِّدَا البَهَقَ وَالجَرَبَ .

امام رضا علیه السلام :

خوردن غذای نمکْ سود ، گوشت نمکْ سود و خوردن ماهی نمکْ سود ، پس از رگزنی و حجامت ، بَهَک و گَری ایجاد می کند .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 64 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 494

حدیث48

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم

- لِعَلِیٍّ علیه السلام: یا عَلِیُّ ، اِفتَتِح طَعامَکَ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ مَنِ افتَتَحَ طَعامَهُ بِالمِلحِ وخَتَمَ بِالمِلحِ عوفِیَ مِنِ اثنَینِ وسَبعینَ نَوعاً مِن أنواعِ البَلاءِ ، مِنهُ الجُذامُ ، وَالجُنونُ ، وَالبَرَصُ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم

در سفارش های ایشان به امام علی علیه السلام - فرمودند: ای علی! غذا را با نمک ، آغاز کن و با نمک ، پایان ده؛ چه ، هر کس غذای خویش را با نمک آغاز کند و با نمک پایان دهد ، از هفتاد و دو نوع از انواع بلا که جذام ، دیوانگی و پیسی از آن جمله است ، به دور باشد.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 326 ، حدیث 2

حدیث49

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

ثَلاثَهٌ یَفرَحُ بِهِنَّ الجِسمُ ویَربو : الطِّیبُ ، ولِباسُ اللَّیِّنِ ، وشُربُ العَسَلِ .

رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم :

سه چیز است که تن ، به واسطه آنها شاداب می شود و رشد می کند : بوی خوش ، جامه نرم و نوشیدن عسل .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 295 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 94

حدیث50

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

الطِّیبُ یَسُرُّ ، والعَسَلُ یَسُرُّ ، وَالنَّظَرُ إلَی الخُضرَهِ یَسُرُّ ، وَالرُّکُوبُ یَسُرُّ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

بوی خوش ، شادی می آورد . عسل ، شادی می آورد . نگریستن به سبزه ، شادی می آورد . و سواری ، شادی می آورد .

صحیفه الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 239 ، حدیث 144 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 96

حدیث51

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

لِکُلِّ شَیءٍ حیلَهٌ ، وحیلَهُ الصِّحَّهِ فِی الدُّنیا أربَعُ خِصالٍ : قِلَّهُ الکَلامِ ، و قِلَّهُ المَنامِ ، و قِلَّهُ المَشیِ ، و قِلَّهُ الطَّعامِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

هر کاری را چاره ای است و چاره تن درستی در دنیا ، چهار چیز است : کم سخن گفتن ، کم خفتن ، کم راه رفتن و کم خوردن .

بحار الأنوار ، جلد 8 ، صفحه 144 ، حدیث 67 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 92

حدیث52

الإمام علیّ علیه السلام

- وسُئِلَ فَقیلَ : إنَّ فِی القُرآنِ کُلَّ عِلمٍ إلاَّ الطِّبَّ؟: أما إنَّ فِی القُرآنِ لاَیَهً تَجمَعُ الطِّبَّ کُلَّهُ : « وَکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ » .

امام علی علیه السلام

- در پاسخ این پرسش که : «آیا در قرآن ، همه دانش ها بجز دانش طب هست؟» -: زنهار ! در قرآن ، آیه ای هست که همه طب را یکجا در خود گرد آورده است : (بخورید و بیاشامید ؛ ولی زیاده روی نکنید) .

الدعوات ، صفحه 75 ، حدیث 174 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 267 ، حدیث 42 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 96

حدیث53

امام حسین علیه السلام :

قالَ لی رَسولُ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم : یا بُنَیَّ ، نَم عَلی قَفاکَ یَخمَص بَطنُکَ ، وَاشرَبِ الماءَ مَصّا یَمرَأکَ أکلُکَ ، وَاکتَحِل وَترا یُضِئ لَکَ بَصَرُکَ ، وَادَّهِن غِبّا تَتَشَبَّه بِسُنَّهِ نَبِیِّکَ .

پیامبر خدا به من فرمودند: «فرزندم! به پشت بخواب تا شکمت کوچک شود ، آب را به مکیدن بنوش تا خوردنت بر تو گوارا آید ، به شمارِ دفعات فرد ، سرمه بکش تا چشمانت روشن شود و یک روز در میان ، روغن بزن تا به سنّت پیامبر خویش ، عمل کرده باشی».

دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 164 ، حدیث 591 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 300

حدیث54

الإمام علیّ علیه السلام :

العَسَلُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ولا داءَ فیهِ ؛ یُقِلُّ البَلغَمَ ، ویَجلُو القَلبَ .

امام علی علیه السلام :

عسل ، شفای هر بیماری ای است و بیماری ای هم در آن نیست؛ بلغم را کم می کند و دل را جلا می دهد.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 359 ، حدیث 1172 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 294 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 234

حدیث55

امام علی علیه السلام :

کُلُّ داءٍ مِنَ التُّخَمَهِ ما خَلاَ الحُمّی ؛ فَإِنَّها تَرِدُ وُروداً .

هر بیماری ای از پُرخوری است ، مگر تب ، که ناگاه به بدن درمی آید .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 269 ، حدیث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 232 ، حدیث 1711 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 336 ، حدیث 29 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46

حدیث56

امام علی علیه السلام :

إیّاکَ وإدمانَ الشِّبَعِ ؛ فَإِنَّهُ یُهَیِّجُ الأَسقامَ ویُثیرُ العِلَلَ .

از اعتیاد به سیری حذر کن ؛ چرا که ناتن درستی ها را تحریک می کند و بیماری ها را برمی انگیزد .

غرر الحکم ، حدیث 2681 ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 97 ، حدیث 2248 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 44

حدیث57

امام علی علیه السلام :

إدمانُ الشِّبَعِ یورِثُ أنواعَ الوَجَعِ .

اعتیاد به سیری ، انواع دردها را به همراه می آورد .

غرر الحکم ، حدیث 1363 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 44

حدیث58

امام علی (علیه السلام ) فرمودند:

مَن أکَلَ الطَّعامَ عَلَی النَّقاءِ ، وأجادَ الطَّعامَ تَمَضُّغاً ، وتَرَکَ الطَّعامَ وهُوَ یَشتَهیهِ ، ولَم یَحبِسِ الغائِطَ إذا أتی ؛ لَم یَمرَض إلاّ مَرَضَ المَوتِ .

هر کس در گرسنگی کامل ، غذا بخورد ، غذا را خوب بجَوَد ، در حالی که هنوز میل خوردن دارد ، غذا را وا گذارد و چون احساس قضای حاجت کرد ، آن را محبوس ندارد ، به هیچ بیماری ای جز بیماری مرگ ، مبتلا نمی شود .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 314 ، حدیث 1003 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 422 ، حدیث 37

حدیث59

قال رسول الله - صلی الله علیه و آله - : اَرْبَعهٌ تَزیدُ فِی الْعُمْرِ: اَلتَّزویجُ بِالاَْبْکارِ، وَ الاِْغْتِسالُ بِالْماءِ الحارِّ وَ النَّوْمُ عَلَی الْیَسارِ وَاَکْلُ التُّفاحِ بِالاَْسْحارِ.

پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - : چهار چیز، بر عمر می افزایند: ازدواج با دختران، شستشو با آب گرم، خوابیدن بر شانه چپ و خوردن سیب در سحرگاهان.

«مواعظ العددیه، ص 211»

حدیث60

قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : من قَلَّ اکلُه قَلَّ حسابُه.

رسول خدا - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: هر کس خوراکش کم باشد حسابش )در روز قیامت) اندک (و آسان) خواهد بود.

«بحارالانوار، ج 62، ص 292»

حدیث61

قال الامام الصادق - علیه السّلام - : کثرهُ الاکل مکروه.

امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: پرخوری، مکروه (و امری ناپسند) است.

«فروع کافی، ج 6، ص 269»

حدیث62

قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - جاءَنی جبرئیل ... فقال: ... یقول لک ربّک: یا محمد ما اَبغضتُ وِعاءً قطُّ کبُغضی بطناً مَلْاناً.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: جبرئیل نزد من آمد و ... عرض کرد: پروردگارت می فرماید: ای محمد! هرگز ظرفی را به اندازه شکم پر، مبغوض و ناپسند نداشته ام.

«مستدرک الوسائل، ج 16، ص 212»

حدیث63

قال الامام الصادق - علیه السّلام - : لیس شیءٌ اَضرَّ لقلب المؤمن من کثره الاکل و هی مُورِثهُ شیئین: قسوهُ القلب و هیجانُ الشهوه.

امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: برای دل (روح) مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، زیرا پرخوری باعث سنگدلی و قساوت قلب و تحریک شهوت می گردد.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 80»

حدیث64

قال رسول الله - صلّی الله علیه و آله - : من کثر تسبیحُه و تمجیدُه و قَلَّ طعامُه و شرابُه و منامُه إشتاقَتْه الملائکه.

رسول خدا - صلّی الله علیه وآله - فرمودند: هر کس زیاد تسبیح و تمجید حق کند و خوراک و نوشیدنی و خوابش اندک باشد فرشتگان مشتاق او گردند.

«تنبیه الخواطر، ص 356»

حدیث65

قال رسول الله - صلّی الله علیه وآله - : لا تَسْبعوُا فیطفئ نور المعرفهِ من قلوبِکم.

رسول خدا - صلّی الله علیه وآله - فرمودند: شکم خود را از غذا سیر نکنید که نور معرفت در دل هایتان خاموش میشود.

بحارالانوار، ج 70، ص 71

حدیث66

قال رسول الله - صلّی الله علیه وآله - : من وقیَ شرَّ لَقْلَقهٍ و قبقبهٍ و ذَبْذَبهٍ وجبتْ له الجنه ... .

رسول خدا - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: هر کس از شر بد زبانی، شکم باره گی و شهوت رانی در امان بماند بهشت بر او واجب گردد.

«بحارالانوار، ج 63، ص 315»

حدیث67

قال الامام علی - علیه السّلام - : لا تجتمع الصّحهُ و النَّهَمُ.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: سلامتی و شکم بارگی با هم جمع نمی شوند.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 82»

حدیث68

قال الامام علی - علیه السّلام - : لا تَجتمعُ الفِطْنهُ و البِطْنَه.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: زیرکی و تیزهوشی با پرخوری جمع نمی شوند.

«مستدرک الوسائل، ج 3، ص 82»

حدیث69

قال الامام علی - علیه السّلام - : الشِّبَعُ یُکثِّر الادواء.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: پرخوری و سیری شکم، بیماری ها را زیاد می کند.

«غرر الحکم، ص 37»

حدیث70

قال الامام علی - علیه السّلام - : إیّاک و البطنه فمن لزمها کثرتْ اَسقامُه و فسَدَتْ احلامُه.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: از پرخوری بپرهیز، زیرا کسی که پرخوری را عادت خود قرار دهد بیماری هایش فراوان و رؤیاهایش فاسد و ناشایست می گردد.

«غرر الحکم، ص 94»

حدیث71

قال الامام علی - علیه السّلام - : المستثقل النائم تکذبُ اَحلامُه.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: کسی که با شکم سنگین بخوابد، رؤیا و خواب هایش کاذب و دروغین خواهد بود.

« غررالحکم، ص 62»

حدیث72

قال الامام علی - علیه السّلام - : بئس قَرینُ الوَرَعِ الشِّبَع.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: پرخوری و سیری شکم، همدم بدی برای پارسایی است.

«غرر الحکم، ص 170»

حدیث73

قال امیرالمؤمنین - علیه السلام - : قال الله تعالی (فی المعراج): یا احمد اِنّ العبد اذا اَجاع بطنه و حفظ لسانه علَّمتُه الحکمه.

امیرالمؤمنین - علیه السلام - فرمودند: خداوند متعال (در معراج به پیامبر - صلّی الله علیه وآله -) فرمودند: ای احمد! بنده اگر شکمش را گرسنه دارد و زبانش را حفظ کند به او حکمت آموزم.

«بحارالانوار، ج 77، ص 29»

حدیث74

قال الامام علی - علیه السّلام - : اذا مَلِئَ البطنُ من المباح عَمِیَ القلبُ عن الصلاح.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: هرگاه شکم از خوردنی های مباح انباشته شود، دل از دیدن خیر و صلاح نابینا گردد.

«غرر الحکم، ص 162»

حدیث75

قال الامام علی - علیه السّلام - : قِلَّه الاکل مِنَ العَفاف و کثرتُه من الاسراف.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: کم خوری از مصادیق پاکدامنی و پرخوری از مصادیق اسراف و زیاده روی است.

«غرر الحکم، ص 284»

حدیث76

قال الامام علی - علیه السّلام - : إیّاکم و البِطْنهَ فانّها مَقْساهٌ للقلب مکسَلَهٌ عن الصلاه، مفْسَدَهٌ للجسد.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: از پرخوری برحذر باشید، زیرا پرخوری مایه قساوت و سنگدلی، تنبلی نسبت به نماز و تباهی بدن است.

«غرر الحکم، ص 98»

حدیث77

قال الامام علی - علیه السّلام - للحسن ابنه - علیه السّلام - : یا بُنیَّ اَلا اُعلِّمک اَربعَ خِصالٍ تَستغنِی بها عن الطِّب فقال: بَلی یا أمیرالمؤمنین. قال: لا تَجْلِسْ علی الطعام إلاّ و أنت جائع و لا تَقُمْ عن الطعام ألاّ و أنت تَشْتَهیهِ و ... .

امام علی - علیه السّلام - به فرزندش امام حسن - علیه السّلام - فرمودند: فرزندم! آیا می خواهی چهار چیز به تو یاد دهم که به وسیله آنها از مراجعه به پزشک بی نیاز شوی؟ عرض کرد: بله یا امیرالمومنین!، حضرت فرمودند: بر سر سفره منشین مگر آنکه گرسنه باشی، در حالی که هنوز میل به غذا داری دست از غذا خوردن بکش، عمل جویدن غذا را به خوبی انجام ده و قبل از خواب، خود را از ادرار و مدفوع تخلیه نما.

«بحارالانوار، ج 70، ص 187»

حدیث78

عن الامام الرّضا - علیه السّلام - قال: اَلتّینُ یَذهَبُ بِالْبَخرِ وَ یَشُدُّ الْعَظْمَ وَ یُنْبِتُ الشَّعْرَ وَ یَذْهَبُ بِالدّاءِ وَ لایَحْتاجُ مَعَهُ إلی دَواء.

امام رضا - علیه السّلام - فرمودند: انجیر بوی بد دهان را برده و استخوانها را محکم و رویش موها را زیاد نموده، دردها را برطرف می کند و با وجود آن احتیاجی به دوا نیست.

«وسائل الشیعه، ج 17، ح 1»

حدیث79

علی ابن محمد ابن اشیم قال: شَکَوْتُ إلَی الامام الرّضا - علیه السّلام - قِلَّهَ اسْتِمْرائی الطَّعامَ فَقال - علیه السّلام - : کُلْ مُحَّ البیضِ.

علی ابن محمد ابن اشیم گفت: نزد امام رضا - علیه السّلام - از کمی گوارایی و لذّت نبردن از غذا شکایت نمودم. پس حضرت - علیه السّلام - فرمودند: زرده تخم مرغ بخور.

«مکارم الاخلاق، ص 168»

حدیث80

عن الامام الباقر - علیه السّلام - قال: إنّا لَنَأکُلُ الثُّومَ وَ الْبَصَلَ وَ الْکُرّاثَ.

امام باقر - علیه السّلام - فرمودند: همانا ما سیر و پیاز و تره را با هم می خوریم.

«مکارم الاخلاق، ص 185»

حدیث81

عن الامام الباقر - علیه السّلام - قال: فِی الکُرّاثِ اَرْبَعُ خصالٍ: یَطْرُدُ الرّیحَ وَ یَطیبُ النَّکْهَهَ وَ یَقْطَعُ الْبَواسیرَ وَ هُوَ اَمانٌ مِنَ الْجُذامِ لِمَنْ اَدْمَنَ.

امام باقر - علیه السّلام - فرمودند: در تره چهار خاصیت است: بادها را دفع، بوی دهان را خوش، بواسیر را درمان و جلوی ابتلای به جذام (سرطان) را برای کسانی که به خوردن آن مداومت می کنند، می گیرد.

«مکارم الاخلاق، ص 185»

حدیث82

قال الامام علی - علیه السّلام - : عَلَیْکُمْ بِالْقَرْعِ فَاِنَّهُ یَزیدُ فِی الدِّماغِ.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: بر شما باد به خوردن کدو که قوای دماغی و فکری را زیاد می کند.

«وسائل الشیعه، ج 17، ح 33»

حدیث83

عن الامام علی - علیه السّلام - قال: اَلْعَنّابُ یَذْهَبُ بِالْحُمّی.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: عناب تب را برطرف می کند.

«مکارم الاخلاق، ص 182»

حدیث84

عن امیرالمؤمنین - علیه السّلام - قال: اَلْعَسَلُ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داءٍ وَ لا داءَ فیهِ یَقِلُّ البَلْغَمَ وَ یَجْلُو الْقَلْبَ.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: عسل شفای هر دردی است و هیچ درد و آسیبی در آن نیست. خوردن آن صفرا را تقلیل داده و کار قلب را آسان می سازد.

«وسائل الشیعه، ج 17، ح 7»

حدیث85

قال اَمیرالْمُؤمنین - علیه السّلام - : اِشْربُوا ماءَ السَّماءِ فَإنَّهُ طَهُورٌ لِلْبَدَنِ وَ یَدْفَعُ الأسْقامَ.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: آب باران بیاشامید؛ زیرا که پاک کننده بدن از امراض و ناراحتی ها است.

«مکارم الاخلاق، ص 161»

حدیث86

عن امیرالمؤمنین علی - علیه السّلام - قال: اَکْلُ السَّفَرْجَلِ قُوَّهٌ لِلْقَلْبِ الضَّعیفِ وَ یطیبُ الْمِعْدَهَ وَ یَزیدُ فی قوهِ الفُؤادِ وَ یُشَجّعُ الْجَبانَ وَ یُحْسِنُ الْوَلَدَ.

امام علی - علیه السّلام - فرمودند: خورن گلابی قلب ضعیف را قوی، معده را پاکیزه، دهان را خوشبو، ترسو را شجاع و فرزندان را نیکو می گرداند.

«وسائل الشیعه، ج 17، ح 43»

حدیث87

قال النَّبِیُّ - صلّی الله علیه و آله - : کُلُوا التُّفاحَ عَلَی الرّیقِ فَإنَّهُ نَصُوحُ المِعدَهِ.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: سیب را در حال ناشتا بخورید، زیرا معده را پاکیزه می گرداند.

«مکارم الاخلاق، ص 179»

حدیث88

عن الامام الصّادق - علیه السّلام - : عَلَیْکُمْ بِالإجاصِ الْعَتیقِ قَدْ بَقِیَ نَفْعُهُ وَ ذَهَبَ قَدْرُهُ وَ کُلُوهُ مُقْشَراً فَإنَّهُ نافُعٌ لِکُلِّ مِرارٍ وَ حَرارَهٍ وَ وَهَجَ مِنْها یَهیجُ.

امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: بر شما باد به خوردن آلوی سیاه و خشک شده آن، زیرا برای هر نوع عارضه و گرمازدگی بدن، مفید و نیز هیجان آفرین است.

«مکارم الاخلاق، ص 181»

حدیث89

عن الامام الصادق - علیه السّلام - قال: اَلْخِلُّ یَشُدُّ الْعَقلَ.

امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: سرکه عقل را تقویت می کند.

«وسائل الشیعه، ج 17، ح 1»

حدیث90

سمعت الامام أبا عبدالله - علیه السّلام - یقول فی الغبیرا: إنَّ لَحْمَهُ یُنْبِتُ اللّحْمُ و عَظْمُهُ یُنْبِتُ الْعَظْمَ وَ جِلْدُهُ یُنْبِتُ الْجِلْدَ وَ مَعَ ذلِکَ فَإنَّهُ یُسَخِّنُ الکُلْیَتَیْنِ وَ یَدَبِّغُ المِعْدَهَ وَ هُوَ اَمانٌ مِنَ الْبَواسیرِ وَ التَّقْطیرِ وَ یُقَوِّی السّاقَیْنِ وَ یَقْمَعُ عِرْقَ الْجُذامِ.

از امام صادق - علیه السّلام - شنیدم که درباره سنجد می فرمودند: پوست سنجد برای پوست بدن و قسمت وسط آن برای گوشت و هسته آن برای استخوان مفید است و در عین حال کلیه ها را گرم و معده را ضدّ عفونی و باز دارنده از بواسیر و تسلسل بول است و نیز ساق پاها را تقویت و جذام را از بدن ریشه کن می کند.

«مکارم الاخلاق، ص 182»

حدیث91

عن الامام الصادق - علیه السّلام - قال: اَلْهَندباءُ شِفاءٌ مِنْ ألْفِ داءٍ، وَ ما مِنْ داءٍ فی جَوْفِ الانْسانِ إلا قَمَعَهُ الْهَندباءُ.

امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: کاسنی شفای هزار درد است و هر مرضی که در درون انسان باشد آن را ریشه کن می کند.

«مکارم الاخلاق، ص 184»

حدیث92

عن الامام الصادق - علیه السّلام - قال: مَنْ اَصابَهُ ضَعْفٌ فی قَلْبِهِ أوْ بَدَنِهِ فَلْیَأکُلْ لَحْمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ.

امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: کسی که در قلب یا بدنش ضعفی عارض شده، گوشت گوسفند را به همراه شیر بخورد.

«مکارم الاخلاق، ص 163»

حدیث93

عن الامام الصادق - علیه السّلام - قال: اَلْجَزَرُ اَمانٌ مِنَ الْقُولَنْجِ وَ الْبَواسیرِ وَ یُعینُ عَلَی الْجِماعِ.

امام صادق - علیه السّلام - فرمودند: خوردن هویج باعث مصونیت از بیمارهای قولنج و بواسیر است و قوای جنسی را کمک می کند.

«مکارم الاخلاق، ص 192»

حدیث94

قال النَّبِیُّ - صلّی الله علیه و آله - : نَزَلَ عَلَیَّ جبریل - علیه السّلام - فَأمَرنی بِأکْلِ الْهَریسه لأشُدَّ ظَهْری وَ اُقَوِّیَ بِها عَلی عِبادَهِ رَبّی.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: جبرئیل - علیه السلام - بر من نازل شد و امر نمود که هریسه (حلیم) بخورم تا قدرت و نیرویم برای عبادت پروردگار افزون گردد.

«مکارم الاخلاق، ص 168»

حدیث95

قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : إذا اَتَیْتُمْ بِالْخُبْزِ فَابْدَؤا بِالْخُبْزِ فَسَدُّوا خِلالَ الْجُوعِ ثُمَّ کُلُوا اللَّحْمَ.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: زمانی که برای شما نان آوردند، در ابتدا برای رفع گرسنگی، نان بخورید سپس گوشت تناول کنید.

«وسائل الشیعه، ج 16، ح 2»

حدیث96

قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : عَلَیْکُمْ بِالزَّبیبِ فَاِنَّهُ یَکْشِفُ الْمُرَّهَ وَ یَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ یَشُدُّ العَصَبَ وَ یَذْهَبُ بِالأعْیاءِ و یُحْسِنُ الخُلْقَ و یطیبُ النَّفَسَ وَ یَذْهَبُ بِالْفَمِ وَ یَصْفَی اللَّوْنَ.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: بر شما باد به خوردن مویز؛ زیرا تلخی دهان و بلغم را برطرف، اعصاب را قوی، فرسودگی و خستگی را برطرف، اخلاق را خوب، نفس را راحت، بوی بد دهان را از بین برده و رنگ پوست را طراوت می بخشد.

«وسائل الشیعه، ج 17، ح 3»

حدیث97

قال النَّبِیُّ - صلّی الله علیه و آله - لعلیٍّ - علیه السّلام - : کُلِ الْکَرَفْسَ فَاِنَّها بَقْلَهُ الأنْبِیاءِ.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - به علی - علیه السّلام - فرمودند: کرفس بخور، زیرا کرفس سبزی پیامبران است.

«مکارم الاخلاق، ص 187»

حدیث98

قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : عَلَیْکُمْ بِالْعَدَسِ فَاِنَّهُ مُبارَکٌ مُقَدَّسٌ وَ اِنَّهُ یَرِقُّ الْقَلْبَ وَ یَکْثُرُ الدَّمْعَهَ.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: بر شما باد به خوردن عدس، زیرا مبارک و بزرگ داشته شده است و به درستی که قلب را رقیق و اشک را زیاد می کند.

«وسائل الشیعه، ج 17، ح 32»

حدیث99

قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : کُلُوا الزَّیْتَ وَ اَدْهِنُوا بِهِ، فَإنَّهُ مِنْ شَجَرَهٍ مُبارَکَهٍ.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: زیتون بخورید و روغن آن را به بدن بمالید، چون زیتون از درختان برگزیده و مبارک است.

«مکارم الاخلاق، ص 199»

حدیث100

قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : کُلُوا التَّمْرَ عَلَی الرّیق فَإنَّهُ یَقْتُلُ الدُّودَ.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: در حال ناشتا خرما بخورید، زیرا کرم و انگلهای (روده و معده) را می کشد.

«مکارم الاخلاق، ص 174»

حدیث101

قال رَسُولُ اللهِ - صلّی الله علیه و آله - : إذا دَخَلْتُمْ بِلاداً فَکُلُوا مِنْ بَصَلِها یَطْرُدُ عَنْکُمْ وَباها.

پیامبر اکرم - صلّی الله علیه و آله - فرمودند: هر گاه وارد شهری شدید از پیاز آن جا بخورید؛ زیرا با خوردن پیاز آن شهر از امراض عمومی آنجا در امان هستید.

«وسائل الشیعه، ج 17، ح 1»

حدیث102

رسولُ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن تَرَکَ الخَمرَ لغَیرِ اللّه سَقاهُ اللّه ُ مِن الرَّحیقِ الَمخْتومِ ، فقالَ علیٌّ علیه السلام : لغَیرِ اللّه ؟! قالَ : نَعَم واللّه ، صِیانَهً لنفسهِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

هر که برای غیر خدا (هم که شده) شرابخواری را رها کند ، خداوند او را از شراب خالص و مُهر شده بنوشاند . علی علیه السلامعرض کرد : برای غیر خدا ؟ فرمودند: آری ، به خدا قسم ؛ برای حفظ (سلامتی) خویش .

بحار الأنوار : 79 / 150 / 64 منتخب میزان الحکمه : 186

حدیث103

امام علی علیه السلام :

مَن شَرِبَ المُسْکِرَ لَم تُقْبَلْ صَلاتُهُ أربَعینَ یَوما ولَیلَهً .

کسی که مست کننده بنوشد تا چهل شبانه روز نمازش پذیرفته نشود .

الخصال : 632 / 10 منتخب میزان الحکمه : 186

حدیث104

امام صادق علیه السلام :

الاِصطِباغُ بِالخَلِّ یَقطَعُ شَهوَهَ الزِّنی .

خورش ساختن سرکه ، شهوت زنا را ریشه کن می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 330 ، حدیث 10 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 304

حدیث105

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

لا تَدَعُوا العَشاءَ ولَو عَلی حَشَفَهٍ ، إنّی أخشی عَلی اُمَّتی مِن تَرکِ العَشاءِ الهَرَمَ ؛ فَإِنَّ العَشاءَ قُوَّهُ الشَّیخِ وَالشّابِّ .

خوردن شام را وا مگذارید ، هر چند به خوردن دانه ای خرمای خشکیده باشد . من بر امّت خویش ، از این ، بیم دارم که از وا گذاردن شام ، پیری (در هم شکستگی) به سراغشان آید ؛ چرا که شام ، مایه نیرومندیِ پیر و جوان است .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 196 ، حدیث 1571 عن جابر بن عبد اللّه ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 343 ، حدیث 10 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162

حدیث106

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

تَعَشَّوا ولَو بِکَفٍّ مِن حَشَفٍ ؛ فَإِنَّ تَرکَ العَشاءِ مَهرَمَهٌ .

شام بخورید ، هر چند به مشتی خرمای خشکیده باشد ؛ چرا که وا گذاردن شام ، مایه پیری است .

سنن الترمذی ، جلد 4 ، صفحه 287 ، حدیث 1856 ، مسند أبی یعلی ، جلد 4 ، صفحه 240 ، حدیث 4336 ، تاریخ بغداد ، جلد 3 ، صفحه 396 ، حدیث 1520 ، مسند الشهاب ، جلد 1 ، صفحه 429 ، حدیث 735 کلّها عن أنس ، کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28289 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162

حدیث107

امام صادق علیه السلام :

لا تَدَعِ العَشاءَ ولَو بِثَلاثِ لُقَمٍ بِمِلحٍ .

خوردن شام را وا مگذار ، هر چند به سه لقمه [نان ]با نمک باشد .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1447 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162

حدیث108

امام صادق علیه السلام :

مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَهً ماتَ عِرقٌ فی جَسَدِهِ ولا یَحیا أبَداً .

هر کس شام را وا گذارد ، رگی در بدن وی می میرد و هرگز زنده نمی شود .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1448 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166

حدیث109

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَهَ السَّبتِ ولَیلَهَ الأَحَدِ مُتَوالِیَتَینِ ، ذَهَبَ عَنهُ ما لا یَرجِعُ إلَیهِ أربَعینَ یَوماً .

هر کس شام را در شب شنبه و شب یکشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، چیزی از کف او می رود که تا چهل روز به وی باز نمی گردد .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 424 ، حدیث 1445 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 20 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166

حدیث110

امام صادق علیه السلام :

مَن تَرَکَ العَشاءَ لَیلَهَ السَّبتِ ولَیلَهَ الأَحَدِ مُتَوالِیَتَینِ ، ذَهَبَت عَنهُ قُوَّتُهُ فَلَم تَرجَع إلَیهِ أربَعینَ یَوماً .

هر کس شام را در شب شنبه و شب یکشنبه ، پشت سر هم وا گذارد ، نیروی وی از کف می رود و این نیرو تا چهل روز به وی باز نمی گردد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 289 ، حدیث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1578 کلاهما عن جمیل بن درّاج ، بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 345 ، حدیث 17 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166

حدیث111

امام صادق علیه السلام :

مَن تَرَکَ العَشاءَ نَقَصَت مِنهُ قُوَّهٌ ولا تَعودُ إلَیهِ .

هر کس شام خوردن را وا گذارد ، نیرویی از او کاسته می شود و به او باز نمی گردد .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1579 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166

حدیث112

امام صادق علیه السلام :

أصلُ خَرابِ البَدَنِ تَرکُ العَشاءِ .

سرچشمه ویرانی تن ، وا گذاردن شام است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 288 ، حدیث 2

حدیث113

امام علی علیه السلام :

عَشاءُ الأَنبِیاءِ علیهم السلام بَعدَ العَتَمَهِ فَلا تَدَعوهُ ؛ فَإِنَّ تَرکَ العَشاءِ خَرابُ البَدَنِ .

شام خوردن پیامبران ، پس از تاریکیِ شب بوده است . آن را وا مگذارید ؛ چرا که واگذاردن آن ، ویرانی تن است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 288 ، حدیث 1 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 342 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162

حدیث114

امام صادق علیه السلام :

إذا صَلَّیتَ الفَجرَ فَکُل کِسرَهً تُطَیِّبُ بِها نَکهَتَکَ ، وتُطفِئُ بِها حَرارَتَکَ ، وتُقَوِّمُ بِها أضراسَکَ ، وتَشُدُّ بِها لِثَتَکَ ، وتَجلِبُ بِها رِزقَکَ ، وتُحَسِّنُ بِها خُلُقَکَ .

چون نماز صبح را خواندی ، پاره نانی بخور تا با آن : دهان خویش را خوش بو سازی ، حرارت خود را فرو بنشانی ، دندان هایت را استوار سازی ، لثه ات را استحکام بخشی ، روزیِ خویش را به چنگ آوری و خوی خود را نکو سازی .

الدعوات ، صفحه 140 ، حدیث 352 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 345 ، حدیث 21 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 160

حدیث115

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن شَرِبَ الماءَ عَلَی الرّیقِ ، انتَقَصَت قُوَّتُهُ .

هر کس ناشتا آب بیاشامد ، نیرویش کاستی می یابد .

کنز العمّال ، جلد 16 ، صفحه 82 ، حدیث 44016 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 154

حدیث116

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

لا تَشرَب فِی النُّحاسِ ؛ فَإِنَّهُ یورِثُ السَّهلَ - یَعنِی الوَسواسَ وَالخَبالَ - .

در ظرف مسین منوش ؛ چرا که «سهل» (یعنی وسواس و پریشان عقلی) بر جای می نهد .

الفردوس ، جلد 5 ، صفحه 69 ، حدیث 7484 عن أنس دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 154

حدیث117

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

شُربُ الماءِ عَلی أثَرِ الدَّسَمِ یُهَیَّجُ الدّاءَ .

آشامیدن آب در پی چربی ، بیماری را برمی انگیزاند .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 398 ، حدیث 2390 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 456 ، حدیث 41 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 152

حدیث118

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

الشُّربُ عَلی أثَرِ الدَّسَمِ داءٌ فِی البَطنِ .

آشامیدن در پی چربی ، بیماری ای در شکم است .

الفردوس ، جلد 2 ، صفحه 362 ، حدیث 3616 عن دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 152

حدیث119

امام رضا علیه السلام :

مَن أرادَ ألاّ تُؤذِیَهُ مَعِدَتُهُ فَلا یَشرَب عَلی طَعامِهِ ماءً حَتّی یَفرُغَ مِنهُ ، ومَن فَعَلَ ذلِکَ رَطِبَ بَدَنُهُ ، وضَعُفَ مَعِدَتُهُ ، ولَم تَأخُذِ العُروقُ قُوَّهَ الطَّعامِ ؛ لِأَنَّهُ یَصیرُ فِی المَعِدَهِ فِجّا إذا صُبَّ الماءُ عَلَی الطَّعامِ أوَّلاً فَأَوّلاً .

هر کس می خواهد معده اش او را آزار ندهد ، بر روی غذا آب نخورد تا هنگامی که غذا خوردن را به پایان می برد . هر کس چنین کند ، بدنش به رطوبت می گراید ، معده اش ضعیف می شود و رگ هایش نیروی غذا را به خود نمی گیرند ؛ زیرا اگر پشت سر هم روی غذا آب ریخته شود ، آن غذا در معده نارس و بدگوارش می گردد .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 323 نحوه دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 150

حدیث120

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

زَیِّنوا مَوائِدَکُم بِالبَقلِ ؛ فَإِنَّها مَطرَدَهٌ لِلشَّیاطینِ مَعَ التَّسمِیَهِ .

سفره هایتان را به سبزی آذین کنید ؛ زیرا آن ، همراه با گفتن بسم اللّه ، شیطان را می راند .

کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 246 ، حدیث 40781 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 72

حدیث121

امام علی علیه السلام :

الأَلوانُ یُعَظِّمنَ البَطنَ ویُخَدِّرنَ الأَلیَتَینِ .

غذاهای رنگارنگ ، شکم را بزرگ و سرین را سست می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 317 ، حدیث 8 عن السکونی عن الإمام الصادق علیه السلام ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 165 ، حدیث 1453 عن السکونی عن الإمام الصادق عن آبائه عنه علیهم السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 84 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 44

حدیث122

امام صادق علیه السلام :

لَیْسَ شَیْءٌ أضَرَّ لِقَلْبِ المُؤْمِنِ مِنْ کَثْرَهِ الأکْلِ ، وَهِیَ مُورِثَهٌ لِشَیْئَیْنِ : قَسْوَهِ القَلْبِ ، وَهَیَجَانِ الشَّهْوَهِ .

برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست . پرخوری موجب دو چیز می شود : سنگدلی و تحریک شهوت .

مستدرک الوسائل : 12 / 94 / 13615 منتخب میزان الحکمه : 22

حدیث123

امام علی علیه السلام :

کَثرَهُ الأَکلِ تُذفِرُ .

بسیار خوردن ، گندبویی می آورد .

غرر الحکم ، حدیث 7121 ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 390 ، حدیث 6612 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46

حدیث124

امام علی علیه السلام :

کُلُّ داءٍ مِنَ التُّخَمَهِ ما خَلاَ الحُمّی ؛ فَإِنَّها تَرِدُ وُروداً .

هر بیماری ای از پُرخوری است ، مگر تب ، که ناگاه به بدن درمی آید .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 269 ، حدیث 8 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 232 ، حدیث 1711 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 336 ، حدیث 29 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46

حدیث125

امام علی علیه السلام :

مَن کَثُرَ أکلُهُ قَلَّت صِحَّتُهُ ، وثَقُلَت عَلی نَفسِهِ مُؤنَتُهُ .

هر کس خوردنش بسیار شود ، تن درستی اش کاهش می یابد و هزینه اش بر وی سنگین می گردد .

غرر الحکم ، حدیث 8903 ، عیون الحکم والمواعظ ، صفحه 434 ، حدیث 7500 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46

حدیث126

امام علی علیه السلام :

لا صِحَّهَ مَعَ النَّهَمِ .

با پُرخوری ، تن درستی ای نخواهد بود .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 268 ، حدیث 52 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 46

حدیث127

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

أفضَلُکُم مَنزِلَهً عندَ اللّه تعالی أطوَلُکُم جُوعا وتَفَکُّرا ، وأبغَضُکُم إلَی اللّه تعالی کُلُّ نَؤومٍ وأکُولٍ وشَروبٍ .

بلند پایه ترین شما نزد خداوند متعال کسی است که مدتهای طولانی تری گرسنگی بکشد و به تفکّر بپردازد و منفورترین شما نزد خداوند متعال هر آن کسی است ، که پرخواب و پرخور و پرنوش باشد .

تنبیه الخواطر : 1/100 منتخب میزان الحکمه : 448

حدیث128

امام صادق علیه السلام :

إنَّما بُنِیَ الجَسَدُ عَلَی الخُبزِ .

تن ، بر نان ، استوار شده است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 286 ، حدیث 3

حدیث129

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

أذیبوا طَعامَکُم بِذِکرِ اللّه وَالصَّلاهِ ، ولا تَناموا عَلَیهِ فَتَقسُوَ قُلوبُکُم؛

غذایتان را با یاد خدا و نماز، ذوب (هضم) کنید و بر آن مخوابید ، که دل هایتان سخت می شود .

المعجم الأوسط ، جلد 5 ، صفحه 163 ، حدیث 4952 ، شعب الإیمان ، جلد 5 ، صفحه 124 ، حدیث 6044 کلاهما عن عائشه ، کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 245 ، حدیث 40773 ؛ الدعوات ، صفحه 76 ، حدیث 178 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 412 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 104

حدیث130

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کَبُرَ مَقتاً عِندَ اللّه الأَکلُ مِن غَیرِ جوعٍ ، وَالنّومُ مِن غَیرِ سَهَرٍ .

خوردن بدون گرسنگی و خوابیدن بدون بیداری کشیدن [و احساس نیاز به خواب] ، نزد خداوند ، گناهی سهمگین است .

الفردوس ، جلد 3 ، صفحه 306 ، حدیث 4920 عن عبد اللّه بن عمرو ، کنز العمّال ، جلد 16 ، صفحه 80 ، حدیث 44011 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 84

حدیث131

امام رضا علیه السلام :

إذَا اکتَهَلَ الرَّجُلُ فَلا یَدَعُ أن یَأکُلَ بِاللَّیلِ شَیئاً ؛ فَإِنَّهُ أهدی لِلنَّومِ وأطیَبُ لِلنَّکهَهِ ؛

مباد که مرد ، هنگامی که میان سال می شود ، خوردنِ چیزی را در هر شب ، وا گذارد ؛ زیرا این کار ، سبب خواب آرام تر و بوی خوش تر دهان است .

بحار الأنوار ،ج 66 ، صفحه 344 ، حدیث 16 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 166

حدیث132

امام صادق علیه السلام :

لا خَیرَ لِمَن دَخَلَ فِی السِّنِّ أن یَبیتَ خَفیفاً ، بَل یَبیتُ مُمتَلِئاً خَیرٌ لَهُ ؛

برای کسی که پا به سن نهاده ، خوب نیست با شکمِ سبُک بخوابد ؛ بلکه اگر با شکمِ پُر بخوابد ، برایش بهتر است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 289 ، حدیث 6 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 198 ، حدیث 1576 کلاهما عن الولید بن صبیح ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 344 ، حدیث 15 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 162

حدیث133

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم

لأبی ذَرٍّ وهُو یَعِظُهُ: لا تَأکُل طَعامَ الفاسِقِینَ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم - در اندرز ب__ه ابوذر- : از غذای مردمان فاسق تناول مکن .

بحار الأنوار : 77 / 84 / 3

حدیث134

الإمام الرضا علیه السلام

- فی ذِکرِ الجِماعِ وآدابِهِ: ثُمَّ اغتَسِل وَاشرَب مِن ساعَتِکَ شَیئاً مِنَ المومِیائیِّ بِشَرابِ العَسَلِ أو بِعَسَلٍ مَنزوعِ الرَّغوَهِ ؛ فَإِنَّهُ یَرُدُّ مِنَ الماءِ مِثلَ الَّذی خَرَجَ مِنکَ .

امام رضا علیه السلام

- درباره آمیزش و آداب آن: پس ، غسل کن و همان دم ، قدری مومیایی با شربت عسل یا با عسلی که کف آن را برداشته باشند ، بخور ؛ زیرا این کار ، همانند آن آبی را که از تو بیرون رفته است ، به تو باز می گردانَد .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 327 نقلاً عن طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، وکذا فی بعض نسخ الکتاب ، ولکنّه سقطت من الطبعه التی بأیدینا دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 628

حدیث135

امام هادی(سلام الله علیه):

اَلسَّهَرُ اَلَذُّ لِلْمَنامِ وَالْجُوعُ یَزیدُ فی طِیبِ الطَّعامِ؛

شب بیداری، خواب را لذت بخش تر و گرسنگی، خوراک را گواراتر می کند.

أعلام الدین، ص 311

حدیث136

امام رضا(سلام الله علیه):

طَعمُ الْماءِ طَعمُ الْحَیاهِ؛

مزه آب، مزه زندگی است.

بحارالأنوار، ج 49، ص 99

حدیث137

قال رسول اللّه(صلی الله علیه و آله وسلم):

مَن أکَلَ الحَلالَ ، قامَ عَلی رَأسِهِ مَلَکٌ یَستَغفِرُ لَهُ حَتّی یَفرُغَ مِن أکلِهِ؛

هر که غذای حلال بخورَد ، فرشته ای بالای سرش می ایستد و تا آن گاه که از خوردن فراغت یابد ، برای او طلب آمرزش می کند .

بحار الأنوار ج 66 ص 314 ح 6 .

حدیث138

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:

نَحْنُ قَوْمٌ لا نَأکُلُ حَتّی نَجوعَ وَ اِذا اَکَلْنا لا نَشْبَعُ؛

ما قومی هستیم که تا گرسنه نشویم غذا نمی خوریم و تا سیر نشده ایم دست از غذا می کشیم.

سنن النبی، ص 226

حدیث139

امام علی( علیه السلام) فرمودند:

أَکلُ السَّفَر جَلِ قُوَّهٌ لِلقَلبِ الضَّعیفِ وَهُوَ یُطَیِّبُ المِعدَهَ وَیُذَکِّی الفُؤادَ وَیُشَجَّعُ الجَبانَ وَیُحَسِّنُ الوَلَدَ؛

خوردن به، قلب ضعیف را قوی، معده را پاک، ترسو را شجاع و فرزند را زیبا می کند.

تحف العقول، ص 101

حدیث140

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

لا فِطنَهَ مَعَ بِطنَهِ ؛

با شکمبارگی هوشمندی به بار نمی آید .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث10528

حدیث141

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

مَن کَظَّتهُ البِطنَهُ حَجَبَتهُ عَنِ الفِطنَهِ ؛

هر که در رنج و زحمتِ پُرخوری افتد ، از دانایی و هوشیاری باز می ماند .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث8459

حدیث142

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

لَذَّهُ الکِرامِ فِی الإطعامِ، وَلَذَّهُ اللِّئامِ فِی الطَّعامِ ؛

لذّت کریمان در خورانیدن ، و لذّت فرومایگان در خوردن است .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث7638

حدیث143

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

کَیفَ تَصفُو فِکرَهُ مَن یَستَدیِمُ الشِّبَعَ؟! ؛

چگونه بسامان می شود اندیشه کسی که همیشه سیر است؟!

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث6975

حدیث144

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

إذا أرادَ اللّه ُ سُبحانَهُ صَلاحَ عَبدٍ ألهَمَهُ قِلَّهَ الکَلامِ وَ قِلَّهَ الطَّعامِ وَ قِلَّهَ المَنامِ؛

هرگاه خداوند صلاح بنده ای را بخواهد ، کم گویی ، کم خوری و کم خوابی را در دلش می اندازد .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث4117

حدیث145

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

إیّاکُم وَ البِطنَهَ فَإنَّها مَقساهٌ لِلقَلبِ مَکسَلَهٌ عَنِ الصَّلاهِ وَ مَفسَدَهٌ لِلجَسَدِ ؛

زنهار از پُریِ شکم ؛ زیرا موجب سختْ دلی ، کاهلی در نماز و تباهی بدن می شود .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث2742

حدیث146

امام علی(علیه السلام) فرمودند:

إدمانُ الشَّبَعِ یُورِثُ أنواعَ الوَجَعِ ؛

پیوسته پُر بودن شکم ، دردهای گوناگون در پی دارد .

غرر الحکم و درر الکلم، حدیث1363

حدیث147

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا التّینَ الرَّطبَ وَالیابِسَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الجِماعِ ، ویَقطَعُ البَواسیرَ ، ویَنفَعُ مِنَ النِّقرِسِ والإبرِدَهِ ؛

انجیر تازه و خشک بخورید؛ چرا که بر قدرت همبستری می افزاید، بواسیر را ریشه کن می کند و برای درمان نِقرِس و سردیِ مزاج، سودمند است .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 186 ، حدیث 6

حدیث148

امام علی علیه السلام :

أکلُ التّینِ یُلَیِّنُ السُّدَدَ وهُوَ نافِعٌ لِرِیاحِ القولَنجِ ، فَأَکثِروا مِنهُ بِالنَّهارِ ، وکُلوهُ بِاللَّیلِ ، ولا تُکثِروا مِنهُ؛

خوردن انجیر ، انسدادها را نرم می کند و برای بادهای قولنج، سودمند است. در روز ، از آن فراوان بخورید و آن را در شب هم بخورید؛ امّا فراوان، نه.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 186 ، حدیث 3

حدیث149

امام رضا علیه السلام :

التّینُ یَذهَبُ بِالبَخَرِ ، ویَشُدُّ العَظمَ ، ویَذهَبُ بِالدّاءِ حَتّی لا یُحتاجَ مَعَهُ إلی دَواءٍ ؛

انجیر، بوی بد دهان را می برد، استخوان ها را استحکام می بخشد، درد را می برد و با وجود آن، دیگر به دارویی نیاز نیست .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 376 ، حدیث 1252

حدیث150

کُلُوا البَصَلَ ؛ فَإِنَّ فیهِ ثَلاثَ خِصالٍ : یُطَیِّبُ النَّکهَهَ ، ویَشُدُّ اللِّثَهَ ، ویَزیدُ فِی الماءِ وَالجِماعِ ؛

پیاز بخورید؛ چرا که سه ویژگی دارد : بوی دهان را خوش می سازد ، لثه را استحکام می بخشد و آب و توان آمیزش را افزون می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 374 ، حدیث 3

حدیث151

امام صادق علیه السلام :

البَصَلُ یُطَیِّبُ النَّکهَهَ ، ویَشُدُّ الظَّهرَ ، ویُرِقُّ البَشَرَهَ ؛

پیاز ، دهان را خوش بو می کند ، پشت را قوی می سازد و پوست را نرمی می دهد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 374 ، حدیث 4

حدیث152

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إذا دَخَلتُم بَلدَهً وَبیئاً فَخِفتُم وَباءَها ، فَعَلَیکُم بِبَصَلِها ؛ فَإِنَّهُ یُجلِی البَصَرَ ، ویُنَقِّی الشَّعرَ ، ویَزیدُ فی ماءِ الصُّلبِ ، ویَزیدُ فِی الخُطی ، ویَذهَبُ بِالحَمَاَ- وهُوَ السَّوادُ فِی الوَجهِ - وَالإِعیاءِ أیضاً ؛

هر گاه وارد آبادی وبا زده ای شدید و از وبای آن ترسیدید، از پیاز آن جا بخورید ؛ زیرا که آن ، چشم را جلا می دهد ، مو را پاکیزه می گرداند ، آب کمر را زیاد می کند ، گام ها را سرعت می بخشد ، تیرگی چهره را می بَرَد و خستگی را نیز می زداید .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 252 ، حدیث 21

حدیث153

امام صادق علیه السلام :

الکُمَّثری یَدبَغُ المَعِدَهَ ویُقَوّیها ، هُوَ وَالسَّفَرجَلُ سَواءٌ ، وهُوَ عَلَی الشِّبَعِ أنفَعُ مِنهُ عَلَی الرِّیقِ ، ومَن أصابَهُ طَخاءٌ فَلیَأکُلهُ - یَعنی عَلَی الطَّعامِ - ؛

گلابی، معده را می پالاید و تقویت می کند و با بِهْ ، همگون است. خوردنش روی غذا سودمندتر است تا چاشت ناخورده . هر کس هم که احساس سنگینی می کند، از آن [بر روی غذا] بخورد.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 379 ، حدیث 1266

حدیث154

امام صادق علیه السلام :

کُلُوا الکُمَّثری ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو القَلبَ ، ویُسَکِّنُ أوجاعَ الجَوفِ بِإِذنِ اللّه ِ تَعالی؛

گلابی بخورید ، که به اذن خداوند متعال ، دل را جلا می دهد و دردهای درون را تسکین می بخشد.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 358 ، حدیث 1

حدیث155

امام علی علیه السلام :

الکُمَّثری یَجلُو القَلبَ ، ویُسَکِّنُ أوجاعَ الجَوفِ ؛

گلابی ، قلب را جلا می دهد و دردهای درون را تسکین می بخشد .

الخصال ، صفحه 632 ، حدیث 10

حدیث156

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

الکُمَّثری یُحیِی القَلبَ ؛

گلابی ، قلب را زنده می سازد .

مستدرک الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 405 ، حدیث 20345

حدیث157

امام صادق علیه السلام :

کُلِ الفُجلَ ؛ فَإِنَّ فیهِ ثَلاثَ خِصالٍ : وَرَقُهُ یَطرُدُ الرِّیاحَ ، ولُبُّهُ یُسَربِلُ البَولَ ، وأصلُهُ یَقطَعُ البَلغَمَ ؛

تُرُب بخور ؛ چرا که در آن ، سه ویژگی است : برگش بادها را دور می کند ، قسمت میانی اش پیشاب را جامه می شود و بیخش بلغم را از میان می بَرَد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 371 ، حدیث 1 ،

حدیث158

امام صادق علیه السلام :

الإِجّاصُ عَلَی الرِّیقِ ؛ یُسَکِّنُ المِرارَ ، إلاّ أنَّهُ یُهَیِّجُ الرِّیاحَ ؛

آلو در حالت ناشتا تلخه را فرو می نشاند، هر چند که بادها را نیز تحریک می کند .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 136 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 189

حدیث159

امام صادق علیه السلام :

ما مِن أحَدٍ إلاّ وفیهِ عِرقٌ مِنَ الجُذامِ ، فَکُلُوا الشَّلجَمَ فی زَمانِهِ یَذهَب بِهِ عَنکُم .

هیچ کس نیست، مگر این که در او رگی از جذام وجود دارد. شلغم را در فصل آن بخورید تا این رگ را از شما ببَرد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 220

حدیث160

امام صادق علیه السلام

فی ذِکرِ خَواصِّ البِطّیخِ: یُذیبُ الحَصی فِی المَثانَهِ ؛

درباره ویژگی های خربزه: سنگ را در مثانه ، ذوب می کند .

الخصال ، صفحه 443 ، حدیث 36

حدیث161

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

تَفَکَّهوا بِالبِطّیخِ ؛ فَإِنَّها فاکِهَهُ الجَنَّهِ ، وفیها ألفُ بَرَکَهٍ وألفُ رَحمَهٍ ، وأکلُها شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ؛

نیاز خود به میوه را با خربزه برآورید ؛ چرا که میوه بهشت است ، در آن ، هزار برکت و هزار رحمت است و خوردنش شفای هر درد است .

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص8 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص296

حدیث162

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالبِطّیخِ ؛ فَإِنَّ فیهِ عَشرَ خِصالٍ : هُوَ طَعامٌ ، وشَرابٌ ، واُشنانٌ ، ورَیحانٌ ، ویَغسِلُ المَثانَهَ ، ویَغسِلُ البَطنَ ، ویُکثِرُ ماءَ الظَّهرِ ، ویَزیدُ فِی الجِماعِ ، ویَقطَعُ البُرودَهَ ، ویُنَقِّی البَشَرَهَ ؛

بر شما باد خوردن خربزه؛ چرا که در آن، ده ویژگی است: غذاست، آب است، شستشو دهنده است ، خوش بو کننده است، مثانه را می شوید، شکم را می شوید، آب کمر را فراوان می سازد، بر نیروی همبستری می افزاید، سردی مزاج را از میان می بَرَد، و پوست را تمیز می کند.

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص 8 و بحار الأنوار ، ج 62 ، ص 297

حدیث163

امام صادق علیه السلام :

أکثِروا مِنَ الباذَنجانِ عِندَ جِدادِ النَّخلِ ؛ فَإِنَّهُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ، ویَزیدُ فی بَهاءِ الوَجهِ ، ویُلَیِّنُ العُروقَ ، ویَزیدُ فی ماءِ الصُّلبِ؛

در هنگام خرماچینی ، فراوان بادنجان (بادمجان) بخورید؛ چرا که شفای هر درد است ، بر روشنیِ چهره می افزاید ، رگ ها را نرم می کند و آب کمر (نیروی جنسی) را افزون می سازد.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 398 ، حدیث 1355

حدیث164

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إذا طَبَختُم فَأَکثِرُوا القَرعَ ؛ فَإِنَّهُ یَسُرُّ قَلبَ الحَزینِ .

اگر خواستید چیزی بپزید ، از کدو زیاد بهره بجویید؛ چرا که دلِ اندوهگین را شاد می کند .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 383 ، حدیث 1285

حدیث165

کُلُوا الیَقطینَ فَلَو عَلِمَ اللّه ُ أنَّ شَجَرَهً أخَفُّ مِن هذِهِ لَأَنبَتَها عَلی أخی یونُسَ علیه السلام .

إذَا اتَّخَذَ أحَدُکُم مَرَقا فَلیُکثِر فیهِ مِنَ الدُّبّاءِ ، فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الدِّماغِ وفِی العَقلِ ؛

کدو بخورید، که اگر خداوند می دانست درختی سبُک تر از این وجود دارد ، آن را برای برادرم یونس می رویانْد.

هرگاه کسی از شما خورشی می سازد ، در آن کدوی بسیار بریزد ؛ چرا که آن مغز و عقل را می افزاید.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 383 ، حدیث 1283

حدیث166

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالقَرعِ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی العَقلِ ، ویُکَبِّرُ الدِّماغَ ؛

بر شما باد کدو؛ چرا که عقل را افزون سازد و مغز را بزرگ می کند.

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 44 ، حدیث 28276

حدیث167

امام صادق علیه السلام :

شَکا نَبیٌّ مِن الأنبیاءِ إلی اللّه الغَمَّ ، فأمَرهُ بأکْلِ العِنَبِ ؛

ی_ک_ی از پ_یامبران از غ_م و اندوه به درگاه خداوند شکوه کرد ؛ خداوند به او دستور داد انگور تناول کند .

المحاسن : 2 / 362 / 2262

حدیث168

امام صادق علیه السلام :

أکلُ الجَزَرِ یُسَخِّنُ الکُلیَتَینِ ، ویُقیمُ الذَّکَرَ ؛

خوردن زردک ، کلیه ها را گرم می کند و آلت را راست می گرداند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 372 ، حدیث 1

حدیث169

امام صادق علیه السلام :

الجَزَرُ أمانٌ مِنَ القولَنجِ وَالبَواسیرِ ، ویُعینُ عَلَی الجِماعِ ؛

زردک، مایه ایمنی از قولنج و بواسیر است و توانِ نزدیکی را تقویت می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 372 ، حدیث 2

حدیث170

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إذا أکَلتُمُ القِثّاءَ فَکُلوهُ مِن أسفَلِهِ ؛

به هنگام خوردنِ خیار ، آن را از ته بخورید .

الفردوس ، جلد 1 ، صفحه 274 ، حدیث 1069

حدیث171

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالقِثّاءِ ؛ فَإِنَّ اللّه َ تَعالی جَعَلَ فیهِ الشِّفاءَ مِن کُلِّ داءٍ؛

بر شما باد خیار ؛ چرا که خداوند متعال ، درمان هر دردی را در آن نهاده است .

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 45 ، حدیث 28281

حدیث172

امام صادق علیه السلام :

أکلُ البِطّیخِ عَلَی الرِّیقِ یورِثُ الفالِجَ ؛

خوردن خربزه در ناشتا ، سست اندامی می آورد .

الخصال ، صفحه 443 ، حدیث 36 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ،

حدیث173

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ما مِنِ امرَأَهٍ حامِلَهٍ أکَلَتِ البِطّیخَ ، إلاّ یَکونُ مَولودُها حَسَنَ الوَجهِ وَالخُلُقِ ؛

هیچ زن بارداری نیست که خربزه بخورد ، مگر این که نوزادش خوش چهره و خوش خوی خواهد شد .

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص10 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص299

حدیث174

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

البِطّیخُ قَبلَ الطَّعامِ یَغسِلُ البَطنَ غَسلاً ، ویَذهَبُ بِالدّاءِ أصلاً ؛

خربزه پیش از غذا ، شکم را کاملاً می شوید و بیماری را از ریشه می کَند .

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28287 .

حدیث175

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا التّینَ الرَّطبَ وَالیابِسَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الجِماعِ ، ویَقطَعُ البَواسیرَ ، ویَنفَعُ مِنَ النِّقرِسِ والإبرِدَهِ ؛

انجیر ، تازه و خشک ، بخورید ؛ چرا که بر قدرت همبستری می افزاید ، بواسیر را ریشه کن می کند و برای درمان نِقرِس و سردیِ مزاج ، سودمند است .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 377 ، حدیث 1254

حدیث176

امام صادق علیه السلام :

أکلُ الباقِلّی یُمَخِّخُ السّاقَینِ ، ویَزیدُ فِی الدِّماغِ ، ویُوَلِّدُ الدَّمَ الطَّرِیَّ ؛

خوردن باقلا ، استخوان های ساق را تراکم درونی می دهد ، توانِ مغز را افزون می سازد و خون تازه تولید می کند.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 344 ، حدیث 1

حدیث177

امام صادق علیه السلام :

کُلُوا الباقِلّی بِقِشرِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَدبَغُ المَعِدَهَ؛

باقلا را با پوستش بخورید ؛ چرا که معده را پاک می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 344 ، حدیث 3 .

حدیث178

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن أکَلَ فولَهً بِقِشرِها ، أخرَجَ اللّه ُ عز و جل مِنهُ مِنَ الدّاءِ مِثلَها ؛

هر کس یک دانه باقلا را با پوست آن بخورد ، خداوند عز و جل به همان اندازه ، بیماری را از درون او بیرون می برد .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 397 ، حدیث 1346

حدیث179

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا السَّفَرجَلَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الذِّهنِ ؛

بِه بخورید؛ چرا که ذهن را افزون می کند.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 374 ، حدیث 1243

حدیث180

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا السَّفَرجَلَ وتَهادَوه بَینَکُم ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ المَوَدَّهَ فِی القَلبِ ؛

بِهْ بخورید و به همدیگر هدیه دهید؛ چرا که چشم را جلا می دهد و دوستی را در دل می رویانَد.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حدیث 37

حدیث181

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

أکلُ السَّفَرجَلِ یُذهِبُ ظُلمَهَ البَصَرِ؛

خوردن بِهْ، تیرگی چشم را از میان می بَرَد .

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 8 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 296

حدیث182

امام صادق علیه السلام :

عَلَیکَ بِأَکلِ السَّفَرجَلِ الحُلوِ مَعَ حَبِّهِ ؛ فَإِنَّهُ یُقَوِّی الضَّعفَ ، ویُطَیِّبُ المَعِدَهَ ، ویُزَکِّی المَعِدَهَ ؛

بر تو باد خوردن بِه شیرین با دانه هایش ؛ چرا که قلب ضعیف را تقویت می کند ، معده را می پالاید و معده را پاک می سازد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حدیث 36

حدیث183

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا السَّفَرجَلَ ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو الفُؤادَ . وما بَعَثَ اللّه ُ نَبِیّا إلاّ أطعَمَهُ مِن سَفَرجَلِ الجَنَّهِ ، فَیَزیدُ فیهِ قُوَّهَ أربَعینَ رَجُلاً ؛

بِهْ بخورید که دل را جلا می دهد . خداوند ، هیچ پیامبری را برنگزیده ، مگر این که از بِهِ بهشت به او خورانده و نیروی چهل مرد را به او افزوده است .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 373 ، حدیث 1242

حدیث184

امام علی علیه السلام :

أکلُ السَّفَرجَلِ یَزیدُ فی قُوَّهِ الرَّجُلِ ویَذهَبُ بِضَعفِهِ ؛

خوردن بِهْ ، بر نیروی مرد می افزاید و سستیِ او را می برد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 175 ، حدیث 35

حدیث185

امام علی علیه السلام :

أکلُ السَفَرجَلِ قُوَّهٌ لِلقَلبِ الضَّعیفِ ، ویُطَیِّبُ المَعِدَهَ ، ویَزیدُ فی قُوَّهِ الفُؤادِ ، ویُشَجِّعُ الجَبانَ ، ویُحَسِّنُ الوَلَدَ ؛

خوردن بِهْ ، نیرویی برای قلبی است که ضعیف شده باشد ، معده را پاک می کند ، بر توانِ دل می افزاید ، ترسو را دلیر می کند و فرزند را نکو می سازد .

الخصال ، صفحه 612 ، حدیث 10

حدیث186

امام باقر علیه السلام :

السَفَرجَلُ یَذهَبُ بِهَمِّ الحَزینِ؛

به، اندوه اندوهگین را از میان می برد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حدیث 37

حدیث187

عن طلحه بن زید عن الإمام الصادق علیه السلام :

إنَّ فِی السَّفَرجَلِ خَصلَهً لَیسَت فی سائِرِ الفَواکِهِ .

قُلتُ : وما ذاکَ یَابنَ رَسولِ اللّه ِ؟

قالَ : یُشَجِّعُ الجَبانَ ، هذا وَاللّه ِ مِن عِلمِ الأَنبِیاءِ - صَلَواتُ اللّه ِ عَلَیهِم أجمَعینَ - ؛

به نقل از طلحه بن زید: امام صادق علیه السلام فرمودند: در بِهْ ، ویژگی ای است که در دیگر میوه ها نیست.

پرسیدم: ای پسر پیامبر خدا ! آن چیست؟

فرمودند: ترسو را دلیر می کند . به خداوند سوگند، این ، از دانش پیامبران - که درودهای خداوند بر تمامی آنان باد - است .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، ص136 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 176 ، حدیث 36

حدیث188

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا السَّفَرجَلَ عَلَی الرِّیقِ ؛ فَإِنَّهُ یُذهِبُ وَغَرَ الصَّدرِ؛

ناشتا بِهْ بخورید ؛ چرا که حرارت سینه را از میان می برد .

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 40 ، حدیث 28259

حدیث189

امام صادق علیه السلام :

مَن أکَلَ سَفَرجَلَهً عَلَی الرِّیقِ ، طابَ ماؤُهُ ، وحَسُنَ وَلَدُهُ؛

هر کس ناشتا یک بِهْ بخورد، نطفه اش پاکیزه می شود و فرزندش نیکو می گردد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حدیث 3

حدیث190

امام صادق علیه السلام :

کُلُوا الاُترُجَّ بَعدَ الطَّعامِ ؛ فَإِنَّ آلَ مُحَمَّدٍ علیهم السلام یَفعَلونَ ذلِکَ ؛

تُرُنج را پس از غذا بخورید ؛ چرا که خاندان محمّد صلی الله علیه و آله و سلّم چنین می کنند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 360 ، حدیث 3

حدیث191

امام رضا علیه السلام :

أکلُ الاُترُجِّ بِاللَّیلِ ، یَقلِبُ العَینَ ، ویورِثُ الحَوَلَ ؛

خوردن تُرُنج در شب ، چشم را برمی گرداند و کژچشمی به جای می گذارد .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 27 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث192

امام رضا علیه السلام :

الخُبزُ الیابِسُ یَهضِمُ الاُترُجَّ ؛

نان خشک ، تُرُنج را هضم می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 360 ، حدیث 4 .

حدیث193

امام صادق علیه السلام :

کُلُوا الرُّمّانَ المُزَّ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغٌ لِلمَعِدَهِ ؛

انار مَلَس را با پیه آن بخورید؛ چرا که معده را پاک می کند.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حدیث 13

حدیث194

امام رضا علیه السلام :

مُصَّ مِنَ الرُّمّانِ الإِملیسِیَّ ؛ فَإِنَّهُ یُقَوِّی النَّفسَ ، ویُحیِی الدَّمَ؛

آب انار مَلَس بِمَک ؛ زیرا انسان را قوی می کند و خون را زنده می سازد .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 320

حدیث195

عَلَیکُم بِالرُّمّانِ الحُلوِ فَکُلوهُ ؛ فَإِنَّهُ لَیسَت مِن حَبَّهٍ تَقَعُ فی مَعِدَهِ مُؤمِنٍ إلاّ أبادَت داءً ، وأطفَأَت شَیطانَ الوَسوَسَهِ عَنهُ؛

بر شما باد انار شیرین . آن را بخورید ؛ چرا که هیچ دانه ای از آن به معده مؤمنی در نمی آید ، مگر این که بیماری ای از آن ریشه کن می کند و شیطانِ وسوسه را از او دور می سازد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حدیث 10 .

حدیث196

امام صادق علیه السلام :

أربَعَهٌ یَعدِلنَ الطَّبائِعَ : الرُّمّانُ السّورانِیُّ ، والبُسرُ المَطبوخُ ، وَالبَنَفسَجُ ، وَالهِندَباءُ ؛

چهار چیز ، طبع را اعتدال می بخشد : انار سورانی ، خرمای نارس پخته شده ، بنفشه ، و کاسنی .

الخصال ، صفحه 249 ، حدیث 113

حدیث197

امام عسکری علیه السلام :

کُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَهِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ یُسَکِّنُ الدَّمَ ، ویُصَفِّی الدَّمَ فِی الجَوفِ؛

پس از حجامت، انار بخور، اناری شیرین؛ چرا که خون را فرو می نشاند و خون را در درون، تصفیه می کند .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 59 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 123 ، حدیث 52

حدیث198

امام صادق علیه السلام :

کُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَدبَغُ المَعِدَهَ ، ویَزیدُ فِی الذِّهنِ ؛

انار را با پیه آن بخورید؛ چرا که معده را می پالاید و ذهن را افزون می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حدیث 12

حدیث199

امام علی علیه السلام :

کُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغُ المَعِدَهِ ، وما مِن حَبَّهٍ استَقَرَّت فی مَعِدَهِ امرِئٍ مُسلِمٍ إلاّ أنارَتها ونَفَتِ الشَّیطانَ وَالوَسوَسَهَ عَنها أربَعینَ صَباحاً ؛

انار را با پیه آن بخورید؛ چرا که معده را پاک می کند . و هیچ دانه ای [از انار] در معده انسانی مسلمان ، جای نمی گیرد ، مگر این که آن را روشن می سازد و تا چه ل پگاه ، شیطان و وسوسه را از آن دور می کند .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 156 ، حدیث 8

حدیث200

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا الرُّمّانَ بِقِشرِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغُ البَطنِ؛

انار را با پیه آن بخورید؛ چرا که شست وشو دهنده معده است .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 356 ، حدیث 2236

حدیث201

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا السَّفَرجَلَ وتَهادَوه بَینَکُم ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ المَوَدَّهَ فِی القَلبِ؛

بهْ بخورید و به همدیگر هدیه دهید؛ چرا که چشم را جلا می دهد و دوستی را در دل می رویانَد.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 372 ، حدیث 1230

حدیث202

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم:

- فی خَواصِّ التَّمرِ البَرنِیِّ: هذا جَبرَئیلُ یُخبِرُنی أنَّ فی تَمرَتِکُم هذِهِ تِسعَ خِصالٍ : . . . وتَزیدُ فِی السَّمعِ وَالبَصَرِ . . .؛

- درباره خواص خرمای بَرْنی -: این جبرئیل است که به من خبر می دهد که در این خرمایتان هفت ویژگی است : ... و بر شنوایی و بینایی تان می افزاید.

المحاسن، ج1، ص76، ح37

حدیث203

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِاللُّبانِ ؛ فَإِنَّهُ یَمسَحُ الحَرَّ عَنِ القَلبِ . . . ویَجلُو البَصَرَ ، ویُذهِبُ النِّسیانَ ؛

بر شما باد کُنْدُر؛ چرا که گرمازدگی را از قلب می زداید... و دیده را جلا می دهد و فراموشی را از میان می بَرَد.

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 6 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 294

حدیث204

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن أکَلَ الفاکِهَهَ وبَدَأَ بِبِاسمِ اللّه ِ ، لَم تَضُرَّهُ ؛

هر کس میوه بخورد و این خوردن را با نام خدا آغاز کند ، میوه به او زیانی نمی رساند .

مستدرک الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 461 ، حدیث 20547

حدیث205

امام علی علیه السلام :

کانَ رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم إذا رَأَی الفاکِهَهَ الجَدیدَهَ قَبَّلَها ووَضَعَها عَلی عَینَیهِ وفَمِهِ ، ثُمَّ قالَ :

اللّهُمَّ کَما أرَیتَنا أَوَّلَها فی عافِیَهٍ ، فَأَرِنا آخِرَها فی عافِیَهٍ؛

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم، چون میوه ای نو می دیدند ، آن را می بوسید ند و بر روی چشمان و دهانشان می نهادند و سپس می گفتند:خداوندا ! چنان که آغاز این را در عافیت به ما نشان دادی ، پایان آن را نیز در عافیت به ما بنمایان.

الأمالی للصدوق ، صفحه 338 ، حدیث 396

حدیث206

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالفاکِهَهِ فی إقبالِها؛ فَإِنَّها مَصَحَّهٌ لِلأَبدانِ مَطرَدَهٌ لِلأَحزانِ، وألقوها فی إدبارِها ؛ فَإِنَّها داءُ الأَبدانِ ؛

بر شما باد میوه در هنگام روی کردنش؛ چرا که در این هنگام، مایه: سلامت تن و از میان رفتن اندوه است. نیز آن را در هنگام پشت کردن وا گذارید؛ که در این هنگام، دردی برای تن است.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 296

حدیث207

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا الثِّمارَ وِتراً لا یَضُرُّ ؛

میوه ها را جدا جدا بخورید تا زیان نرساند .

جامع الأحادیث للقمّی ، صفحه 108 و دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 138

حدیث208

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

الرُّمّانُ سَیِّدُ الفاکِهَهِ ، ومَن أکَلَ رُمّانَهً أغضَبَ شَیطانَهُ أربَعینَ صَباحا؛

انار ، مِهتر همه میوه هاست و هر کس یک انار بخورد، چهل پگاه، شیطان خویش را به خشم می آورد .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 359 ، حدیث 2249

حدیث209

امام صادق علیه السلام :

أطعِموا مَحمومیکُمُ التُّفّاحَ ؛ فَما مِن شَیءٍ أنفَعَ مِنَ التُّفّاحِ ؛

به تبداران خود، سیب بدهید؛ چرا که هیچ چیز، سودمندتر از سیب نیست .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حدیث 10

حدیث210

التُّفّاحُ یُفَرِّجُ المَعِدَهَ . وقال : کُلِ التُّفّاحَ ؛ فَإِنَّهُ یُطفِئُ الحَرارَهَ ، ویُبَرِّدُ الجَوفَ ، ویَذهَبُ بِالحُمّی .

وفی حَدیثٍ آخَرَ : یَذهَبُ بِالوَباءِ ؛

به نقل از اسحاق بن مطهّر ، از امام صادق علیه السلام: سیب، معده را گشایش می دهد .

همچنین فرمودند : سیب بخور؛ چرا که حرارت را فرو می نشاند، درون را سرد می کند و تب را می بَرد .

در حدیث دیگری است که فرمودند : وبا را از میان می برد .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 368 ، حدیث 2284

حدیث211

امام کاظم علیه السلام :

التُّفّاحُ یَنفَعُ مِن خِصالٍ عِدَّهٍ : مِنَ السَّمِّ ، وَالسِّحرِ ، وَاللَّمَمِ یَعرِضُ مِن أهلِ الأَرضِ ، وَالبَلغَمِ الغالِبِ ، ولَیسَ شَیءٌ أسرَعَ مِنهُ مَنفَعَهً ؛

سیب، برای درمان چند چیز سودمند است : مسمومیت ، سِحر ، جنونی که از زمینیان پیش می آید، و بلغمی که چیره شده باشد. هیچ چیز منفعتش سریع تر از این نیست .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 355 ، حدیث 2

حدیث212

امام صادق علیه السلام :

التُفّاحُ نَضوحُ المَعِدَهِ؛

سیب ، پالاینده و خوش بو کننده معده است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 355 ، حدیث 1

حدیث213

امام علی علیه السلام :

کُلُوا التُّفّاحَ ؛ فَإِنَّهُ یَدبَغُ المَعِدَهَ ؛

سیب بخورید ، که معده را می پالاید .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حدیث 11

حدیث214

امام صادق علیه السلام :

لَو یَعلَمُ النّاسُ ما فِی التُّفّاحِ ما داوَوا مَرضاهُم إلاّ بِهِ ، ألا وإنَّهُ أسرَعُ شَیءٍ مَنفَعَهً لِلفُؤادِ خاصَّهً ، وإنّهُ نَضوحُهُ ؛

اگر مردم می دانستند در سیب چیست، بیمارانشان را جز به آن درمان نمی کردند. بدانید که سیب، به ویژه، سودمندترین چیز برای قلب و مایه شست وشوی آن است.

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 135 و الکافی ، جلد 6 ، صفحه 357 ، حدیث 10

حدیث215

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

أربَعَهٌ تَزیدُ فِی العُمُرِ : . . . وأکلُ التُّفّاحِ بِالأَسحارِ؛

چهار چیز ، عمر را می افزاید : ... و خوردن سیب در سحرگاهان .

المواعظ العددیّه ، صفحه 211

حدیث216

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا التُّفّاحَ عَلَی الرِّیقِ ؛ فَإِنَّهُ نَضوحُ المَعِدَهِ؛

سیب را ناشتا بخورید؛ چرا که تمیزکننده معده است .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 375 ، حدیث 1248 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 177 ، حدیث 37

حدیث217

امام باقر علیه السلام :

إذا أرَدتَ أکلَ التُّفّاحِ فَشُمَّهُ ثُمَّ کُلهُ ؛ فَإِنَّکَ إذا فَعَلتَ ذلِکَ أخرَجَ مِن جَسَدِکَ کُلَّ داءٍ وغائِلَهٍ ، ویُسَکِّنُ ما یوجَدُ مِن قِبَلِ الأَرواحِ کُلِّها؛

هنگامی که خواستی سیب بخوری ، آن را ببوی و سپس بخور . اگر این کار را انجام دادی ، هر درد و عارضه ای از تنت بیرون می رود و همه آنچه از سوی ارواح، در انسان ایجاد می شود، فرو می نشیند.

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 135 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 175 ، حدیث 33

حدیث218

امام علی علیه السلام :

أکلُ الجَوزِ فی شِدَّهِ الحَرِّ یُهَیِّجُ الحَرَّ فِی الجَوفِ ، ویُهَیِّجُ القُروحَ عَلَی الجَسَدِ ، وأکلُهُ فِی الشِّتاءِ ؛ یُسَخِّنُ الکُلیَتَینِ ، ویَدفَعُ البَردَ ؛

خوردن گردو در گرمای شدید، حرارت را در بدن بر می انگیزد و زخم های تن را تحریک می کند ؛ امّا خوردن آن در زمستان ، کلیه ها را گرم می کند و سرما را می رانَد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 340 ، حدیث 1

حدیث219

امام کاظم علیه السلام :

مَن تَغَیَّرَ عَلَیهِ ماءُ ظَهرِهِ ، یَنفَعُ لَهُ اللَّبَنُ الحَلیبُ بِالعَسَلِ ؛

هر کس آبِ کمرش بر وی دیگرگون شود ، شیر تازه با عسل برایش سودمند است .

مکارم الأخلاق ، ج1 ، ص358 ، ح1164 و بحارالأنوار ، ج66 ، ص290 ، ح2

حدیث220

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا الزَّیتَ ، وَادَّهِنوا بِالزَّیتِ ؛ فَإِنَّهُ مِن شَجَرَهٍ مُبارَکَهٍ ؛

زیتون بخورید و خود را با روغن زیتون چرب کنید ؛ چرا که آن ، از درختی خجسته است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 331 ، حدیث 1

حدیث221

امام صادق علیه السلام :

نِعمَ اللُّقمَهُ الجُبنُ ؛ یُطَیِّبُ الشَّربَهَ ، ویَهضِمُ ما قَبلَهُ ، ویُمرِئُ ما بَعدَهُ؛

پنیر، چه نیکو لقمه ای است! نوشیدن انسان را خوش بو می سازد، آنچه را پیش از آن هست، هضم می کند و آنچه را پس از آن باشد، دوست داشتنی می سازد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 105 ، حدیث 10

حدیث222

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا الجُبنَ ؛ فَإِنَّهُ یورِثُ النُّعاسَ ، ویَهضِمُ الطَّعامَ؛

پنیر بخورید ؛ چرا که خواب می آورد و غذا را هضم می کند .

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، صفحه 11 و بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 300

حدیث223

امام صادق علیه السلام :

الجُبنُ وَالجَوزُ إذَا اجتَمَعا فی کُلِّ واحِدٍ مِنهُما شِفاءٌ ، وإنِ افتَرَقا کانَ فی کُلِّ واحِدٍ مِنهُما داءٌ ؛

پنیر و گردو، چون با هم یک جا جمع شوند، در هر یک از آنها درمان است ؛ امّا اگر از هم جدا شوند ، در هر یک از آنها درد است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 340 ، حدیث 2

حدیث224

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ما مِنِ امرَأَهٍ حامِلَهٍ أکَلَتِ البِطّیخَ بِالجُبنِ إلاّ یَکونُ مَولودُها حَسَنَ الوَجهِ وَالخُلُقِ ؛

هیچ زن بارداری نیست که خربزه با پنیر بخورد ، مگر آن که کودکش خوش روی و خوش خوی شود .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 299

حدیث225

امام صادق علیه السلام :

السَّمنُ ما دَخَلَ جَوفا مِثلُهُ ، وإنَّنی لَأَکرَهُهُ لِلشَّیخِ ؛

روغن حیوانی ، چیزی است که همانند آن ، به بدن درنیامده است ؛ امّا من آن را برای پیر ، ناخوشایند می دانم .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 335 ، حدیث 6

حدیث226

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن أکَلَ لُقمَهً سَمینَهً نَزَلَ مِثلُها مِنَ الدّاءِ مِن جَسَدِهِ ، ولَحمُ البَقَرِ داءٌ ، وسَمنُها شِفاءٌ ، ولَبَنُها دَواءٌ ، وما دَخَلَ الجَوفَ مِثلُ السَّمنِ ؛

هر کس یک لقمه چرب شده به روغن حیوانی بخورد ، به همان اندازه ، بیماری از تن او فرو می ریزد . گوشت گاو ، درد است و روغن آن ، شفا و شیرش نیز درمان . هیچ چیز ، همانند روغن گاو ، به بدن درنیامده است .

دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 111 ، حدیث 365

حدیث227

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ما أنزَلَ اللّه ُ مِن داءٍ إلاّ وقَد أنزَلَ لَهُ شِفاءً ، وفی ألبانِ البَقَرِ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ؛

خداوند، هیچ دردی فرو نفرستاده، مگر این که برای آن، درمانی هم فرستاده است. در شیر گاو ، درمان هر درد هست .

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 31 ، حدیث 2816

حدیث228

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِأَلبانِ البَقَرِ ؛ فَإِنَّها تَرُمُّ مِن کُلِّ شَجَرٍ ، وهُوَ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ؛

بر شما باد شیر گاو ؛ چرا که گاو از هر درختی می خورد و شیر آن ، درمانی برای هر درد است .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 294 ، حدیث 1967

حدیث229

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنَّ فی . . . ألبانِها شِفاءً لِلذَّرِبَهِ بُطونُهُم؛

در شیر شتر ، شفای اسهال است .

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 46 ، حدیث 28286

حدیث230

امام علی علیه السلام :

حَسوُ اللَّبَنِ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ إلاَّ المَوتَ؛

نوشیدن شیر، شفایی برای هر درد است، مگر مرگ .

الخصال ، صفحه 636 ، حدیث 10

حدیث231

عن أبی الحسن الأصبهانی :

کُنتُ عِندَ أبی عَبدِاللّه ِ علیه السلام فَقالَ لَهُ رَجُلٌ وأنَا أسمَعُ : جُعِلتُ فِداکَ ! إنّی أجِدُ الضَّعفَ فی بَدَنی .

فَقالَ لَهُ : عَلَیکَ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ ؛

به نقل از ابو الحسن اصفهانی: نزد امام صادق علیه السلام بودم . در حالی که من نیز می شنیدم ، مردی به ایشان گفت : فدایت شوم ! من در بدنم احساس ضعف می کنم .

امام علیه السلام به او فرمودند : بر تو باد شیر؛ چرا که گوشت می رویاند و استخوان را استحکام می بخشد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 336 ، حدیث 7

حدیث232

امام صادق علیه السلام :

ما وَجَدنا لِوَجَعِ الحَلقِ مِثلَ حَسوِ اللَّبَنِ؛

برای گلودرد، چیزی چون نوشیدن شیر نیافته ایم .

بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 182 ، حدیث 4

حدیث233

امام کاظم علیه السلام :

مَن تَغَیَّرَ عَلَیهِ ماءُ الظَّهرِ ، فَإِنَّهُ یَنفَعُ لَهُ اللَّبَنُ الحَلیبُ ، وَالعَسَلُ؛

هر کس که آب کمرش دیگرگون می شود، شیر تازه همراه با عسل برایش سودمند است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 337 ، حدیث 8

حدیث234

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالزَّبیبِ ؛ فَإِنَّهُ یَکشِفُ المِرَّهَ ، ویَذهَبُ بِالبَلغَمِ، ویَشُدُّ العَصَبَ ، ویَذهَبُ بِالإِعیاءِ، ویُحَسِّنُ الخُلُقَ، ویُطَیِّبُ النَّفسَ، ویَذهَبُ بِالغَمِّ ؛

بر شما باد مویز ، چرا که تلخه را می زداید ، بلغم را می بَرَد ، پِی را استحکام می دهد ، رنجیدگی و خستگی را از میان بر می دارد ، خوی را خوش می سازد ، دل را پاک و پیراسته می دارد و اندوه را می بَرَد.

الخصال ، صفحه 344 ، حدیث 9

حدیث235

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن أدمَنَ أکلَ الزَّبیبِ عَلَی الرِّیقِ ، رُزِقَ الفَهمَ وَالحِفظَ وَالذِّهنَ ، ونَقَصَ مِنَ البَلغَمِ ؛

هر کس به خوردن مَویز در حالت ناشتا عادت کند ، فهم و حافظه و ذهن ، روزیِ او می شود و بلغمِ وی می کاهد .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 271 ، حدیث 70

حدیث236

امام رضا علیه السلام :

مَن أرادَ أن یَزیدَ فی حِفظِهِ فَلیَأکُل سَبعَ مَثاقیلَ زَبیبا بِالغَداهِ عَلَی الرّیقِ ؛

هر کس که می خواهد به حافظه اش افزوده شود، صبحگاهان در حالت ناشتا، هفت مثقال مویز بخورد.

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 36 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324

حدیث237

امام علی علیه السلام :

مَنِ اصطَبَحَ بِإِحدی وعِشرینَ زَبیبَهً حَمراءَ لَم یَمرَض إلاّ مَرَضَ المَوتِ إن شاءَ اللّه ُ؛

هر کس بیست و یک مویزِ سرخ را خورشِ خود بگیرد ، به خواست خداوند ، به هیچ بیماری ای مگر بیماری مرگ ، مبتلا نمی شود .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 351 ، حدیث 1

حدیث238

امام علی علیه السلام :

العَسَلُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ ولا داءَ فیهِ ؛ یُقِلُّ البَلغَمَ ، ویَجلُو القَلبَ ؛

عسل ، شفای هر بیماری ای است و بیماری ای هم در آن نیست؛ بلغم را کم می کند و دل را جلا می دهد.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 359 ، حدیث 1172

حدیث239

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن أرادَ الحِفظَ ، فَلیَأکُلِ العَسَلَ ؛

هر کس حافظه می خواهد ، عسل بخورد.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 358 ، حدیث 1167

حدیث240

امام رضا علیه السلام:

فِی العَسَلِ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ . مَن لَعِقَ لعقَهَ عَسَلٍ عَلَی الرّیقِ یَقطَعُ البَلغَمَ ، ویَحسِمُ الصَّفرَهَ ، ویَمنَعُ المِرَّهَ السَّوداءَ ، ویُصَفِّی الذِّهنَ ، ویُجَوِّدُ الحِفظَ إذا کانَ مَعَ اللُّبانِ الذَّکَرِ؛

در عسل ، درمان هر دردی است. هر کس ناشتا یک قاشق عسل بخورد ، این عسل ، بلغم را پایان می دهد ، صفرا را فرو می نشانَد ، مانع از تلخه سیاه (سودا) می شود و ذهن را صفا می بخشد ، و اگر که همراه با کُندُر خورده شود ، حافظه را نکو می سازد.

الفقه المنسوب للإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 346 و بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 293 ، حدیث 16

حدیث241

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ثَلاثٌ یَزِدنَ فِی الحِفظِ ویَذهَبنَ بِالبَلغَمِ : قِراءَهُ القُرآنِ ، وَالعَسَلُ ، وَاللُّبانُ .

سه چیز ، حافظه را افزون می کند و بلغم را از میان می بَرَد: قرائت قرآن ، عسل و کُندُر.

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 290 ، حدیث 3

حدیث242

عن عبد الرحمن بن الجهم :

شَکا ذَریحٌ المُحارِبیُّ قَراقِرَ فی بَطنِهِ إلی أبی عَبدِاللّه ِ علیه السلام ، فَقالَ : أتوجِعُکَ؟

قالَ : نَعَم .

قالَ : ما یَمنَعُکَ مِنَ الحَبَّهِ السَّوداءِ وَالعَسَلِ لَها؛

به نقل از عبد الرحمان بن جَهْم: ذریح محاربی ، نزد امام صادق علیه السلام ، اظهار کرد که شکم وی غُرغُر می کند . امام پرسیدند: آیا درد هم داری؟

گفت : آری.

فرمودند: چرا برای درمان آن ، از سیاه دانه و عسل ، بهره نمی جویی؟

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 100 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 177 ، حدیث 13

حدیث243

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ما لِلنَّفساءِ عِندی شِفاءٌ مِثلُ الرُّطَبِ ، وما لِلمَریضِ مِثلُ العَسَلِ ؛

نزد من برای زن تازه زا ، درمانی همانند خرما و برای بیمار، درمانی همانند عسل وجود ندارد .

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 44 ، حدیث 28279

حدیث244

امام علی علیه السلام :

العَسَلُ فیهِ شِفاءٌ ؛

در عسل ، درمان است .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 300 ، حدیث 1991

حدیث245

امام علی علیه السلام :

مَا استَشفَی المَریضُ بِمِثلِ شُربِ العَسَلِ ؛

بیمار ، به چیزی همانند خوردن عسل ، درمان نجسته است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 332 ، حدیث 5

حدیث246

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

نِعمَ الشَّرابُ العَسَلُ ؛ یَرعَی القَلبَ ، ویُذهِبُ بَردَ الصَّدرِ ؛

عسل ، چه خوب نوشیدنی ای است! قلب را مراقبت می کند و سردیِ سینه را از میان می برد .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 358 ، حدیث 1168

حدیث247

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

العَسَلُ شِفاءٌ ؛ یَطرُدُ الرّیحَ وَالحُمّی ؛

عسل ، شفایی است که باد و تب را دور می کند .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 294 ، حدیث 19

حدیث248

امام رضا علیه السلام :

مَن أرادَ دَفعَ الزُّکامِ فِی الشِّتاءِ أجمَعَ ، فَلیَأکُل کُلَّ یَومٍ ثَلاثَ لُقَمِ شَهدٍ ؛

هر که می خواهد در همه زمستان از سرماخوردگی دور بماند ، هر روز ، سه لقمه شهد بخورد .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 37 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324

حدیث249

امام هادی علیه السلام:

لَمّا سُئِلَ عَنِ الحُمَّی الغِبِّ الغالِبَهِ: یُؤخَذُ العَسَلُ وَالشّونیزُ ، ویُلعَقُ مِنهُ ثَلاثُ لَعقاتٍ ؛ فَإِنَّها تَنقَلِعُ ، وهُمَا المُبارَکانِ ، قالَ اللّه ُ تَعالی فِی العَسَلِ : خْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَ نُهُ فِیهِ شِفَآءٌ لِّلنَّاسِ ؛

هنگامی که درباره تبِ پیوسته یک روز در میان از ایشان پرسیدند: قدری عسل و شونیز (سیاه دانه) ، برداشته و سه لیسه انگشت از آن خورده شود . در این صورت ، تب ، ریشه کن خواهد شد ، و این هر دو ، مبارک هستند . خداوند متعال ، درباره عسل فرموده است : (از درونِ [شکم] آن (زنبور) ، شهدی که به رنگ های گوناگون است ، بیرون می آید . در آن ، برای مردم ، درمانی است) .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 51 عن أبی جعفر ، بحارالأنوار ، جلد 62 ، صفحه 100 ، حدیث 23

حدیث250

امام صادق علیه السلام:

مَن باتَ وفی جَوفِهِ سَمَکٌ لَم یَتبَعهُ بِتَمَراتٍ أو عَسَلٍ ، لَم یَزَل عِرقُ الفالِجِ یَضرِبُ عَلَیهِ حَتّی یُصبِحَ ؛

هر کس در حالی بخوابد که ماهی خورده و در پی آن ، چند خرما یا مقداری عسل نخورده است ، تا صبح ، رگِ سستْ اندامی بر او غلبه خواهد داشت.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 323 ، حدیث 1

حدیث251

امام رضا علیه السلام :

فِی العَسَلِ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ . مَن لَعِقَ لَعقَهَ عَسَلٍ عَلَی الرِّیقِ یَقطَعُ البَلغَمَ ، ویَحسِمُ الصُّفرَهَ ، ویَمنَعُ المِرَّهَ السَّوداءَ ، ویُصَفِّی الذِّهنَ ، ویُجَوِّدُ الحِفظَ إذا کانَ مَعَ اللُّبانِ الذَّکَرِ ؛

در عسل ، درمان هر دردی است . هر کس ناشتا یک انگشت از آن را بلیسد ، این عسل ، بلغم [وی ]را پایان می دهد ، صفرا را فرو می نشانَد ، تلخه سیاه (زرداب) را مانع می شود ، ذهن را صفا می بخشد و اگر که همراه با کُنْدُر خورده شود ، حافظه را نکو می سازد.

الفقه المنسوب للإمام الرضا علیه السلام ، ص346 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص293

حدیث252

امام رضا علیه السلام :

مُداوَمَهُ أکلِ البَیضِ یَعرِضُ مِنهُ الکَلَفُ فِی الوَجهِ ؛

خوردن همیشگی تخم مرغ ، سبب پیدایش کَک مَک در صورت می شود .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث253

امام رضا علیه السلام :

الاِمتِلاءُ مِنَ البَیضِ المَسلوقِ یورِثُ الرَّبوَ وَالاِبتِهارَ ؛

پُرخوری از تخم مرغ آب پَز ، نفسْ تنگی و نفس بُریدگی می آورد .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 28 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث254

امام کاظم علیه السلام :

کَثرَهُ أکلِ البَیضِ تَزیدُ فِی الوَلَدِ؛

فراوان خوردن تخم مرغ ، فرزند را افزون می سازد .

الکافی، جلد 6، صفحه 325، حدیث 4

حدیث255

امام باقر علیه السلام :

مَن عَدِمَ الوَلَدَ فَلیَأکُلِ البَیضَ وَلیُکثِر مِنهُ ؛ فَإِنَّهُ یُکثِرُ النَّسلَ ؛

هر کس فرزند ندارد ، تخم مرغ بخورد و فراوانْ از آن بهره ببرد ؛ چرا که نسل را می افزاید .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، ص130 و دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 632

حدیث256

امام علی علیه السلام :

إنَّ نَبِیّا مِنَ الأَنبِیاءِ شَکا إلَی اللّه ِ قِلَّهَ النَّسلِ فی اُمَّتِهِ ، فَأَمَرَهُ أن یَأمُرَهُم بِأَکلِ البَیضِ ، فَفَعَلوا فَکَثُرَ النَّسلُ فیهِم ؛

یکی از پیامبران، از کمیِ زاد و ولد در میان امّت خویش، به درگاه خداوند عز و جل نالید. خداوند، او را فرمود که مردم را به خوردن تخم مرغ، سفارش کند. مردم ، این کار را کردند و از آن پس، زاد و ولد در میانشان فراوان شد.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 46 ، حدیث 8

حدیث257

امام کاظم علیه السلام :

مَن أخَذَ سُکَّرَتَینِ عِندَ النَّومِ ، کانَت لَهُ شِفاءً مِن کُلِّ داءٍ إلاّ السَّامَ ؛

هر کس در هنگام خفتن ، دو شکر پاره بردارد ، برای او در برابر هر دردی ، مگر درد مرگ ، درمان است .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 363 ، حدیث 1187

حدیث258

امام کاظم علیه السلام :

تَأخُذُ لِلحُمّی وَزنَ عَشَرَهِ دَراهِمَ سُکَّرا بِماءٍ بارِدٍ عَلَی الرِّیقِ؛

برای تب ، به اندازه وزن دَه درهم ، شکر به آب سرد درمی آمیزی و ناشتا می خوری .

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 363 ، حدیث 1189

حدیث259

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنَّ اللّه َ عز و جل أوحی إلی موسَی بنِ عِمرانَ أن : اِبدَأ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ فِی المِلحِ دَواءً مِن سَبعینَ داءً ، أهوَنُهَا الجُنونُ ، وَالجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، ووَجَعُ الحَلقِ وَالأَضراسِ ، ووَجَعُ البَطنِ ؛

خداوند عز و جل به موسی بن عمران وحی کرد که :(غذا را) با نمک ، آغاز کن و با نمک ، پایان ده ؛ چرا که درمان هفتاد درد ، در نمک است و کمترینِ این دردها دیوانگی ، جذام ، پیسی ، گلودرد ، دندان درد و شکم درد است.

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 425 ، حدیث 2490

حدیث260

امام علی علیه السلام :

مَنِ ابتَدَأَ طَعامَهُ بِالمِلحِ ؛ ذَهَبَ عَنهُ سَبعونَ داءً وما لا یَعلَمُهُ إلاّ اللّه ُ عز و جل؛

هر کس غذای خود را با نمک آغاز کند ، هفتاد درد و دردهای بسیار دیگری - که کسی جز خداوند عز و جل آنها را نمی داند - از وی دور می شوند .

الخصال ، صفحه 623 ، حدیث 10

حدیث261

امام صادق علیه السلام :

مَن ذَرَّ عَلی أوَّلِ لُقمَهٍ مِن طَعامَهِ المِلحَ ؛ ذَهَبَ عَنهُ بِنَمَشِ الوَجهِ ؛

هر کس بر نخستین لقمه از غذای خود نمک بپاشد ، کَ_ک مکِ صورت او از میان می رود .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 326 ، حدیث 8

حدیث262

امام کاظم علیه السلام :

قَصَبُ السُّکَّرِ یَفتَحُ السُّدودَ ، ولا داءَ فیهِ ولا غائِلَهَ ؛

نیشکر ، انسدادها را می گشاید و هیچ بیماری و عارضه ای در آن نیست .

مکارم الأخلاق ، ج1 ، ص363 ، ح1191 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص189 ، ح2

حدیث263

امام رضا علیه السلام :

السُّکَّرُ الطَّبَرزَدُ یَأکَلُ البَلغَمَ أکلاً ؛

شکرِ طبرزد ، بلغم را به کلّی از میان می برد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 297 ، حدیث 1

حدیث264

الإمام الباقر علیه السلام:

- لِزُرارَهَ _: وَیحَکَ یا زُرارَهُ ، ما أغفَلَ النّاسَ عَن فَضلِ السُّکَّرِ الطَّبَرزَدِ ! وهُوَ یَنفَعُ مِن سَبعینَ داءً ، وهُوَ یَأکُلُ البَلغَمَ أکلاً ویَقلَعُهُ بِأَصلِهِ ؛

امام باقر (علیه السلام)خطاب به زُراره(فرمودند): ای زراره ! دریغ از تو! چه قدر مردم از ارزش شکر طبرزد ، بی خبرند، در حالی که برای هفتاد بیماری، سودمند است و بلغم را کاملاً فرو می خورد و ریشه کن می سازد!

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، ص67 و بحار الأنوار ، ج66 ، ص300 ، ح11

حدیث265

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند:

سَیِّدُ طَعامِ أهلِ الدُّنیا وَالآخِرَهِ اللَّحمُ ، ثُمَّ الأَرُزُّ ؛

مهتر همه خوراکی های ساکنان این سرای و آن سرای ، گوشت و سپس برنج است.

عیون أخبار الرضا علیه السلام ، ج2 ، ص35 ، ح79

حدیث266

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

الأَرُزُّ فِی الأَطعِمَهِ کَالسَّیِّدِ فِی القَومِ؛

برنج در میان خوراکی ها ، به سان مهتر (رئیس) در میان قوم است .

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم ، ص6 و بحار الأنوار ، ج62 ، ص294

حدیث267

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

نِعمَ الدَّواءُ الأَرُزُّ ، بارِدٌ صَحیحٌ سَلیمٌ مِن کُلِّ داءٍ ؛

برنج ، نیکو دارویی است : سرد است و سالم و برکنار از هر بیماری .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 262 ، حدیث 7

حدیث268

امام صادق علیه السلام :

نِعمَ الطَّعامُ الأَرُزُّ ، وإنّا لَنَدَّخِرُهُ لِمَرضانا؛

برنج ، نیکو غذایی است . ما آن را برای بیماران خویش نگه می داریم .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 342 ، حدیث 4

حدیث269

امام صادق علیه السلام :

شَکا رَجُلٌ إلی نَبِیِّ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم قَساوَهَ القَلبِ ، فَقالَ لَهُ :

عَلَیکَ بِالعَدَسِ ؛ فَإِنَّهُ یُرِقُّ القَلبَ ، ویُسرِعُ الدَّمعَهَ؛

مردی نزد پیامبر خدا از سنگ دلی ، اظهار ناراحتی کرد . به او فرمودند: بر تو باد عدس ؛ چرا که دل را نازک می کند و اشک را شتاب می دهد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 343 ، حدیث 3

حدیث270

امام باقر علیه السلام :

کانَ فیما أوصی بِهِ رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم عَلِیّاً علیه السلام أن قالَ : یا عَلِیُّ ، کُلِ العَدَسَ ؛ فَإِنَّهُ مُبارَکٌ مُقَدَّسٌ وهُوَ یُرِقُّ القَلبَ ، ویُکثِرُ الدَّمعَهَ ، وإنَّهُ بارَکَ عَلَیهِ سَبعون َ نَبِیّاً ؛

از جمله سفارش های پیامبر خدا به علی علیه السلام آن بود که فرمودند : ای علی! عدس بخور ؛ چرا که مبارک و مقدّس است ، دل را نازک می کند و اشک را افزون می سازد ، و هفتاد پیامبر ، دوام سودمندیِ آن را از خداوند متعال خواسته اند.

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 258 ، حدیث 5

حدیث271

امام علی علیه السلام :

أکلُ العَدَسِ ، یُرِقُّ القَلبَ ، ویُکثِرُ الدَّمعَهَ؛

عدس، دل را نازک می کند و اشک را می افزاید.

الکافی، جلد 6 ، صفحه 343 ، حدیث 1

حدیث272

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالعَدَسِ ؛ فَإِنَّهُ یُرِقُّ القَلبَ ، ویُکثِرُ الدَّمعَهَ ، ولَقَد قَدَّسَهُ سَبعونَ نَبِیّاً؛

بر شما باد عدس ؛ چرا که دل را نازک می کند و اشک را افزون می سازد . و هفتاد پیامبر ، آن را پاک دانسته اند .

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 259 ، حدیث 9

حدیث273

امام صادق علیه السلام :

اللّوبِیا یَطرُدُ الرِّیاحَ المُستَبطِنَهَ ؛

لوبیا ، بادهای نهفته درون را دور می کند .

الکافی ، ج 6 ، ص 344 ، ح 4

حدیث274

عن أحمد بن محمّد بن أبی نصر عن الإمام الرضا علیه السلام :

الحِمَّصُ جَیِّدٌ لِوَجَعِ الظَّهرِ وکانَ یَدعو بِهِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ ؛

به نقل از احمد بن محمّد بن ابی نصر، از امام رضا علیه السلام: نخود برای کمردرد، خوب است. نیز درباره ایشان آمده است که پیش و پس از غذا ، نخود می طلبیدند.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 263 ، حدیث 1

حدیث275

امام علی علیه السلام :

نِعمَ الإِدامُ الخَلُّ یَکسِرُ المِرَّهَ ، ویُطفِئُ الصَّفراءَ ، ویُحیِی القَلبَ ؛

سرکه ، نیکو خورشتی است؛ زرداب را می شکند ، صفرا را فرو می نشاند و قلب را زنده می کند.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 329 ، حدیث 7

حدیث276

امام صادق علیه السلام :

الخَلُّ یُنیرُ القَلبَ ؛

سرکه ، قلب را روشن می کند.

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 284 ، حدیث 1925

حدیث277

امام صادق علیه السلام :

الخَلُّ یُسَکِّنُ المِرارَ ، ویُحیِی القَلبَ ، ویَقتُلُ دودَ البَطنِ ، ویَشُدُّ الفَمَ؛

سرکه ، تلخه را فرو می نشاند ، قلب را زنده می سازد ، کِرم های شکم را می کُشد و دهان را استحکام می بخشد .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 275

حدیث278

امام صادق علیه السلام :

الخَلُّ یَشُدُّ العَقلَ؛

سرکه ، عقل را استحکام می بخشد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 329 ، حدیث 2

حدیث279

امام رضا علیه السلام :

مَن أرادَ ألاّ یَسقُطَ اُذناهُ ولا لَهاتُهُ ، فَلا یَأکُل حُلوا إلاّ تَغَرغَرَ بِخَلٍّ؛

هر کس می خواهد گوش هایش و نیز زبان کوچکش فرو نیفتد ، هیچ گاه شیرینی نخورد ، مگر این که پس از آن ، سرکه غِرغِره کند .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 40 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 325

حدیث280

امام رضا علیه السلام :

مَن خَشِیَ الشَّقیقَهَ وَالشَّوصَهَ ، فَلا یُؤَخِّر أکلَ السَّمَکِ الطَّرِیِّ صَیفاً وشِتاءً؛

هر کس از درد شقیقه و شکم درد می ترسد ، نباید در تابستان و زمستان ، خوردن ماهی تازه را به تأخیر افکند.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324

حدیث281

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إدمانُ أکلِ السَّمَکِ الطَّرِیِّ ، یُذیبُ اللَّحمَ؛

پیوسته خوردن ماهی تازه، گوشت را ذوب می کند .

بحار الأنوار ، جلد 65 ، صفحه 190 ، حدیث 1

حدیث282

امام علی علیه السلام :

لا تُدمِنوا أکلَ السَّمَکِ ؛ فَإِنَّهُ یُذیبُ الجَسَدَ؛

به خوردن ماهی، مداومت مکنید؛ زیرا تن را ذوب می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 323 ، حدیث 5

حدیث283

امام علی علیه السلام :

أقِلّوا مِن أکلِ الحیتانِ ؛ فَإِنَّها تُذیبُ البَدَنَ ، وتُکثِرُ البَلغَمَ ، وتُغَلِّظُ النَّفسَ؛

کمتر ماهی بخورید؛ چرا که بدن را ذوب می کند، بلغم را افزون می سازد و نَفَس را سنگین می نماید.

الخصال ، صفحه 636 ، حدیث 10

حدیث284

امام صادق علیه السلام :

ثَلاثهٌ یُسْمِنَّ وثَلاثهٌ یُهْزِلْنَ ، فأمّا الّتی یُسْمِنَّ : فإدْمانُ الحَمّامِ ، وشَمُّ الرائحَهِ الطَّیّبهِ ، ولُبْسُ الثِّیابِ اللَّیّنَهِ ، وأمّا الّتی یُهْزِلْنَ : فإدْمانُ أکْلِ البَیضِ ، والسَّمَکِ ، والطَّلْعِ ؛

س_ه چیز انسان را فربه می کند و سه چیز لاغر می سازد. آن سه که فربه می کند : حمّام رفتن زیاد، بوییدن بوی خوش و پوشیدن لباس نرم است و آن سه که لاغر می کند: خوردن زیاد تخم مرغ، ماهی و خرمای نارس است .

الخصال : 155 / 194

حدیث285

امام رضا علیه السلام :

الاِغتِسالُ بِالماءِ البارِدِ بَعدَ أکلِ السَّمَکِ یورِثُ الفالِجَ ؛

غسل کردن با آب سرد پس از خوردن ماهی ، سستْ اندامی در پی می آورد.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث286

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا التَّمرَ عَلَی الرِّیقِ ؛ فَإِنَّهُ یَقتُلُ الدّیدانَ فِی البَطنِ؛

ناشنا خرما بخورید ؛ چرا که کِرم های شکم را می کُشد .

عیون أخبار الرضا علیه السلام ، جلد 2 ، صفحه 48 ، حدیث 185

حدیث287

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

أطعِموا نِساءَکُم فی نِفاسِهِنَّ التَّمرَ ؛ فَإِنَّهُ مَن کانَ طَعامُها فی نِفاسِهَا التَّمرَ خَرَجَ وَلَدُها ذلِکَ حَلیما ، فَإِنَّهُ کانَ طَعامَ مَریَمَ حینَ وَلَدَت عیسی ، ولَو عَلِمَ اللّه ُ طَعاما هُوَ خَیرٌ لَها مِنَ التَّمرِ أطعَمَها إیّاهُ؛

به زنان خود در دوره نزدیک زایمان ، خرما بدهید؛ زیرا هر کس که در دوره نزدیک زایمان غذایش خرما باشد، فرزندش بردبار زاده خواهد شد. خوراک مریم، هنگامی که عیسی را زایید، همین بود، در حالی که اگر خدا غذایی بهتر از خرما برای او سراغ داشت ، همان را به وی می خوراند .

کنز العمّال ، جلد 12 ، صفحه 340 ، حدیث 35313

حدیث288

امام صادق علیه السلام :

اللَّحمُ یُنبِتُ اللَّحمَ ویَزیدُ فِی العَقلِ ، ومَن تَرَکَ أکلَهُ أیّاماً فَسَدَ عَقلُهُ؛

گوشت، گوشت می رویاند و بر عقل می افزاید؛ و هر کس آن را چند روز وا گذارد، عقلش تباه شود.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 72 ، حدیث 68

حدیث289

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

اللَّحمُ وَاللَّبَنُ ؛ یُنبِتانِ اللَّحمَ ، ویَشُدّانِ العِظامَ ، وَاللَّحمُ یَزیدُ فِی السَّمعِ وَالبَصَرِ ، وَاللَّحمُ بِالبَیضِ یَزیدُ فِی الباءَهِ ؛

گوشت و شیر، گوشت می رویانند و استخوان ها را استحکام می بخشند و گوشت، شنوایی و بینایی را افزون می کند و گوشت همراه با تخم مرغ، بر نیروی جنسی می افزاید.

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 76 ، حدیث 73

حدیث290

امام رضا علیه السلام :

أکلُ اللَّحمِ النِّیءِ یورِثُ الدّودَ فِی البَطنِ؛

خوردن گوشت خام ، در شکم ، کِرم پدید می آورد .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 28 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث291

عن هشام بن سالم :

سَأَلتُ أبا عَبدِ اللّه ِ علیه السلام عَن أکلِ لَحمِ النِّیءِ ، فَقالَ : هذا طَعامُ السِّباعِ؛

به نقل از هشام بن سالم: از امام صادق (علیه السلام) درباره خوردن گوشت خام پرسیدم. فرمودند: این ، خوراک درندگان است .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 71

حدیث292

امام باقر علیه السلام :

إنَّ رَسولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم نَهی أن یُؤکَلَ اللَّحمُ غَریضاً ، وقالَ : إنَّما تَأکُلُهُ السِّباعُ ، ولکِن حَتّی تُغَیِّرَهُ الشَّمسُ أوِ النّارُ ؛

پیامبر خدا ، از این که گوشت ، خام خورده شود ، نهی کرد و فرمودند : تنها درندگان ، چنین گوشتی می خورند . [گوشت را] هنگامی بخورید که آفتاب یا آتش ، آن را دیگرگون ساخته باشد.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 313 ، حدیث 1

حدیث293

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن لَم یَأکُلِ اللَّحمَ أربَعینَ یَوماً ساءَ خُلُقُهُ ، فَکُلُوا اللَّحمَ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی السَّمعِ؛

هر کس چهل روز گوشت نخورد، بدخوی می شود . گوشت بخورید؛ چرا که بر شنوایی می افزاید .

الفردوس ، جلد 3 ، صفحه 627 ، حدیث 5960 و دانش نامه احادیث پزشکی: 2 / 128

حدیث294

امام صادق علیه السلام :

مَن أصابَهُ ضَعفٌ فی قَلبِهِ أو بَدَنِهِ فَلیَأکُل لَحمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ یُخرِجُ مِن أوصالِهِ کُلَّ داءٍ وغائِلَهٍ ، ویُقَوّی جِسمَهُ ویَشُدُّ لِثَتَهُ؛

هر کس به ضعفی در قلب یا بدن خویش گرفتار آمد ، گوشت گوسفند همراه با شیر بخورد؛ چرا که این خوراک ، هر درد و عارضه ای را از اندام وی بیرون می بَرَد ، تن او را تقویت می کند و لثه های او را نیز استحکام می دهد.

بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 194 ، حدیث 9

حدیث295

امام کاظم علیه السلام :

مَن أکَلَ مَرَقا بِلَحمِ بَقَرٍ أذهَبَ اللّه ُ تَعالی عَنهُ البَرَصَ وَالجُذامَ؛

هر کس آب گوشت گاو بخورد، خداوند ، پیسی و جُذام را از او دور می کند .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 212

حدیث296

امام صادق علیه السلام :

مَرَقُ لَحمِ البَقَرِ یَذهَبُ بِالبَیاضِ؛

آب گوشتِ گاو ، پیسی را از میان می بَرَد .

الکافی ، جلد 6، صفحه 311، حدیث 2

حدیث297

امام صادق علیه السلام :

مَرَقُ السِّلقِ بِلَحمِ البَقَرِ یَذهَبُ بِالبَیاضِ؛

آب گوشت چغندر با گوشت گاو ، سفیدی را از میان می برد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 216 ، حدیث 5

حدیث298

امام باقر علیه السلام :

إنَّ بَنی إسرائیلَ شَکَوا إلی موسی علیه السلام ما یَلقَونَ مِنَ البَیاضِ ، فَشَکا ذلِکَ إلَی اللّه ِ عز و جل فَأَوحَی اللّه ُ عز و جل إلَیهِ : مُرهُم یَأکُلوا لَحمَ البَقَرِ بِالسِّلقِ؛

بنی اسرائیل ، از لکّه های سفیدی که [بر پوست] می دیدند ، نزد موسی علیه السلام اظهار ناراحتی کردند . پس خداوند به موسی علیه السلام چنین وحی فرستاد : به آنان بگو که گوشت گاو ، همراه با چغندر بخورند .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 326 ، حدیث 2107

حدیث299

عن سعد بن سعد :

قُلتُ لِأَبِی الحَسَنِ علیه السلام : إنَّ أهلَ بَیتی لا یَأکُلونَ لَحمَ الضَّأنِ .

قالَ : فَقالَ : ولِمَ؟

قالَ : قُلتُ : إنَّهُم یَقولونَ : إنَّهُ یُهَیِّجُ بِهِمُ المِرَّهَ السَّوداءَ وَالصُّداعَ وَالأَوجاعَ .

فَقالَ لی : یا سَعدُ .

فَقُلتُ : لَبَّیکَ !

قالَ: لَو عَلِمَ اللّه ُ عز و جل شَیئاً أکرَمَ مِنَ الضَّأنِ لَفَدی بِهِ إسماعیلَ علیه السلام؛

به نقل از سعد بن سعد: به امام کاظم علیه السلام گفتم : خانواده من ، گوشت میش نمی خورند .

پرسیدند: چرا؟

گفتم : آنان می گویند این گوشت ، تلخه سیاه و سردرد و دیگر دردها را در آنان تحریک می کند .

به من فرمودند: ای سعد! .

گفتم : لبیک!

فرمود ند: اگر خداوند عز و جل چیزی را ارزشمندتر از میش می دانست ، آن را فِدیه اسماعیل علیه السلام می ساخت.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 310 ، حدیث 2

حدیث300

امام صادق علیه السلام :

مَن أصابَهُ ضَعفٌ فی قَلبِهِ أو بَدَنِهِ فَلیَأکُل لَحمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ ؛ فَإِنَّهُ یُخرِجُ مِن أوصالِهِ کُلَّ داءٍ وغائِلَهٍ ، ویُقَوّی جِسمَهُ ، ویَشُدُّ لِثَتَهُ؛

هر کس در قلب یا بدن خود به ضعفی گرفتار آمد ، گوشت میش با شیر بخورد ؛ چرا که در این صورت ، هر بیماری و عارضه ای ، از بند بند تن او برون می رود ، بدنش نیرو می گیرد و لثه اش استحکام می یابد .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 259 ، حدیث 1819

حدیث301

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنَّ اللّه َ عز و جل اختارَ مِن کُلِّ شَیءٍ شَیئاً . . . ومِنَ الغَنَمِ الضَّأنَ؛

خداوند عز و جل از هر چیز ، چیزی را برگزید. . . و از [ میان انواع ]گوسفند، میش را.

الغیبه للنعمانی ، صفحه 67 ، حدیث 7

حدیث302

امام کاظم علیه السلام :

لا أریَ بِأَکلِ الحُباری بَأساً ، وإنَّهُ جَیِّدٌ لِلبَواسیرِ ، ووَجَعِ الظَّهرِ ، وهُوَ مِمّا یُعینُ عَلی کَثرَهِ الجِماعِ ؛

در خوردن هوبْرِه ، اشکالی نمی بینم . برای بواسیر و درد کمر ، خوب است و از چیزهایی است که انسان را بر فراوانی آمیزش ، یاری می رساند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 313 ، حدیث 6

حدیث303

عن علیّ بن مَهزِیار :

تَغَدَّیتُ مَعَ أبی جَعفَرٍ علیه السلام فَأَتی بِقَطاهٍ فَقالَ :

إنَّهُ مُبارَکٌ ، وکانَ أبی علیه السلام یُعجِبُهُ ، وکانَ یَأمُرُ أن یُطعَمَ صاحِبَ الیَرَقانِ یُشوی لَهُ فَإِنَّهُ یَنفَعُهُ؛

به نقل از علی بن مَهزِیار: همراه با امام باقر علیه السلام ناهار خوردم . ایشان مرغ سنگخواری آورد و فرمودند: این ، مبارک است . پدرم به آن علاقه داشت و می فرمودند: هر کس یرقان دارد ، برایش از گوشت این مرغ ، کباب کنند . او را سودمند خواهد افتاد.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حدیث 5

حدیث304

امام صادق علیه السلام :

إذا وَجَدَ أحَدُکُم غَمّاً أو کَرباً لایَدری ما سَبَبُهُ ، فَلیَأکُل لَحمَ الدُّرّاجِ ؛ فَإِنَّهُ یَسکُنُ عَنهُ إن شاءَ اللّه ُ تَعالی؛

هر گاه کسی از شما ، اندوه یا گرفتاری ای دارد و نمی داند علّتش چیست ، گوشت کبکنجیر (کبک انجیر) بخورد . در این صورت ، به خواست خداوند متعال ، این اندوه و گرفتاری ، فرو خواهد نشست .

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 75 ، حدیث 69

حدیث305

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن سَرَّهُ أن یَقِلَّ غَیظُهُ ، فَلیَأکُل لَحمَ الدُّرّاجِ؛

هر کس دوست دارد خشمش کاستی بگیرد ، گوشت کَبکَنجیر(کبک انجیر) بخورد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حدیث 3

حدیث306

امام کاظم علیه السلام :

أطعِمُوا المَحمومَ لَحمَ القِباجِ ؛ فَإِنَّهُ یُقَوِّی السّاقَینِ ، ویَطرُدُ الحُمّی طَرداً ؛

به تبدار، گوشت کبک بخورانید؛ چرا که پاها را نیرو می دهد و تب را کاملاً دور می کند.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 312 ، حدیث 4

حدیث307

امام صادق علیه السلام :

مَن أکَلَ لُقمَهَ شَحمٍ أخرَجَت مِثلَها مِنَ الدّاءِ؛

هر کس یک لقمه پیه بخورد ، آن لقمه هم اندازه خویش ، بیماری را از بدن بیرون می برد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 311 ، حدیث 5

حدیث308

امام علی علیه السلام :

ذُکِرَ عِندَ النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله و سلّم اللَّحمُ وَالشَّحمُ ، فَقالَ : لَیسَ مِنهُما بَضعَهٌ تَقَعُ فِی المَعِدَهِ إلاّ أنبَتَت مَکانَها شِفاءً ، وأخرَجَت مِن مَکانِها داءً ؛

نزد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم از گوشت و پیهْ یاد شد. فرمودند : هیچ پاره ای از این دو در معده جای نمی گیرد ، مگر این که در جای آن ، شفا می روید و بیماری ای از آن جا می رود .

عیون أخبار الرضا علیه السلام ، جلد 2 ، صفحه 41 ، حدیث 130

حدیث309

امام علی علیه السلام :

الشَّحمُ یُخرِجُ مِثلَهُ مِنَ الدّاءِ ، ولَم یَستَشفِ النّاسُ بِشِفاءٍ أفضَلَ مِنَ السَّمنِ ، وقِراءَهِ القُرآنِ؛

پیهْ ، هم اندازه خود ، بیماری را از بدن بیرون می برد . مردم ، به هیچ چیز بهتر از روغن حیوانی و قرائت قرآن ، درمان نجسته اند .

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 86 ، حدیث 28472

حدیث310

امام علی علیه السلام :

إذَا اشتَری أحَدُکُم لَحماً فَلیُخرِج مِنهُ الغُدَدَ ؛ فَإِنَّهُ یُحَرِّکُ عِرقَ الجُذامِ ؛

هر گاه کسی از شما گوشت خرید ، غدّه ها را از آن بیرون آورَد ؛ زیرا آنها رگ جذام را تحریک می کنند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حدیث 5

حدیث311

امام رضا علیه السلام :

إدمانُ أکلِ کُلَی الغَنَمِ وأجوافِها ، یَعکِسُ المَثانَهَ ؛

عادت داشتن به خوردن قلوه و شکمبه (سیرابی) گوسفند ، مثانه را دیگرگون می کند .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 64 و بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث312

امام علی علیه السلام :

مَن أرادَ البَقاءَ ولا بَقاءَ فَلْیُباکِرِ الغَداءَ ، وَلیُجَوِّدِ الحِذاءَ ، وَلیُخَفِّفِ الرِّداءَ .

هر کس طالب ماندن است ، که البته ماندنی در کار نیست ؛ صبح زود صبحانه بخورد ، کفشِ خوب بپوشد، قرض خود را کم کند .

عیون أخبار الرضا علیه السلام : 2 / 38 / 112

حدیث313

امام صادق علیه السلام :

مَن أکَلَ الجِرجیرَ بِاللَّیلِ ضَرَبَ عَلَیهِ عِرقُ الجُذامِ مِن أنفِهِ وباتَ یُنزَفُ الدَّمُ؛

هر کس شبانگاه جرجیر بخورد ، رگ جذام ، از بینی وی بر آن یورش می آورد و آن شب را شبِ خونریزی می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 368 ، حدیث 2

حدیث314

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

أکرَهُ الجِرجیرَ ، وکَأَنّی أنظُرُ إلی شَجَرَتِها نابِتَهً فی جَهَنَّمَ ، وما تَضَلَّعَ مِنها رَجُلٌ بَعدَ أن یُصَلِّیَ العِشاءَ إلاّ باتَ فی تِلکَ اللَّیلَهِ ونَفسُهُ تُنازِعُهُ إلَی الجُذامِ؛

من، جِرجیر را خوش نمی دارم و گویا درخت آن را می نگرم که در دوزخ ، روییده است . هیچ کس پس از گزاردن نماز عشا ، درون را از آن پُر نمی سازد ، مگر این که آن شب را در حالی به خواب می رود که جانِ او تا صبح با جذام ، دست و پنجه نرم می کند .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 324 ، حدیث 2097

حدیث315

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالکَمأَهِ الرَّطبَهِ ؛ فَإِنَّها مِنَ المَنِّ ، وماؤُها شِفاءٌ لِلعَینِ ؛

بر شما باد قارچ تازه ؛ چرا که از همان مَنّ است و آبش ، شفایی برای چشم است .

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 50 ، حدیث 28311

حدیث316

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

الکَمأَهُ مِنَ المَنِّ الَّذی أنزَلَهُ اللّه ُ عَلی بَنی إسرائیلَ ، وهِیَ شِفاءٌ لِلعَینِ ؛

قارچ ، از همان مَنّ است که خداوند بر بنی اسرائیل نازل کرد ، و آن ، شفایی برای چشم است .

عیون أخبار الرضا علیه السلام ، جلد 2 ، صفحه 75 ، حدیث 349

حدیث317

امام صادق علیه السلام :

لَیسَ عَلی وَجهِ الأَرضِ بَقلَهٌ أشرَفُ ولا أنفَعُ مِنَ الفَرفَخِ ؛ وهُوَ بَقلَهُ فاطِمَهَ علیهاالسلام ؛

در روی زمین، گیاهی والاتر و سودمندتر از خُرفه نیست ، و آن ، سبزی فاطمه علیهاالسلام است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 367 ، حدیث 1

حدیث318

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالفَرفَخِ ؛ فَهِیَ المِکیَسَهُ ، فَإِنَّهُ إن کانَ شَیءٌ یَزیدُ فِی العَقلِ فَهِیَ ؛

بر شما باد خُرفه ؛ چرا که زیرکی می دهد و اگر تنها یک چیز باشد که عقل را افزون می کند ، همان است .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 323 ، حدیث 2094

حدیث319

امام کاظم علیه السلام :

إنَّ السِّلقَ یَقمَعُ عِرقَ الجُذامِ ، وما دَخَلَ جَوفَ المُبَرسَمِ مِثلُ وَرَقِ السِّلقِ؛

چغندر ، رگ جذام را به کلّی از میان می بَرد . هیچ چیز به درونِ گرفتار به بِرسا درنیامده است که همانند برگ چغندر باشد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 369 ، حدیث 5

حدیث320

امام رضا علیه السلام :

أطعِموا مَرضاکُمُ السِّلقَ - یَعنی وَرَقَهُ - فَإِنَّ فیهِ شِفاءً ولا داءَ مَعَهُ ولا غائِلَهَ لَهُ ، ویُهَدِّئُ نَومَ المَریضِ ، وَاجتَنِبوا أصلَهُ ؛ فَإِنَّهُ یُهَیِّجُ السَّوداءَ؛

به بیمارانتان ، چغندر (یعنی برگ آن را) بدهید ؛ چرا که در آن ، درمان است و هیچ بیماری ای به همراه ندارد و هیچ عارضه ای در آن نیست و خواب بیمار را آرام می سازد . امّا از خودِ چغندر بپرهیزید ؛ چرا که سودا را تحریک می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 369 ، حدیث 4

حدیث321

امام صادق علیه السلام :

لَو عَلِمَ اللّه ُ فی شَیءٍ شِفاءً أکثَرَ مِنَ الشَّعیرِ ، ما جَعَلَهُ غِذاءَ الأَنبِیاءِ علیهم السلام؛

اگر خداوند در چیزی بیش از جو بهبود دهندگی می دید ، آن را خوراک پیامبران قرار نمی داد .

مکارم الأخلاق، ج1، ص334 ، ح1076

حدیث322

امام رضا علیه السلام :

فَضلُ خُبزِ الشَّعیرِ عَلَی البُرِّ کَفَضلِنا عَلَی النّاسِ ، وما مِن نَبِیٍّ إلاّ وقَد دَعا لاِکِلِ الشَّعیرِ وبارَکَ عَلَیهِ ، وما دَخَلَ جَوفا إلاّ وأخرَجَ کُلَّ داءٍ فیهِ ، وهُوَ قوتُ الأَنبِیاءِ وطَعامُ الأَبرارِ ، أبَی اللّه ُ تَعالی أن یَجعَلَ قوتَ أنبِیائِهِ إلاّ شَعیرا ؛

برتریِ نان جو بر گندم ، همانند برتریِ ما بر دیگر مردمان است . هیچ پیامبری نیست که برای خورنده جو دعا نکرده و برای او برکت نخواسته باشد و هیچ درونی نیست که جو بِدان درآمده و همه دردها از آن بیرون نرفته باشد . آن ، خوراک پیامبران و غذای نیکان است . خداوند متعال ، جز این را نخواسته است که خوراک پیامبران خویش را جو قرار دهد .

الکافی ، ج6 ، ص304 ، ح1

حدیث323

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلِ الخَسَّ ؛ فَإِنَّهُ یورِثُ النُّعاسَ ، ویَهضِمُ الطَّعامَ ؛

کاهو بخور که خواب آور است و غذا را هضم می کند .

مکارم الأخلاق ، ج1 ، ص396 ، ح1344

حدیث324

امام صادق علیه السلام :

عَلَیکُم بِالخَسِّ ؛ فَإِنَّهُ یُصَفِّی الدَّمَ؛

بر شما باد کاهو ؛ چرا که خون را تصفیه می کند.

الکافی ، ج6 ، ص367 ، ح1

حدیث325

امام صادق علیه السلام :

نِعمَ البَقلُ الهِندَباءُ ، ولَیسَ مِن وَرَقَهٍ إلاّ وعَلَیها قَطرَهٌ مِنَ الجَنَّهِ ، فَکُلوها ولا تَنفُضوها عِندَ أکلِها . وکانَ أبی علیه السلام یَنهانا أن نَنفُضَهُ إذا أکَلناهُ ؛

کاسنی ، نکو سبزی ای است . هیچ برگی از آن نیست که قطره ای از بهشت بر آن نباشد . آن را بخورید و به گاه خوردن ، متکانید . پدرم علیه السلام ما را نهی می فرمود که به هنگام خوردن کاسنی ، آن را بتکانیم .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حدیث 4

حدیث326

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم:

کُلُوا الثُّومَ وتَداوَوا بِهِ ؛ فَإِنَّ فیهِ شِفاءً مِن سَبعینَ داءً ؛

سیر بخورید و بدان درمان کنید؛ چرا که درمان هفتاد درد در آن هست.

مکارم الأخلاق، ج1، ص394، ح1335 و دانش نامه احادیث پزشکی: ج2 / ح262

حدیث327

امام رضا علیه السلام :

مَن أرادَ ألاّ یُصیبَهُ ریحٌ ، فَلیَأکُلِ الثُّومَ فی کُلِّ سَبعَهِ أیّامٍ؛

هر کس می خواهد بادی دامنگیر او نشود، در هر هفت روز، [یک بار] سیربخورد .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام، ص41 و بحار الأنوار ، ج62، ص325

حدیث328

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالکَرَفسِ ؛ فَإِنَّهُ إن کانَ شَیءٌ یَزیدُ فِی العَقلِ فَهُوَ هُوَ ؛

بر شما باد کرفس؛ چرا که اگر بنا بود تنها یک چیز عقل را افزون کند ، آن ، همین بود.

طبّ النبیّ صلی الله علیه و آله و سلّم، ص11 ، بحار الأنوار، ج62 ، ص300

حدیث329

سُئِلَ أبو عَبدِاللّه ِ علیه السلام عَنِ الکُرّاثِ ، فَقالَ : کُلهُ ؛ فَإِنَّ فیهِ أربَعَ خِصالٍ : یُطَیِّبُ النَّکهَهَ ، ویَطرُدُ الرِّیاحَ ، ویَقطَعُ البَواسیرَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ لِمَن أدمَنَ عَلَیهِ ؛

به نقل از فرات بن اَحنَف: از امام صادق علیه السلام درباره تره پرسیدند. فرمود ند: آن را بخور ؛ چرا که در آن ، چهار ویژگی است : بوی دهان را خوش می سازد ؛ بادها را [از بدن] می راند ؛ بواسیر را ریشه کن می کند؛ و برای کسی که بر [خوردن] آن مداومت ورزد ، مایه ایمنی از جذام است.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 365 ، حدیث 4

حدیث330

امام صادق علیه السلام :

مَن أکَلَ الجِرجیرَ بِاللَّیلِ ضَرَبَ عَلَیهِ عِرقُ الجُذامِ مِن أنفِهِ ، وباتَ یُنزَفُ الدَّمُ؛

هر کس شبْ هنگام ، تَرِه تیزک بخورد ، رگ جذام به بینی او حمله کند و چون شب بخوابد ، خونْ دماغ شود .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 368 ، حدیث 2

حدیث331

امام صادق علیه السلام :

عَلَیکَ بِالهِندَباءِ ؛ فَإِنَّهُ یَزیدُ فِی الماءِ ، ویُحَسِّنُ الوَلَدَ ، وهُوَ حارٌّ لَیِّنٌ یَزیدُ فِی الوَلَدِ الذُّکورَهَ؛

بر تو باد کاسنی ؛ چرا که آب (منی) را افزون می سازد و فرزند را نکو می کند . گرم و مُلیّن است و پسرزایی را بیشتر می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حدیث 6

حدیث332

امام رضا علیه السلام :

الهِندَباءُ شِفاءٌ مِن ألفِ داءٍ ، ما مِن داءٍ فی جَوفِ ابنِ آدَمَ إلاّ قَمَعَهُ الهِندَباءُ ؛

کاسنی ، درمان هزار درد است . هیچ دردی در درون آدمی زاده نیست ، مگر این که کاسنی ، آن را در هم می کوبد .

لکافی ، جلد 6 ، صفحه 363 ، حدیث 9

حدیث333

امام صادق علیه السلام :

کانَ أحَبَّ الصِّباغِ إلی رَسولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم الخَلُّ ، وأحَبَّ البُقولِ إلَیهِ الحَوکُ ، یَعنِی : الباذَروجَ؛

نزد پیامبر خدا، سرکه، دوست داشتنی ترین نانخورِش ، و حَوک (یعنی بادروج)، دوست داشتنی ترین سبزی بود.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 304 ، حدیث 18

حدیث334

امام علی علیه السلام :

کانَ یُعجِبُ رَسولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم مِنَ البُقولِ الحَوکُ؛

پیامبر خدا از میان سبزی ها، به حَوک ، علاقه داشت .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 364 ، حدیث 1

حدیث335

امام علی علیه السلام :

ذُکِرَ لِرَسولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم الحَوکُ وهُوَ الباذَروجُ ، فَقالَ : بَقلَتی وبَقلَهُ الأَنبِیاءِ قَبلی ، وإنّی لاَُحِبُّها وآکُلُها؛

نزد پیامبر خدا از حَوک - که همان بادروج است - سخن به میان آوردند . فرمودند: سبزی من و سبزی پیامبران پیش از من است و من ، آن را دوست دارم و می خورم.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 387 ، حدیث 1306

حدیث336

امام صادق علیه السلام :

الحَوکُ بَقلَهُ الأَنبِیاءِ ، أما إنَّ فیهِ ثَمانَ خِصالٍ : یُمرِئُ ، ویَفتَحُ السُّدَدَ ، ویُطَیِّبُ الجُشاءَ ، ویُطَیِّبُ النَّکهَهَ ، ویُشَهِّی الطَّعامَ ، ویَسُلُّ الدّاءَ ، وهُوَ أمانٌ مِنَ الجُذامِ ، إذَا استَقَرَّ فِی جَوفِ الإِنسانِ قَمَعَ الدّاءَ کُلَّهُ ؛

حَوک(بادروج)، سبزی پیامبران است . بدانید که در آن ، هشت ویژگی است : اشتهاآور است، گرفتگی های عروق و مجاری را می گشاید ، آروغ را خوش بو می سازد ، دهان را بوی خوش می بخشد ، غذا را دوست داشتنی می سازد ، درد و بیماری را از بدن بیرون می کشد و امان انسان از جُذام است . چون در درون انسان جای گیرد ، همه بیماری ها را فرو می نشاند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 364 ، حدیث 4

حدیث337

امام علی علیه السلام :

نَظَرَ رَسولُ اللّه ِ إلَی الباذَروجِ ، فَقالَ : هذَا الحَوکُ ، کَأَنّی أنظُرُ إلی مَنبِتِهِ فِی الجَنَّهِ ؛

پیامبر خدا به بادروج نگریستند و فرمودند: این ، حوک است . گویا که رستنگاه آن را در بهشت می نگرم .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 319 ، حدیث 2075

حدیث338

امام رضا علیه السلام:

- فِی البُقولِ: أفضَلُهَا . . . الهِندَباءُ ، وَالخَسُّ ؛

- درباره سبزی ها: بهترینِ آنها ، کاسنی و کاهو است .

الدعوات ، صفحه 159 ، حدیث 436

حدیث339

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم:

الهِندَباءُ سَیِّدُ البُقولِ ؛

کاسنی، مهتر همه سبزی هاست .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 313 ، حدیث 2049

حدیث340

امام صادق(علیه السلام) می فرمایند :

الخِلالُ بَعدَ الطَّعامِ ؛ یَشُدُّ اللِّثاتِ ، ویَجلِبُ الرِّزقَ ، ویُطَیِّبُ النَّکهَهَ؛

خلال کردن پس از [خوردن] غذا ، لثه ها را محکم می کند، روزی می آورد و بوی دهان را خوش می سازد.

إحقاق الحقّ ، جلد 12 ، صفحه 283

حدیث341

پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند :

تَخَلَّلوا عَلی أثَرِ الطَّعامِ ؛ فَإِنَّهُ صِحَّهٌ لِلنّابِ وَالنَّواجِذِ ، ویَجلِبُ عَلَی العَبدِ الرِّزقَ؛

در پی غذا خوردن ، خلال کنید؛ چرا که مایه سلامت دندان های نیش و نواجد (آسیا) است و برای انسان ، جلب روزی می کند.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 331 ، حدیث 1061

حدیث342

قال الصادق - علیه السلام -:

من لم یاکل اللحم اربعین یوما ساء خلقه و من ساء خلقه فاذنوا فی اذنه ؛

کسی تا چهل روز گوشت نخورد بداخلاق می شود، وقتی که بداخلاق شد در گوش او اذان بگویید.

(من لایحضره الفقیه ، ج 1، ص 296)

حدیث343

قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:

یا علی !ان الوضوء قبل الطعام و بعده شفاء فی الجسد و یمن فی الرزق ؛

یا علی! قبل از غذا و بعد از غذا، وضو گرفتن ، شفای بدن و برکت در روزی است .

(بحارالانوار، ج 66، ص 356)

حدیث344

قال الصادق - علیه السلام -:

الوضوء قبل الطعام و بعده یذهبان الفقر؛

وضو پیش از غذا و بعد از غذا، فقر را از بین می برد.

(وسائل الشیعه ، ج 1، ص 256)

حدیث345

من شرب الخمر لم تقبل له صلاه اربعین لیله فان عاد فاربعین لیله من یوم شربها فان مات فی تلک الاربعین لیله من غیر توبه سقاه الله یوم القیامه من طینه خبال ؛

کسی که شراب می نوشد نماز وی تا چهل شبانه روز مقبول نیست و اگر بار دیگر لب به شراب زد باز هم تا چهل شب و اگر بدون ((توبه )) در این اوقات بمیرد، خداوند متعال وی را از خاک فاسد سیراب خواهد ساخت .

(تفسیر القمی ، ج 1، ص 181)

حدیث346

قال علی - علیه السلام -:

و ایاکم و البطنه فانها مقساه للقلب و مکسله عن الصلوه و مفسده للحسد ؛

از پرخوری دوری کنید که موجب قساوت قلب و باعث کسالت از اقامه نماز و سبب تباهی بدن است .

(غررالحکم ، ص 80)

حدیث347

قال الباقر - علیه السلام -:

من شرب الخمر فسکر منها لم یقبل الله صلاته اربعین یوما فان ترک الصلاه فی هذه الایام ضوعف علیه العذاب لترک الصلاه ؛

کسی که شراب بنوشد و مست شود، تا چهل روز، نماز او قبول نیست ؛ پس اگر نمازی را در این روزها ترک کند، عقاب و کیفر وی نیز چند برابر است .

(ثواب الاعمال ، ص 551)

حدیث348

قال رسول الله - صلی الله علیه وآله -:

من عرف الله و عظمه منع فانه من الکلام و بطنه من الطعام و عنا نفسه بالصیام و القیام ؛

کسی که خدا را شناخت و به عظمتش پی برد، دهان خود را از سخن (بی مورد)، و شکم را از غذای حرام باز می دارد، و به استقبال سختی روزه و نماز جهت دریافت پاداش و جلب رضایت حق می شتابد.

(سفینه البحار، ج 2، ص 178)

حدیث349

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

الحِمیَهُ رَأسُ الدَّواءِ ، وَالمَعِدَهُ بَیتُ الدّاءِ ، وعَوِّدوا کُلَّ جِسمٍ مَا اعتادَ؛

پرهیز، سرآمد درمان، و معده، خانه درد است . هر بدنی را به همان که بدان خو می گیرد، عادت دهید .

الأحکام النبویّه ، جلد 2 ، صفحه 7

حدیث350

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

شُربُ السَّویقِ بِالزَّیتِ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ ، ویُرِقُّ البَشَرَهَ ، ویَزیدُ فِی الباهِ؛

خوردن سویق با روغن زیتون، گوشت می رویانَد، استخوان را استحکام می بخشد، پوست را نازک می کند و بر توان جنسی می افزاید .

الکافی، جلد 6، صفحه 306، حدیث 7

حدیث351

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

اللَّحمُ بِالبَیضِ یَزیدُ فِی الباءَهِ؛

گوشت با تخم مرغ ، بر توان جنسی می افزاید .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 273

حدیث352

امام کاظم علیه السلام می فرمایند:

مَن أکَلَ البَیضَ وَالبَصَلَ وَالزَّیتَ، زادَ فی جِماعِهِ، ومَن أکَلَ اللَّحمَ بِالبَیضِ، کَبُرَ عَظمُ وَلَدِهِ؛

هر کس تخم مرغ و پیاز و روغن زیتون بخورد، بر توان جنسی او افزوده شود و هر کس گوشت و تخم مرغ بخورد ، استخوان فرزندش درشت باشد .

بحار الأنوار ، جلد 10 ، صفحه 84 ، حدیث 41

حدیث353

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

إنّ نَبِیّاً مِنَ الأَنبِیاءِ شَکا إلَی اللّه ِ عز و جل الضَّعفَ ، وقِلَّهَ الجِماعِ ، فَأَمَرَهُ بِأَکلِ الهَریسَهِ؛

یکی از پیامبران، از ضعف و کمیِ توان آمیزش به درگاه خداوند عز و جل اظهار ناراحتی کرد. خداوند، او را به خوردن حلیم، فرمان داد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 319 ، حدیث 2

حدیث354

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

إنَّ رَسولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم شَکا إلی رَبِّهِ عز و جل وَجَعَ الظَّهرِ ، فَأَمَرَهُ بِأَکلِ الحَبِّ بِاللَّحمِ - یَعنِی الهَریسَهَ - ؛

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم به درگاه پروردگار خویش عز و جل از کمرْ درد نالید. خداوند به او فرمود که دانه با گوشت بخورد، یعنی هریسه .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 320 ، حدیث 3

حدیث355

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

أتانی جَبرَئیلُ علیه السلام فَأَمَرَنی بِأَکلِ الهَریسَهِ ، لِیَشتَدَّ ظَهری ، وأقوی بِها عَلی عِبادَهِ رَبّی؛

جبرئیل ، نزد من آمد و مرا به خوردن هریسه(هَلیم) ، فرمان داد تا پُشتم قوی شود و با آن ، توان بندگی پروردگار خویش بیابم .

المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 169 ، حدیث 1470

حدیث356

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

خَمسُ خِصالٍ تورِثُ البَرَصَ : النّورَهُ یَومَ الجُمُعَهِ ویَومَ الأَربَعاءِ، وَالتَوَضُّؤُ وَالاِغتِسالُ بِالماءِ الَّذی تُسَخِّنُهُ الشَّمسُ، وَالأَکلُ عَلَی الجَنابَهِ، وغِشیانُ المَرأَهِ فی أیّامِ حَیضِها، وَالأَکلُ عَلَی الشِّبَعِ؛

پنج چیز است که پیسی می آورَد: نوره کشیدن در روز جمعه و چهارشنبه؛ وضوگرفتن و غسل کردن با آبی که به آفتاب گرم شده است؛ خوردن درحال جنابت؛ آمیزش با زن در هنگام حائض بودنش؛ و خوردن در حال سیری .

الخصال، صفحه 270، حدیث 9

حدیث357

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

الأَکلُ عَلَی الشِّبَعِ یورِثُ البَرَصَ؛

خوردن از روی سیری، پیسی می آورد .

الأمالی للصدوق، صفحه 636، حدیث 854

حدیث358

امام علی علیه السلام می فرمایند:

إذَا اشتَری أحَدُکُم لَحماً فَلیُخرِج مِنهُ الغُدَدَ؛ فَإِنَّهُ یُحَرِّکُ عِرقَ الجُذامِ؛

هر گاه کسی از شما گوشت خرید، غدّه ها را از آن بیرون آورَد؛ زیرا آنها رگ جذام را تحریک می کنند.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حدیث 5

حدیث359

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

اِستَکثِروا مِنَ اللُّبانِ وَاستَبقوهُ وَامضَغوهُ، وأحَبُّهُ إلَیَّ المَضغُ؛ فَإِنَّهُ یَنزِفُ بَلغَمَ المَعِدَهِ ویُنَظِّفُها،ویَشُدُّ العَقلَ،ویُمرِئُ الطَّعامَ؛

فراوان کُندُر بخورید، آن را در دهان نگه دارید و بِجَوید. برای من، جویدن آن، دوست داشتنی تر است؛ بلغمِ معده را می زداید و آن را تمیز می کند، عقل را استحکام می بخشد و غذا را می گوارَد.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 423 ، حدیث 1442

حدیث360

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

نِعمَ الطَّعامُ الأَرُزُّ ؛ یُوَسِّعُ الأَمعاءَ، ویَقطَعُ البَواسیرَ، وإنّا لَنَغبِطُ أهلَ العِراقِ بَأَکلِهِمُ الأَرُزَّ وَالبُسرَ؛ فَإِنَّهُما یُوَسِّعانِ الأَمعاءَ، ویَقطَعانِ البَواسیرَ؛

برنج، خوب خوراکی است! روده ها را فراخ می کند و بواسیر را ریشه کن می سازد. ما بر مردم عراق ، غبطه می خوریم که برنج و خرما خرک می خورند. این دو، روده ها را فراخ می کنند و بواسیر را ریشه کن می سازند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 341 ، حدیث 2

حدیث361

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

یَنبَغی أن تَحذَرَ . . . أن تَجمَعَ فی جَوفِکَ البَیضَ وَالسَّمَکَ فی حالٍ واحِدَهٍ ؛ فَإِنَّهُما إذَا اجتَمَعا وَلَّدا القولَنجَ ، ورِیاحَ البَواسیرِ، ووَجَعَ الأَضراسِ؛

باید از این بپرهیزی که . . . تخم مرغ و ماهی را هم زمان در معده گِرد آوری؛ چون هر گاه این دو با یکدیگر گِرد آیند، قولنج، باد بواسیر و دندان درد به وجود می آورند .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث362

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

أکلُ اللَّحمِ النِّیِّ یورِثُ الدُّودَ فِی البَطنِ؛

خوردن گوشت ناپخته ، در شکم ، کِرم ایجاد می کند .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث363

امام علی علیه السلام می فرمایند:

یا کُمَیلُ، لا توقِرَنَّ مَعِدَتَکَ طَعاما، ودَع فیها لِلماءِ مَوضِعا، ولِلرّیحِ مَجالاً، ولا تَرفَع یَدَکَ مِنَ الطَّعامِ إلاّ وأنتَ تَشتَهیهِ؛ فَإِن فَعَلتَ ذلِکَ فَأَنتَ تَستَمرِئُهُ ؛ فَإِنَّ صِحَّهَ الجِسمِ مِن قِلَّهِ الطَّعامِ وقِلَّهِ الماءِ؛

ای کمیل! مبادا معده ات را از خوراک، سنگین کنی. در آن، جایی برای آب و جایی برای باد وا گذار و هنگامی که هنوز به خوردن اشتها داری ، از غذا خوردن دست بکش،که اگر چنین کنی، غذا را گوارا خواهی یافت؛ چه، تندرستی، از کم خوردن و کم آشامیدن است .

تحف العقول ، صفحه 172

حدیث364

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

الاِستِلقاءُ بَعدَ الشِّبَعِ : یُسمِنُ البَدَنَ ، ویُمرِئُ الطَّعامَ ، ویَسُلُّ الدّاءَ؛

به پشت دراز کشیدن پس از غذا خوردن، بدن را چاق می کند، غذا را گوارا می سازد و درد را [از درون انسان] بیرون می کند .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 412 ، حدیث 9

حدیث365

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

إنَّ اللّه َ عز و جل أوحی إلی موسَی بنَ عِمرانَ أنِ ابدَأ بِالمِلحِ وَاختِم بِالمِلحِ ؛ فَإِنَّ فِی المِلحِ دَواءً مِن سَبعین داءً ، أهوَنُهَا الجُنونُ ، وَالجُذامُ ، وَالبَرَصُ ، ووَجَعُ الحَلقِ وَالأَضراسِ ، ووَجَعُ البَطنِ؛

خداوند عز و جل به موسی بن عمران ، وحی فرستاد که :غذا را با نمک ، آغاز کن و با نمک ، پایان ده ؛ چرا که در نمک ، درمان هفتاد درد است که کمترین آنها ، دیوانگی ، جذام ، پیسی ، گلودرد ، دندان درد و شکم درد باشد.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 398 ، حدیث 21

حدیث366

امام حسین علیه السلام می فرمایند:

قالَ لی رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم : یا بُنَیَّ ، نَم عَلی قَفاکَ یَخمَص بَطنُکَ ، وَاشرَبِ الماءَ مَصّا یَمرَأکَ أکلُکَ؛

پیامبر خدا به من فرمودند: فرزندم! به پشت بخواب تا شکمت کوچک شود ، آب را به مکیدن بنوش تا خوردنت بر تو گوارا آید.

دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 164 ، حدیث 59

حدیث367

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

مَنْ غَسَلَ یَدَهُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَبَعْدَهُ بُورِکَ لَهُ فِی أوَّلِهِ وَآخِرِهِ، وَعَاشَ مَاعَاشَ فِی سَعَهٍ، وَعُوفِیَ مِنْ بَلْوًی فِی جَسَدِهِ ؛

هر که قبل و بعد از غذا دستهایش را بشوید، در اول و آخر آن غذا به او برکت داده شود و تا زنده است در رفاه به سر برد و از بیماری جسمی در امان ماند .

المحجّه البیضاء : 3 / 6

حدیث368

امام حسن علیه السلام می فرمایند:

آداب سفره دوازده تاست که هر مسلمانی باید آنها رابداند : چهارتای آنها واجب است ، چهار تا سنّت (مستحب) و چهار تا از باب رعایت ادب می باشد . امّا آن چهارتا که واجبند : معرفت ، خشنودی ، نام خدا بر زبان آوردن و شکرگزاری . و آن چهار که سنّت است : دست شستن پیش از غذا خوردن ، نشستن بر طرف چپ (بدن) ، خوردن با سه انگشت و لیسیدن انگشتها . و امّا آن چهار که از باب رعایت ادب می باشد : خوردن از آنچه در جلوی توست ، کوچک گرفتن لقمه ، خوب جویدن غذا و کمتر نگاه کردن به صورت مردم .

وسائل الشیعه : 16 / 539 / 1

حدیث369

امام علی علیه السلام می فرمایند:

أقِرُّوا الحَارَّ حَتّی یَبْرَدَ ، فإنَّ رَسُولَ اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم قُرِّبَ إلَیْهِ طَعَامٌ حَارٌّ فَقَالَ : أقِرُّوهُ حَتَّی یَبْرَدَ ، مَا کَانَ اللّه ُ عَزَّ وَجَلَّ لِیُطْعِمَنَ_ا النَّ_ارَ، وَالبَرَکَهُ فِی البَارِدِ .

غذای داغ را سرد کنید؛ زیرا غذای داغی در برابر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم نهاده شد ، آن حضرت فرمودند : بگذارید تا سرد شود . خداوند به ما آتش نمی خوراند و برکت در غذای سرد است .

الکافی : 6 / 321 / 1

حدیث370

امام علی علیه السلام می فرمایند:

ابْدَؤوا بِالمِلْحِ فِی أوَّلِ طَعَامِکُمْ ، فَلَوْ یَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی المِلْحِ لاخْتَارُوُهُ عَلَی الدِّرْیَاقِ الُمجَرَّبِ .

غذایتان را با خوردن نمک آغاز کنید ؛ چه، اگر مردم می دانستند که نمک چه فوایدی دارد آن را بر پادزهر مجرَّب ترجیح می دادند .

وسائل الشیعه : 16 / 520 / 3

حدیث371

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

مَنْ أکَلَ وَذُو عَیْنَیْنِ یَنْظُرُ إلَیْهِ وَلَمْ یُواسِهِ ابْتُلِی بِدَاءٍ لاَ دَوَاءَ لَهُ .

هر که در حال خوردن غذا باشد و بیننده ای به او بنگرد و وی او را شریک غذای خود نکند به دردی بی درمان گرفتار آید.

تنبیه الخواطر : 1 / 47

حدیث372

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

کُلْ وَأنتَ تَشْتَهِی ، وَأمْسِکْ وَأنتَ تَشْتَهِی؛

وقتی اشتها داری غذا بخور و هنوز اشتها داری دست از خوردن بشوی .

بحار الأنوار : ج 62 / 290

حدیث373

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

کُلْ وَأنتَ تَشْتَهِی ، وَأمْسِکْ وَأنتَ تَشْتَهِی .

وقتی اشتها داری غذا بخور و هنوز اشتها داری دست از خوردن بشوی .

بحار الأنوار : ج 62 / 290

حدیث374

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

أفضَلُکُم مَنزِلَهً عندَاللّه تعالی أطوَلُکُم جُوعا وتَفَکُّرا، وأبغَضُکُم إلَی اللّه تعالی کُلُّ نَؤومٍ وأکُولٍ وشَروبٍ .

بلند پایه ترین شما نزد خداوند متعال کسی است که مدتهای طولانی تری گرسنگی بکشد و به تفکّر بپردازد و منفورترین شما نزد خداوند متعال هر آن کسی است، که پرخواب و پرخور و پرنوش باشد .

تنبیه الخواطر : 1/100

حدیث375

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

القَلبُ یَتَحمّلُ الحِکمَهَ عند خُلُوِّ البَطْنِ ، القَلبُ یَمُجُّ الحِکمَهَ عند امْتِلاءِ البَطْنِ .

آن گاه که معده خالی باشد ، دل حکمت را می پذیرد؛ زمانی که معده پر باشد دل حکمت را بیرون می افکند .

تنبیه الخواطر : 2 / 119

حدیث376

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

و اکلی ضیفک فإنّ الضّیف یستحیی أن یأکل وحده؛

همراه مهمان خویش غذا خور زیرا مهمان شرم دارد که تنها غذا خورد.

نهج الفصاحه

حدیث377

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

نصف ما یحفر لامّتی من القبور من العین و المعده؛

یک نیمه قبرها که برای امت من حفر می شود از چشم بد و پرخوری است.

نهج الفصاحه

حدیث378

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

المعده بیت الدّاء و الحمیه رأس کلّ دواء؛

معده خانه مرض است و پرهیز سر آمد دواهاست.

نهج الفصاحه

حدیث379

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من شرب خمرا خرج نور الإیمان من جوفه؛

هر که شراب نوشد نور ایمان از ضمیرش برود.

نهج الفصاحه

حدیث380

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من شرب الخمر أتی عطشان یوم القیمه؛

هر که شراب نوشد روز قیامت تشنه بیارندش.

نهج الفصاحه

حدیث381

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من أطعم مریضا شهوته أطعمه اللَّه من ثمار الجنّه؛

هر که غذای دلخواه مریضی را به او بخوراند خدا از میوه های بهشت به او بخوراند.

نهج الفصاحه

حدیث382

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من قلّ طعمه صحّ بدنه و من کثر طعمه سقم بدنه و قسا قلبه؛

هر کس کم خورد سالم ماند و هر که بسیار خورد تنش بیمار و دلش سخت گردد.

نهج الفصاحه

حدیث383

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من تعوّد کثره الطّعام و الشّراب قسا قلبه؛

هر که به پرخوری عادت کند، دلش سخت شود.

نهج الفصاحه

حدیث384

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

لا تمیتوا القلوب بکثره الطّعام و الشّراب فإنّ القلب یموت کالزّرع إذا کثر علیه الماء؛

دلهای خویش را به کثرت خوردن و نوشیدن نمیرانید که دل چون زراعت است وقتی آب آن زیاد شد خواهد مرد.

نهج الفصاحه

حدیث385

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

لا تشربوا الخمر فإنّها مفتاح کلّ شرّ؛

شراب منوشید که کلید همه بدی هاست.

نهج الفصاحه

حدیث386

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

لن یزال العبد فی فسحه من دینه ما لم یشرب الخمر و إذا شربها خرق اللَّه عنه ستره و کان الشّیطان ولیّه و سمعه و بصره یسوقه إلی کلّ شرّ و یصرفه عن کلّ خیر؛

بنده تا شراب ننوشد عرصه دین بر او گشاده باشد و چون بنوشد پرده خدا از او بدرد و شیطان یار و گوش و چشم او شود و او را بسوی بدی ها براند و از نیکیها منصرف کند.

نهج الفصاحه

حدیث387

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کلوا جمیعا و لا تفرّقوا فإنّ طعام الواحد یکفی الأثنین و طعام الأثنین یکفی الثّلاثه و الأربعه کلوا جمیعا و لا تفرّقوا فإنّ البرکه مع الجماعه؛

با هم غذا خورید و پراکنده مشوید که غذای یکی برای دو تن کافی است و غذای دو تن برای سه تن و چهار تن کافی است، با هم غذا خورید و پراکنده مشوید که برکت قرین جماعت است.

نهج الفصاحه

حدیث388

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کلوا الزّیت و أدهنوا به فإنّه من شجره مبارکه؛

زیتون خورید و با آن روغن کاری کنید که از درخت مبارک است.

نهج الفصاحه

حدیث389

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

کبر مقتا عند اللَّه الأکل من غیر جوع و النّوم من غیر سهر و الضّحک من غیر عجب؛

خوردن بی گرسنگی و خواب بدون خستگی و خنده بی شگفت نزد خدا به سختی منفور است.

نهج الفصاحه

حدیث390

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

علیکم بالزّبیب فإنّه یکثف المرّه و یذهب بالبلغم و یشدّ العصب و یذهب بالعیاء و یحسن الخلق و یطیب النّفس و یذهب بالهمّ؛

مویز خورید که صفرا را غلیظ کند و بلغم را ببرد و عصب را قوی کند و کند ذهنی را ببرد و خلق را نیکو کند و جان را پاک دارد و غم را ببرد.

نهج الفصاحه

حدیث391

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

الطّاعم الشّاکر بمنزله الصّائم الصّابر؛

غذا خور شکرگزار چون روزه دار صبور است.

نهج الفصاحه

حدیث392

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

شرّ الناس من أکل وحده و منع رفده و جلد عبده و شرّ منه من لا یقیل عثره و لا یقبل معذره و شرّ منه من لا یرجی خیره و لا یؤمن شرّه؛

بدترین مردم آن کس است که تنها غذا خورد و رسیده خویش را بی نصیب کند و بنده خویش را بزند و بدتر از او کسی است که خطائی را نبخشد و عذری نپذیرد و بدتر از او کسی است که به خیرش امید نیست و از شرش امان نیست.

نهج الفصاحه

حدیث393

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

شارب الخمر کعابد وثن؛

شراب خوار مانند بت پرست است.

نهج الفصاحه

حدیث394

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

تعشّوا و لو بکفّ من حشف فإنّ ترک العشاء مهرمه؛

شام بخورید اگر چه مشتی خرمای پست باشد زیرا شام نخوردن مایه ضعف و پیری است.

نهج الفصاحه

حدیث395

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

تداووا بألبان البقر فإنّی أرجوا أن یجعل اللَّه فیها شفاء فإنّها تأکل من کلّ الشّجر؛

با شیر گاو مداوا کنید زیرا من امیدوارم که خدا در آن شفا قرار داده باشد زیرا از همه درختان می چرد.

نهج الفصاحه

حدیث396

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

البطانه تقسی القلب؛

پرخوری دل را سخت می کند.

نهج الفصاحه

حدیث397

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

برّدوا طعامکم یبارک لکم فیه؛

غذای خود را سرد کنید تا برکت یابد.

نهج الفصاحه

حدیث398

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

بئس الطّعام طعام العرس یطعمه الأغنیاء و یمنعه المساکین؛

چه بد است غذای عروسی که ثروتمندان از آن بخورند و فقیران محروم مانند.

نهج الفصاحه

حدیث399

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إنّ للطّاعم الشّاکر من الأجر مثل ما للصّائم الصّابر؛

پاداش آن که غذا می خورد و شکر می گزارد مانند روزه دار صبور است.

نهج الفصاحه

حدیث400

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إنّ اللَّه لیرضی عن العبد أن یأکل الأکله فیحمده علیها أو یشرب الشّربه فیحمده علیها؛

خداوند از بنده خشنود می شود به اینکه غذا بخورد و خدا را سپاس گزارد، یا آب بیاشامد و خدا را سپاس گزارد.

نهج الفصاحه

حدیث401

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إنّ أطیب طعامکم ما مسّته النّار؛

بهترین غذاهای شما آن است که به آتش پخته شود.

نهج الفصاحه

حدیث402

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أکرموا الخبز فإنّ اللَّه أنزله من برکات السّماء و أخرجه من برکات الأرض؛

نان را گرامی شمارید زیرا خداوند آن را از برکات آسمان فرو فرستاده و از برکات زمین بیرون آورده است.

نهج الفصاحه

حدیث403

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

اجتنبوا الخمر فإنّها مفتاح کلّ شرّ؛

از شراب بگریزید که کلید همه بدیهاست.

نهج الفصاحه

حدیث404

قالَ الاْمامُ علی - علیه السلام - :

مَنْ شَرِبَ مِنْ سُؤْرِ أخیهِ تَبَرُّکاً بِهِ، خَلَقَ اللّهُ بَیْنَهُما مَلِکاً یَسْتَغْفِرُ لَهُما حَتّی تَقُومَ السّاعَهُ ؛

امام علی - علیه السلام - فرمودند:

کسی که دهن خورده برادر مؤمنش را به عنوان تبرّک میل نماید، خداوند متعال ملکی را مأمور می گرداند تا برای آن دو نفر تا روز قیامت طلب آمرزش و مغفرت نماید.

اختصاص شیخ مفید، ص 189

حدیث405

قالَ الاْمامُ علی - علیه السلام - :

کُلُوا ما یَسْقُطُ مِنَ الْخوانِ فَإنَّهُ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داء بِإذْنِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، لِمَنْ اَرادَ أنْ یَسْتَشْفِیَ بِهِ ؛

امام علی - علیه السلام - فرمودند:

آنچه اطراف ظرف غذا و سفره می ریزد جمع کنید و بخورید، که همانا هرکس آن ها را به قصد شفا میل نماید، به اذن حق تعالی شفای تمام دردهای او خواهد شد.

مستدرک الوسائل، ج 16، ص 291، ح 19920

حدیث406

قالَ الاْمامُ علی - علیه السلام - :

أطْعِمُوا صِبْیانَکُمُ الرُّمانَ، فَإنَّهُ اَسْرَعُ لاِلْسِنَتِهِمْ ؛

امام علی - علیه السلام - فرمودند:

به کودکان خود انار بخورانید تا زبانشان بهتر و زودتر باز شود.

امالی طوسی، ج 1، ص 372

حدیث407

قال رَسُولُ اللّهِ - صلی الله علیه وآله - :

لا تُشْبِعُوا، فَیُطْفأ نُورُ الْمَعْرِفَهِ مِنْ قُلُوبِکُمْ؛

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمودند:

شکم خود را از خوراک سیر و پر مگردانید، چون که سبب خاموشی نور عرفان و معرفت _ در افکار و _ قلب هایتان می گردد.

مستدرک الوسائل، ج 16، ص 218، ح 19646

حدیث408

قال رَسُولُ اللّهِ - صلی الله علیه وآله - :

مَنْ قَلَّ طَعامُهُ، صَحَّ بَدَنُهُ، وَ صَفا قَلْبُهُ، وَ مَنْ کَثُرَ طَعامُهُ سَقُمَ بَدَنُهَ وَ قَسا قَلْبُهُ؛

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمودند:

هر که خوراکش کمتر باشد بدنش سالم و قلبش با صفا خواهد بود، و هر کس خوراکش زیاد باشد امراض جسمی بدنش و کدورت، قلبش را فرا خواهد گرفت.

بحارالأنوار، ج 59، ص 268، ح 53

حدیث409

قال رَسُولُ اللّهِ - صلی الله علیه وآله - :

مَنْ وَجَدَ کَسْرَهً اَوْ تَمْرَهً فَأکَلَهَا لَمْ یُفارِقْ جَوْفَهُ حَتّی یَغْفِرَاللّهُ لَهُ؛

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمودند:

هر کس تکّه ای نان یا دانه ای خرما در جائی ببیند، و آن را بردارد و میل کند، مورد رحمت و مغفرت خداوند قرار می گیرد.

بحارالأنوار، ج 63، ص 430، ح 12

حدیث410

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

شُربُ السَّویقِ بِالزَّیتِ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ ، ویُرِقُّ البَشَرَهَ ، ویَزیدُ فِی الباهِ؛

خوردن سویق با روغن زیتون، گوشت می رویانَد، استخوان را استحکام می بخشد، پوست را نازک می کند و بر توان جنسی می افزاید .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 306 ، حدیث 7

حدیث411

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلّم می فرمایند:

الأَکلُ عَلَی الشِّبَعِ یورِثُ البَرَصَ؛

خوردن از روی سیری، پیسی می آورد.

الأمالی للصدوق، صفحه 636، حدیث 854

حدیث412

امام علی علیه السلام می فرمایند:

إذَا اشتَری أحَدُکُم لَحماً فَلیُخرِج مِنهُ الغُدَدَ؛ فَإِنَّهُ یُحَرِّکُ عِرقَ الجُذامِ؛

هر گاه کسی از شما گوشت خرید، غدّه ها را از آن بیرون آورَد؛ زیرا آنها رگ جذام را تحریک می کنند.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 254 ، حدیث 5

حدیث413

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

اِستَکثِروا مِنَ اللُّبانِ وَاستَبقوهُ وَامضَغوهُ، وأحَبُّهُ إلَیَّ المَضغُ؛ فَإِنَّهُ یَنزِفُ بَلغَمَ المَعِدَهِ ویُنَظِّفُها، ویَشُدُّ العَقلَ، ویُمرِئُ الطَّعامَ .

فراوان کُندُر بخورید، آن را در دهان نگه دارید و بِجَوید. برای من ، جویدن آن ، دوست داشتنی تر است؛ بلغمِ معده را می زداید و آن را تمیز می کند، عقل را استحکام می بخشد و غذا را می گوارَد.

مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 423 ، حدیث 1442

حدیث414

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

یَنبَغی أن تَحذَرَ . . . أن تَجمَعَ فی جَوفِکَ البَیضَ وَالسَّمَکَ فی حالٍ واحِدَهٍ ؛ فَإِنَّهُما إذَا اجتَمَعا وَلَّدا القولَنجَ ، ورِیاحَ البَواسیرِ، ووَجَعَ الأَضراسِ .

باید از این بپرهیزی که . . . تخم مرغ و ماهی را هم زمان در معده گِرد آوری؛ چون هر گاه این دو با یکدیگر گِرد آیند، قولنج، باد بواسیر و دندان درد به وجود می آورند .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 321

حدیث415

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

السَّویقُ یُنبِتُ اللَّحمَ ، ویَشُدُّ العَظمَ؛

سویق ، گوشت می رویاند و استخوان را استحکام می بخشد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 305 ، حدیث 3 66

حدیث416

امام باقرعلیه السلام می فرمایند:

ما أعظَمَ بَرَکَهَ السَّویقِ ! إذا شَرِبَهُ الإِنسانُ عَلَی الشِّبَعِ أمرَأَهُ وهَضَمَ الطَّعامَ ، وإذا شَرِبَهُ الإِنسانُ عَلَی الجوعِ أشبَعَهُ ، ونِعمَ الزَّادُ فِی السَّفَرِ وَالحَضَرِ السَّویقُ؛

سویق، چه قدر پُربرکت است! اگر انسان در حالی که سیر است ، آن را بخورد ، غذا را گوارش می دهد و اگر در حالی که گرسنه است ، بخورد ، او را سیر می سازد . سویق ، چه نیکو توشه ای در سفر و در حضر است !

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 278 ، حدیث 13

حدیث417

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

السَّویقُ یَهضِمُ الرُّؤوسَ؛

سویق،کلّه پاچه را هضم می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 306 ، حدیث 10

حدیث418

امام علی علیه السلام می فرمایند:

من کانَت هِمَّتُهُ ما یَدخُلُ بَطنَهُ ، کانَت قِیمَتُهُ ما یَخرُجُ مِنهُ؛

هر که ه__مّ و غ_مّش چیزی ب_اشد که وارد شکمش می شود ، ارزشش به اندازه همان چیزی است که از شکمش خارج می شود .

غرر الحکم : 8830

حدیث419

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

لاَ تَدَعُوا آنِیَتَکُمْ بِغَیْرِ غِطَاءٍ ؛ فإنَّ الشَّیْطَانَ إذَا لَمْ تُغَطَّ الآنِیَهُ بَزَقَ فِیها ، وَأخَذَ مِمَّا فِیهَا مَا شَاءَ؛

ظرفهای خود را بدون در پوش نگذارید ؛ زیرا هر گاه روی ظرفها پوشیده نباشد ، شیطان در آنها آب دهان می اندازد و هر چه بخواهد از آنها بر می دارد .

مستدرک الوسائل : 8 / 295 / 9485

حدیث420

قِلَّهُ الغِذاءِ أکرَمُ لِلنَّفسِ ، وأدوَمُ لِلصِّحَّهِ .

کم خوری، مایه گرامی داشتن بیشترِ خویش است و سلامت را بیشتر استمرار می بخشد .

غرر الحکم ، حدیث 6819

حدیث421

امام علی علیه السلام :

قِلَّهُ الأَکلِ یَمنَعُ کَثیراً مِن أعلالِ الجِسمِ .

کم خوری ، مانع بسیاری از بیماری های جسم می شود .

غرر الحکم ، حدیث 6768

حدیث422

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنَّ أهلَ البَیتِ لَیَقِلُّ طُعمُهُم ؛ فَتَستَنیرُ بُیوتُهُم .

ساکنان یک خانه ، در اثر کم خوردن غذا ، خانه شان نورانی می گردد .

کنز العمّال ، جلد 3 ، صفحه 391

حدیث423

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

الاَکْلُ عِندَ اَهلِ المُصیبَهِ مِن عَمَلِ الجاهِلیَّهِ وَ السُّنَّهُ البَعْثُ اِلَیْهِم بِالطَّعامِ؛

غذا خوردن نزد مصیبت زدگان و با خرج آنان، از رفتارهای جاهلیت است و سنّت پیامبر صلی الله علیه و آله فرستادن غذا برای مصیبت زدگان است.

من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 182.

حدیث424

امام کاظم علیه السلام می فرمایند:

اِنَّ رَسولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آله کانَ اِذا اَتاهُ الضَّیْفُ اَکَلَ مَعَهُ وَ لَمْ یَرْفَعْ یَدَهُ مِنَ الْخِوانِ حَتّی یَرْفَعَ الضَّیْفُ یَدَهُ؛

رسول خدا صلی الله علیه و آله هرگاه میهمان داشتند، با او غذا می خوردند و دست از سفره و غذا نمی کشیدند، تا آن که میهمان دست از غذا خوردن بکشد.

کافی، ج 6، ص 286 .

حدیث425

پیامبر صلی الله علیه و آله :

مَنْ قَلَّ طَعْمُهُ صَحَّ بَدَنُهُ وَ مَنْ کَثُرَ طَعْمُهُ سَقُمَ بَدَنُهُ وَ قَسا قَلْبُهُ؛

هر کس کم بخورد، سالم می ماند و هر کس زیاد بخورد تنش بیمار می شود و قساوت قلب پیدا می کند.

نهج الفصاحه، ح 2779.

حدیث426

امام رضا علیه السلام می فرمایند :

کَثْرَهُ اَکْلِ الْبَیْضِ وَ اِدْمانُهُ یورِثُ الطُّحالَ وَ ریاحا فی رَأسِ الْمَعِدَهِ وَ الاِْمْتِلاءُ مِنَ الْبَیْضِ الْمَسْلوقِ یورِثُ الرَّبوَ وَ الاِْبْتِهارَ؛

زیاد خوردن تخم مرغ و معتاد شدن به آن، بیماری ورم طحال می آورد و ایجاد کننده بادهایی در سرِ معده است و زیاد خوردن تخم مرغ آب پز، نفَس تنگی و نفَس بریدگی می آورد.

بحارالأنوار، ج 59، ص 321 .

حدیث427

از امام صادق علیه السلام درباره تره پرسیدند، فرمودند:

آن را بخورید، چرا که در آن، چهار ویژگی است: دهان را خوشبو می کند، بادها را از بدن می برد، بواسیر را ریشه کن می کند، و برای کسی که پیوسته بخورد، مایه ایمنی از جذام است.

کافی، ج 6، ص 365، ح 4 .

حدیث428

امام صادق علیه السلام :

اَلْجَزَرُ اَمانٌ مِنَ القُولَنْجِ وَ الْبَواسیرِ وَ یُعینُ عَلَی الجِماعِ؛

هویج، مایه ایمنی از قولنج و بواسیر است و آمیزش جنسی را تقویت می کند.

کافی، ج 6 ، ص 372، ح 2

حدیث429

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

نِعْمَ اللُّقْمَهُ الْجُبْنُ، تُعْذِبُ الْ_فَمَ وَ تُطَیِّبُ النَّ_کْهَهَ وَ تَهْضِمُ ما قَبْلَهُ وَ تُشَهِّی الطَّعامَ؛

چه خوب لقمه ای است پنیر، دهان را تر و تازه و خوشبو می کند، غذای قبلی را هضم و غذا را مطبوع می سازد.

بحارالأنوار، ج 63، ص 105، ح 11 .

حدیث430

مردی به امام صادق علیه السلام گفت: فدایت شوم! در بدنم احساس ضعف می کنم. امام علیه السلام به او فرموند: شیربخور، چرا که گوشت می رویاند و استخوان را محکم می کند.

کافی، ج 6، ص 336، ح 7.

حدیث431

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند :

کندر بخورید؛ زیرا همان طور که انگشت، عرق را از پیشانی پاک می کند، کندر هم سوزش قلب را می برد و کمر را محکم و عقل را زیاد می کند و ذهن را ذکاوت و چشم را جلا می بخشد و فراموشی را از میان می برد.

طب النبی صلی الله علیه و آله ، ص 6.

حدیث432

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

اَلْبَصَلُ یَذْهَبُ بِالنَّصَبِ وَ یَشُدُّ الْعَصَبَ وَ یَزیدُ فِی الْخُطی وَ یَزیدُ فِی الْماءِ وَ یَذْهَبُ بِالحُمَّی؛

پیاز، خستگی را می برد، اعصاب را قوی می کند، قدم ها را چاپک و نیروی جنسی را زیاد می کند و تب را می برد.

کافی، ج 6، ص 374، ح 2 .

حدیث433

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

اَطْعِمُوا الْمَبطونَ خُبزَ الاَْرُزِّ، فَما دَخَلَ جَوْفَ الْمَبطونِ شَیْ ءٌ اَنْفَعُ عَنْهُ، اَما اِنَّهُ یَدْبَغُ الْمَعِدَهَ وَ یَسُلُّ الدّاءَ سَلاًّ ؛

به کسی که دل درد (اسهال)، دارد نان برنجی بدهید، چرا که برای دل درد چیزی مفیدتر از آن نیست. بدانید که آن، معده را پاک و درد را کاملاً آرام می کند.

کافی، ج 6، ص 305، ح 2 .

حدیث434

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

جماع پی درپی بدون غسل باعث جنون فرزند می شود. زیاد خوردن تخم مرغ و استمرار بر آن، باعث بیماری طحال و گاز معده می شود.

طب الرضا، ص 75.

حدیث435

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

انباشته کردن شکم از تخم مرغ آب پز باعث گرفتگی قلب و تنگی نفس می شود.

طب الرضا، ص 75.

حدیث436

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

زیاد خوردن گوشت حیوانات وحشی (حلال گوشت) و گاو باعث تغییر (به هم ریختگی) عقل و سرگردانی فهم و کندذهنی و فراموشی می شود.

طب الرضا، ص 75.

حدیث437

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند :

عَلَیْکُمْ بِالاْءِهلیلَجَ الاَْسْوَدَ فَاِنَّهُ مِنْ شَجَرَهِ الْجَنَّهَ وَ طَعْمُهُ مُرٌّ و فیهِ شِفاءٌ مِنْ کُلِّ داءٍ؛

هلیله سیاه بخورید، که از درختان بهشت است. مزه آن تلخ است ولی شفای هر دردی است.

طب النبی، ص 31 .

حدیث438

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِی التُّفّاحِ، ماداوَوْا مَرضاهُمْ اِلاّ بِهِ، اَلا وَ اِنَّهُ اَسْرَعُ شَیْ ءٍ مَنْفَعَهً لِلْفُؤادِ خاصَّهً وَ اِنَّهُ نَضوحَهٌ؛

اگر مردم می دانستند چه خواصی در سیب وجود دارد، بیماران خود را تنها با آن درمان می کردند. سیب سریع تر از هر چیزی به قلب فایده می رساند؛ به ویژه آن که خوشبو کننده است.

طب الائمّه، ص 135 .

حدیث439

امام علی علیه السلام می فرمایند:

مَنْ غَرَسَ فی نَفْسِهِ مَحَبَّهَ اَنواعِ الطَّعامِ، اِجْتَنی ثِمارَ فُنونِ الاَْسْقامِ ؛

هر کس در دل خود، نهال علاقه به غذاهای گوناگون را بکارد، محصول بیماری های گوناگون از آن می چیند.

غررالحکم، ح 9219 .

حدیث440

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند :

هر غذایی که بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هیچ برکتی در آن نیست و کفاره نبردن نام خدا این است که چنانچه سفره پهن است، نام خدا را ببری و به خوردن غذا ادامه دهی.

تاریخ دمشق، ج 60، ص 325 .

حدیث441

امام رضا علیه السلام می فرمایند:

خداوند تبارک و تعالی هیچ خوردنی و نوشیدنی را حلال نکرده است مگر آن که در آن سود و صلاحی بوده و هیچ خوردنی و نوشیدنی را حرام ننموده، مگر آن که در آ ن زیان و نابودی و فسادی بوده است، پس هر چیز سودمندی نیرو بخش جسم، که باعث تقویت بدن است حلال شده است و هر چیزی که قوای جسمانی را از بین ببرد و یا موجب مرگ شود حرام است.

مستدرک الوسائل، ج 16، ص 333، ح 2 .

حدیث442

امام علی علیه السلام می فرمایند :

أَکْلُ السَّفَرْجَلِ قُوَّهٌ لِلْقَلْبِ الضَّعیفِ وَهُوَ یُطَیِّبُ الْمِعْدَهَ وَ یُذَکِّی الْفُؤادَ وَ یُشَجِّعُ الْجَبانَ وَ یُحَسِّنُ الْوَلَدَ؛

خوردن بِه، قلب ضعیف را قوی، معده را پاک، ترسو را شجاع و فرزند را زیبا می کند.

تحف العقول، ص 101.

حدیث443

امام علی علیه السلام :

کُلُوا التُّفّاحَ فَاِنَّهُ یَدْبَغُ المَعِدَهَ؛

سیب بخورید، چرا که معده را پاک می کند.

کافی، ج 6، ص 357، ح 11.

حدیث444

پیامبراکرم صلی الله علیه وآله و سلم می فرمایند :

مَنْ اَحَبَّ اَنْ یُحِبّهُ اللَّهُ وَ رَسولُهُ فَلْیَاْکُلْ مَع ضَیفِهِ؛

هر کس دوست دارد که خدا و رسولش او را دوست داشته باشند، با میهمان خود غذا بخورد.

تنبیه الخواطر، ج 2، ص 116 .

حدیث445

پیامبراکرم صلی الله علیه وآله و سلم می فرمایند :

طَعامُ السَّخیِّ دَواءٌ وَ طَعامُ الشَّحیحِ داءٌ؛

غذای سخاوتمند، داروست و غذای بخیل، درد.

بحارالأنوار، ج 71 ، ص 357، ح 22.

حدیث446

امام رضا علیه السلام می فرمایند :

اَلسَّخیُّ یَأکُلُ مِن طَعامِ النَّاسِ لِیَاْکُلوا مِنْ طَعامِهِ ، وَ البَخیلُ لا یَاْکُلُ مِنْ طَعامِ النَّاسِ لِئَلّا یَأکُلوا مِنْ طَعامِهِ؛

سخاوتمند، از غذای مردم می خورد، تا مردم از غذای او بخورند، اما بخیل از غذای مردم نمی خورد تا آنها نیز از غذای او نخورند.

عیون اخبار الرضا، ج 1، ص 15، ح 26.

حدیث447

امام رضا علیه السلام می فرمایند :

شُرْبُ الْماءِ الْبارِدِ عَقیبَ الشَّیْ ءِ الحارِّ وَ عَقیبَ الحَلاوَهِ یَذْهَبُ بِالاَْسْنانِ... وَ مَنْ اَرادَ اَلاّ یَفْسُدَ اَسْنانُهُ فَلا یَأکُلْ حُلْوا اِلاّ بَعْدَ کَسْرَهِ خُبزٍ؛

خوردن آب سرد بعد از چیزهای گرم و شیرینی، دندان ها را از بین می برد ... هر کس می خواهد دندان هایش فاسد نشود، شیرینی نَخورد، مگر پس از خوردن لقمه ای نان.

بحارالأنوار، ج 62، ص 321، ح 325.

حدیث448

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

نِعْمَ الطَّعامُ الزَّیْتُ یُطَیِّبُ النَّکْهَهَ وَیَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَیُصْفِی اللَّوْنَ وَیَشُدُّ الْعَصَبَ وَیَذْهَبُ بِالْوَصَبِ وَیُطْفِئُ الْغَضَبَ؛

زیتون غذای خوبی است، دهان را خوشبو می کند، بلغم را از بین می برد، رنگ پوست را صفا می بخشد، اعصاب را محکم می کند، مرض را می برد و خشم را خاموش می کند.

مکارم الاخلاق، ص 190.

حدیث449

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

اَلْخِلالُ بَعْدَ الطَّعامِ، یَشُدُّ اللِّثاتِ وَ یَجْلِبُ الرِّزْقَ وَ یُطَیِّبُ النَّ_کْهَهَ؛

خلال کردن بعد از غذا، لثه ها را محکم، روزی را زیاد و دهان را خوشبو می کند.

احقاق الحق، ج 12، ص 283 .

حدیث450

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

... وَ السَّعْتَرُ وَ الْمِلحُ... یُطَیِّبانِ النَّ_کْهَهَ؛

آویش و نمک، دهان را خوشبو می کنند.

مکارم الاخلاق، ج 1، ص 416، ح 1410.

حدیث451

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

کانَ رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله اِذا اَفْطَرَ بَدَاَ بِحَلْواءَ یُفْطِرُ عَلَیْها، فَاِنْ لَمْ یَجِدْ فَسُکَّرَهٍ اَو تَمَراتٍ، فَاِذا اَعوَزَ ذلِکَ کُلَّهُ فَماءٍ فاتِرٍ وَ کانَ یَقولُ: یُنَقِّی الْمَعِدَهَ وَ الْکَبِدَ وَ یُطَیِّبُ النَّ_کْهَهَ وَ الْفَمَ وَ یُقَوِّی الاَْضْراسَ... ؛

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله با حلوا افطار می کردند و اگر حلوا نبود، با چیز شیرین دیگر و یا چند دانه خرما و اگر نبود، با آب گرم و می فرمودند: آب گرم معده و جگر را پاک، دهان را خوشبو و دندان ها را تقویت میکند.

کافی، ج 4، ص 152، ح 4.

حدیث452

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

مَنْ اَصابَهُ ضَعْفٌ فی قَلْبِهِ اَو بَدَنِهِ فَلْیَأکُلْ لَحْمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ فَاِنَّهُ یُخْرِجُ مِنْ اَوصالِهِ کُلَّ داءٍ وَ غائِلَهٍ وَ یُقَّوی جِسْمَهُ وَ یَشُدُّ لِثَ_تَهُ؛

هر کس به ضعفی در قلب یا بدن خویش گرفتار شد، باید گوشت گوسفند با شیر بخورد، چرا که این خوراک، هر درد و بلایی را از اندام وی بیرون می بَرَد و تن او را تقویت و لثه اش را محکم می کند.

محاسن، ج 2، ص 259، ح 1819 .

حدیث453

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

ما أَدَرْتَ عَلَیْهِ لِسانَکَ فَأَخْرَجْتَهُ فَابْلَعْهُ وَما أَخْرَجْتَهُ بِالْخَلالِ فَارْمِ بِهِ؛

بعد از غذا زبان را دور دهان بگردان، هرچه با زبان درآمد فرو ببر، و آنچه را با خلال بیرون آوردی از دهان بیرون افکن.

مکارم الأخلاق، ص152 .

حدیث454

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:

نِعمَ الطَّعامُ الزَّبیبُ... وَ یُطَیِّبُ النَّ_کْهَهَ؛

چه خوب خوراکی است مویز؛ ... و دهان را خوشبو می کند.

اختصاص، ص 124.

حدیث455

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند:

زَی_ِّنوا مَوائِدَکُم بِالْبَقْلِ؛ فإِنَّها مَطرَدَهٌ لِلشَّیاطینِ مَعَ التَّسمیَهِ؛

سفره هایتان را با سبزی، زینت دهید ؛ زیرا سبزی با بسم اللّه الرحمن الرحیم، شیطان را طرد می کند.

مکارم الأخلاق، ص 176.

حدیث456

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله :

اَلْجَماعَهُ بَرَکَهٌ وَ السَّحوُر بَرَکَهٌ وَ اِطْعامٌ مِنَ اللَّیْلِ بَرَکَهٌ. تَسَحَّروا تَزْدادوا قُوَّهً، تَسَحَّروا تُصیبُوا السُّنَّهَ، تَسَحَّروا وَ لَوْ بِجُرْعَهٍ مِنْ ماءٍ ؛

جماعت، غذای سحر و غذا دادن در شب، برکت است. سحری بخورید تا نیرویتان زیاد شود. سحری بخورید تا به سنّت عمل کرده باشید؛ سحری بخورید هر چند یک جرعه آب باشد.

(تیسیر المطالب، ص 282. )

حدیث457

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله :

اِذا وُضِعَتِ الْمائِدَهُ حَفَّتها اَرْبَعَهُ آلاْفِ مَلَکٍ، فَاِذا قالَ الْعَبْدُ: بِسمِ اللّه ِ قالَتِ الْمَلائِکَهُ: بارَکَ اللّه ُ عَلَیْکُم فی طَعامِکُم ثُمَّ یَقولونَ لِلشَّیْطانِ اُخْرُجْ یا فاسِقُ، لا سُلطانَ لَکَ عَلَیْهِمْ؛

هرگاه سفره پهن می شود، چهار هزار فرشته در اطراف آن گرد می آیند. چون بنده بگوید: بسم اللّه فرشتگان می گویند: خداوند، به غذایتان برکت دهد! سپس به شیطان می گویند: ای فاسق! بیرون شو. تو بر آنان، راه تسلّط نداری.

کافی، ج 6، ص 292

حدیث458

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله :

کُلوا جَمیعا وَ لا تَفَرَّقوا فَاِنَّ الْبَرَکَهَ مَعَ الْجَماعَهِ؛

با هم غذا بخورید و پراکنده نباشید، که برکت با جماعت است.

بحارالأنوار، ج 66، ص 349

حدیث459

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

پر خوری که انسان را به رنج اندازد از زیرکی و دریافت نیز او را باز دارد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث460

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

کسی که زیاد کند سیری خود ر پر خوری و امتلاء او را به رنج اندازد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث461

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

چگونه پاک و صاف گردد فکر و اندیشه کسی که سیری و پرخوری را ادامه می دهد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث462

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

کم است کسی که غذای بسیار خورد و بیمار نگردد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث463

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

هنگامی که شکم از مال مباح پر شد، دل از رسیدن به صلاح کور گردد. (وای به حال مال حرام)

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث464

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

برای پارسایی ، سیری بد قرین و همراهی است.

(غررالحکم، باب پرخوری)

حدیث465

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

بپرهیز از ادامه پر خوری که به راستی این کار دردها را بر انگیزد و بیماریها را تحریک کند.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث466

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

بپرهیز از پرخوری که هر کس بدان دچار شد در دهایش بسیار و خواب هایش آشفته و پریشان گردد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث467

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

سیر غذا خوردن، گردن فرازی و تبختر به بار آرد و پارسایی را تباه سازد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث468

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

ادامه پر خوری انواع دردها را به جای بگذارد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث469

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

سیر غذا خوردن ، بیماریها را زیاد کند.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث470

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

پر خوری ، پرده و حجاب زیرکی گردد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث471

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

پر خوری حکمت و فرزانگی را تباه سازد.

(غررالحکم ، باب پرخوری)

حدیث472

حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

یکی از اقسام اسراف این است که هر چه می خواهی بخوری.

(نهج الفصاحه ، ح 918)

حدیث473

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

ترنج را پیش از غذا و پس از آن بخورید که خاندان محمد صلّی اللّه علیه و آله این کار را انجام می دادند.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث474

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

کسی که خوراکش زیاد باشد تندرستی او اندک، و هزینه زندگی بر او سنگین خواهد بود.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث475

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

پر خوری و خواب زیاد، بدن را تباه کند و زیان به بار آورد.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث476

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

پرخوری از حرص پیدا شود و حرص بدترین عیبهاست.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث477

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

بر شما باد به میانه روی در خوراکی ها که این کار از اسراف دورتر، و برای تندرستی بهتر و برای انجام عبادت کمک کار بهتری است.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث478

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

کسی که در خوردن به اندک اکتفا کند تندرستی او بسیار و اندیشه اش شایسته باشد.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث479

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

کسی که غذایش کم شد، هزینه زندگی برایش سبک خواهد شد.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث480

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

کسی که خوراکش کم باشد دردهایش کم است.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث481

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

کم خوری از بسیاری از بیماری های تن جلوگیری کند.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث482

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

خوراکت را کم کن تا بیماری را کم کنی.

غررالحکم ، باب خوردن

حدیث483

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

برای ورع و پارسایی گرسنه ماندن کمک کار خوبی است.

غررالحکم ، باب گرسنگی

حدیث484

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

گرسنه ماندن کمک کار خوبی برای مبارزه با سرمست شدن و شکستن عادتهای ناپسند است.

غررالحکم ، باب گرسنگی

حدیث485

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

گرسنگی را نان خورش خود قرار ده ، و خود را به قناعت مؤدّب.

غررالحکم ، باب گرسنگی

حدیث486

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

گرسنگی بهتر از فروتنی (در برابر ثروتمندان و مال اندوزان برای لقمه نانی) است.

غررالحکم ، باب گرسنگی

حدیث487

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

گرسنه ماندن (و خود را گرسنه نگاه داشتن) بهترین دارو (برای بسیاری از بیماری ها) است.

غررالحکم ، باب گرسنگی

حدیث488

امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

مؤمن غذای سیر نمی خورد در صورتی که برادرش گرسنه باشد.

غررالحکم و دررالکلم ، باب مؤمن

حدیث489

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند :

لَیْسَ لِلصَّبیِّ لَبَنٌ خَیْرٌ مِنْ لَبَنِ اُمِّهِ ؛

برای کودک ، هیچ شیری بهتر از شیر مادرش نیست .

عیون اخبار الرضا ، ج 1، ص 38، ح 69 .

حدیث490

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند :

اَدِّبُوا اَوْلادَکُمْ فی بُطونِ اُمَّهاتِهِمْ. قیلَ: وَکَیْفَ ذلِکَ یا رَسُولَ اللّه ِ؟ فَقالَ: بِاِطْعامِهِمُ الْحَلالَ؛

فرزندانتان را در رحم مادرانشان تربیت کنید. سئوال شد: این چطور ممکن است، ای رسول خدا؟ فرمودند: با خوراندن غذای حلال (به مادرانشان)

جُنگ مهدوی، ص .132

حدیث491

حضرت علی(علیه السلام) می فرمایند:

قوتُ الاَجسادِ الطَّعامُ وَ قوتُ الاَرواحِ الاِطعامُ؛

غذای جسم، خوردن و غذای روح، خوراندن است.

مشکاه الأنوار، ص 561

حدیث492

حضرت علی(علیه السلام) فرمودند:

نِعمَ العَونُ عَلی أسرِ النَّفسِ وَ کَسرِ عادَتِهَا التَّجَوُّعُ؛

گرسنگی، چه خوب یاوری برای اسیر کردن نفس(تربیت نفس) و شکستن عادت آن است!

غرر الحکم: ح 9944

حدیث493

پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

نَحنُ قَومٌ لا نَأکلُ حَتّی نَجوعَ وَ اِذا اَکلنا لا نَشبَعُ؛

ما قومی هستیم که تا گرسنه نشویم غذا نمی خوریم و تا سیر نشده ایم دست از غذا می کشیم.

(سنن النبی، ص 226 )

حدیث494

امام علی (علیه السلام) فرمودند:

مَن غَرَسَ فی نَفسِهِ مَحَبَّهَ اَنواعِ الطَّعامِ، اِجتَنی ثِمارَ فُنونِ الاَسقامِ؛

هر کس در دل خود، نهال علاقه به غذاهای گوناگون را بکارد، محصول بیماری های گوناگون از آن می چیند.

(غررالحکم، ح 9219 )

حدیث495

اَلمُؤمِنُ یأکلُ فی مِعاءٍ واحِدَهٍ وَ المُنافِقُ یأکلُ فی سَبعَهِ أمعاءٍ؛

مؤمن کم خوراک است و منافق پرخور.

(وسائل الشیعه، ج 24 ، ص 240)

حدیث496

پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

کلوا جَمیعا وَ لا تَفَرَّقوا فَاِنَّ البَرَکهَ مَعَ الجَماعَهِ

با هم غذا بخورید و پراکنده نباشید، که برکت با جماعت است.

(بحارالأنوار، ج 66، ص 349)

حدیث497

پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:

نرمه سر استخوان های پرندگان را نخورید؛چرا که سِل می آورد.

(کنز العمّال،ج15،ص264)

حدیث498

پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:

بر شما باد گوشت؛ چرا که گوشت می رویاند.هر کس بر او چهل صبح بگذرد وگوشت نخورد،بدخوی می شود.هر کس بدخوی شد،به او گوشت بخورانید.هر کس چربی آن را بخورد،آن چربی برای او بیماری فرود می آورد.

(بحار الانوار،ج66،ص67،ح43)

حدیث499

پیامبرخدا (صلی الله علیه وآله) می فرمایند:

هر کس چهل روز گوشت نخورد، بدخوی می شود.گوشت بخورید؛چرا که بر شنوایی تان می افزاید.

الفردوس،ج3،ص627،ح5960

حدیث500

پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) می فرمایند:

هر کس چهل روز پیوسته گوشت بخورد، سنگ دل می شود.

(بحار الانوار،62،ص294)

حدیث501

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

دوست داشتنی ترین عضو گوسفند برای پیامبر(صلی الله علیه وآله)، سر دست بود.

التاریخ الکبیر،ج6،ص391

حدیث502

حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

از پرخوری دوری کنید که مایه ی سنگدلی، تنبلی نسبت به نماز و تباهی و بیماری بدن است.

غررالحکم، ح 2742.

حدیث503

حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

هر کس خوراکش اندک باشد، اندیشه اش زلال است.

غررالحکم، ح 8462.

حدیث504

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

با خوردن و آشامیدن زیاد دلها را نمیرانید؛ زیرا همان گونه که زراعت بر اثر آب زیاد از بین می رود، دلها نیز بر اثر پرخوری می میرد.

تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.

حدیث505

حضرت امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، پرخوری موجب دو چیز می شود:

1-سنگدلی

2-تحریک شهوت

مستدرک الوسایل، ج12، ص 94.

حدیث506

حضرت امام علی(علیه السلام) می فرمایند:

کم خوری نشانه ی پاکدامنی است و پرخوری نشانه ی اسراف و زیاده روی.

مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.

حدیث507

رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

آن که غذا کم خورد، معده اش سالم ماند و صفای دل یابد و هر که پرخور باشد، معده اش بیمار و قلبش سخت شود.

تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.

حدیث508

حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:

خداوند از پرخوری و بیکاری زیاد نفرت دارد.

بحارالانوار، ج76، ص 180.

حدیث509

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:

سه کس نزد خدا از همه منفورترند: کسی که روز زیاد می خوابد در حالی که شب اصلا نمازی نخوانده است و کسی که زیاد می خورد و هنگام غذا خوردن نام و حمد خدا نمی گوید و کسی که بی دلیل می خندد.

کنزالعمال، ص 2143.

حدیث510

حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

از پرخوری دوری کنید که مایه ی سنگدلی، تنبلی نسبت به نماز و تباهی و بیماری بدن است.

غررالحکم، ح 2742.

حدیث511

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

آن که غذا کم خورد، معده اش سالم ماند و صفای دل یابد و هر که پرخور باشد، معده اش بیمار و قلبش سخت شود.

تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.

حدیث512

امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

کم خوری نشانه ی پاکدامنی است و پرخوری نشانه ی اسراف و زیاده روی.

مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.

حدیث513

امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:

هر کسی، هنگامی که شکمش انباشته است، دورترین فرد از خداست.

مستدرک الوسایل، ج16، ص 209.

حدیث514

امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:

برای قلب مؤمن چیزی زیانبارتر از پرخوری نیست، پرخوری موجب دو چیز می شود:

1-سنگدلی

2-تحریک شهوت

مستدرک الوسایل، ج12، ص 94.

حدیث515

امام کاظم(علیه السلام) می فرمایند:

اگر مردم در خوردن اعتدال می روزیدند، بدنهای شان سالم می ماند.

وسایل الشیعه، ج 16، ص 406.

حدیث516

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

با خوردن و آشامیدن زیاد دلها را نمیرانید؛ زیرا همان گونه که زراعت بر اثر آب زیاد از بین می رود، دلها نیز بر اثر پرخوری می میرد.

تنبیه الخواطر، ج1، ص 46.

حدیث517

حضرت امام علی (علیه السلام) می فرمایند:

هر گاه خداوند بخواهد بنده ی خود را اصلاح گرداند، سه چیز نصیب او کند، کم گویی، کم خوری و کم خوابی.

مستدرک الوسایل، ج16، ص 213.

حدیث518

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

لتکن لک فی کل شیء نیه صالحه حتی النوم و الأکل؛

در هر چیز باید نیتی نیک داشته باشی، حتی در خوردن و خواب.

مکارم الاخلاق، ج2، ص 370.

حدیث519

امام صادق علیه السلام :

اَلرَّضاعُ واحِدٌ وَ عِشْرونَ شَهْرا، فَما نَقَصَ فَهُوَ جَورٌ عَلَی الصَّبیِّ ؛

شیرخواری ، 21 ماه است . پس هر چه کم شود ، ظلم بر کودک است .

کافی ، ج 6، ص 40، ح 3 .

حدیث520

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله :

لَیْسَ لِلصَّبیِّ لَبَنٌ خَیْرٌ مِنْ لَبَنِ اُمِّهِ ؛

برای کودک ، هیچ شیری بهتر از شیر مادرش نیست .

عیون اخبار الرضا ، ج 1، ص 38، ح 69 .

حدیث521

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله :

اَطْعِمُوا الْمَرأَهَ فی شَهْرِها الَّذی تَلِدُ فیهِ التَّمْرَ فَاِنَّ وَلَدَها یَکونُ حَلیما نَقیّا ؛

به زن، در ماهی که زایمان کرده ، خرما بدهید، چرا که فرزند او بردبار و پاک می شود .

مکارم الأخلاق ، ص 169 .

حدیث522

حضرت امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:

خداوند از پرخوری و بیکاری زیاد نفرت دارد.

بحارالانوار، ج76، ص 180.

حدیث523

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:

سه کس نزد خدا از همه منفورترند: کسی که روز زیاد می خوابد در حالی که شب اصلا نمازی نخوانده است و کسی که زیاد می خورد و هنگام غذا خوردن نام و حمد خدا نمی گوید و کسی که بی دلیل می خندد.

کنزالعمال، ح 2143.

حدیث524

پیامبر صلی الله علیه و آله :

لا تَدَعُوا الْعَشاءَ وَ لَوْ عَلی حَشَفَهٍ اِنّی اَخْشی عَلی اُمَّتی مِنْ تَرْکِ العَشاءِ الْهَرَمَ فَاِنَّ العَشاءَ قُوَّهُ الشَیْخِ وَ الشّابِّ ؛

شام را ترک نکنید، هر چند به خوردن دانه خرمای خشکیده ای باشد. من بر امّتم از این بیم دارم که با ترکِ خوردن شام، پیری و شکستگی به سراغشان آید؛ چرا که خوردنِ شام، مایه نیرومندی پیر و جوان است.

محاسن ، ج 2، ص 421، ح 202 .

حدیث525

مَنْ اَرادَ الْ_بَقاءَ و لا بَقاءَ: فَلْیُباکِرِ الْغَداءَ وَلْیُجَوِّدِ الْحِذاءَ وَلْیُخَفَّفِ الرِّداءَ وَلْیُقِلَّ مُجامَعَهَ النِّساءِ. قیلَ یا رَسولَ اللّه ِ وَ ما خِفَّهُ الرِّداءِ؟ قالَ: قِلَّهُ الدَّیْنَ ؛

هر کس ماندگاری می خواهد _ و البته ماندگاری [ابدی] وجود ندارد _ باید صبحانه را زودتر بخورد، کفش مناسب بپوشد، ردای (بالاپوش) خود را سبک کند و کمتر با زنان بیامیزد. پرسیدند: ای پیامبر خدا! سبک بودن رَدا به چیست؟ فرمودند: به کم بودنِ بدهی.

من لایحضره الفقیه ، ج 3، ص 555، ح 4902 .

حدیث526

رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

إن الله لیرضی عن العبد أن یأکل الأکله فیحمده علیها أو یشرب الشربه فیحمده علیها؛

خداوند از بنده ای که پس از خوردن لقمه غذا و یا آشامیدن جرعه ای او را سپاس می گوید، خشنود می گردد.

نهج الفصاحه ح 791

حدیث1

الإمام الصادق علیه السلام :

إنَّ الجَنَّهَ وَالحورَ لَتَشتاقُ إلی مَن یَکسَحُ المَساجِدَ ویَأخُذُ مِنهَا القَذی .

امام صادق علیه السلام :

بهشت و حوریان ، مشتاق کسی هستند که مسجدها را جارو و غبارروبی کند .

بحار الأنوار : ج 83 ص 382 ح 52 .

حدیث2

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :

مَن قَمَّ مَسجِدا کَتَبَ اللّه ُ لَهُ عِتقَ رَقَبَهٍ ، ومَن أخرَجَ مِنهُ ما یُقذی عَینا کَتَبَ اللّه ُ عَزَّوجَلَّ لَهُ کِفلَینِ مِن رَحمَتِهِ .

هر کس مسجدی را جارو کند ، خداوند برای او ، ثواب آزاد کردن بنده ای را می نویسد ، و هر کس از مسجد به اندازه خاشاکی که به چشم می رود ، بیرون ببرد ، خدای عز و جل ، وی را از رحمتش دوچندان برخوردار می گردانَد .

بحار الأنوار : ج83 ص 383 ح 56 .

حدیث3

رسول اللّه صلی الله علیه و آله :

مَن کَنَسَ المَسجِدَ یَومَ الخَمیسِ ولَیلَهَ الجُمُعَهِ ، فَأَخرَجَ مِنهُ مِنَ التُّرابِ ما یُذَرُّ فِی العَینِ ، غَفَرَ اللّه ُ لَهُ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :

هر کس در روز پنج شنبه و شب جمعه ، مسجد را نظافت کند و گَرد و خاکی را که در چشم می رود ، بِروبَد ، خداوندْ او را می آمرزد .

بحار الأنوار : ج 83 ص 385 ح 61 .

حدیث4

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم

- لِأَن_َسٍ: ألا اُعَلِّمُکَ دُعاءً تَدعو بِهِ کُلَّما صَلَّیتَ الغَداهَ ثَلاثَ مَرّاتٍ دَفَعَ اللّه ُ عَنکَ الجُذامَ وَالبَرَصَ وَالفالِجَ وَالعَمی فِی الدُّنیا؟ قُل :

«اللّهُمَّ اهدِنی مِن عِندِکَ ، وَأَفِض عَلَیَّ مِن فَضلِکَ ، وأسبِ_غ عَلَیَّ مِن رَحمَتِکَ ، وأنزِل عَلَیَّ مِن بَرَکاتِکَ» .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

خطاب به اَنَس - : آیا نمی خواهی دعایی به تو بیاموزم که هر گاه نماز صبح گزاردی ، آن را سه بار بگویی تا خداوند ، جذام ، پیسی ، سستْ اندامی و کوری را از تو دور کند؟ بگو: «خداوندا ! از پیشگاه خویش، مرا راه نمای ، از فضل خود ، بر من فرو بار ، از رحمت خویش ، نعمتی سرشارم ده ، و از برکات خود ، بر من نازل فرمای».

کنز العمّال ، جلد 2 ، صفحه 145 ، حدیث 3520 نقلاً عن أبی الشیخ فی الثواب عن أنس دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 274

حدیث5

الإمام الرضا علیه السلام :

مَن أرادَ ألاّ یَشتَکِیَ اُذُنَهُ ، فَلیَجعَل فیها عِندَ النَّومِ قُطنَهً .

امام رضا علیه السلام :

هر کس می خواهد گوش هایش درد نگیرد ، به هنگام خواب در آنها پنبه بگذارد .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 324 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 318

حدیث6

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنَّ اللّه َ - تَبارَکَ وتَعالی - ... جَعَلَ المَرارَهَ فِی الاُذُنَینِ حِجابا مِنَ الدِّماغِ ، فَلَیسَ مِن دابَّهٍ تَقَعُ فیهِ إلاَّ التَمَسَتِ الخُروجَ ؛ ولَولا ذلِکَ لَوَصَلَت إلَی الدِّماغِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

خداوند - تبارک و تعالی - . . . تلخی را در دو گوش ، مانعی برای حفاظت مغز ، قرار داد . هیچ جنبده ای نیست که در آن بیفتد ، مگر این که راه خروج را می جوید ؛ امّا اگر این نبود ، آن جنبنده به مغز می رسید .

بحار الأنوار ، جلد 2 ، صفحه 286 ، حدیث 3 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 316

حدیث7

الإمام علیّ علیه السلام :

اِختِنوا أولادَکُم یَومَ السّابِعِ لا یَمنَعکُم حَرٌّ ولا بَردٌ ؛ فَإِنَّهُ طَهورٌ لِلجَسَدِ ، وإنَّ الأَرضَ لَتَضِجُّ إلَی اللّه ِ مِن بَولِ الأَغلَفِ .

امام علی علیه السلام :

فرزندانتان را در روز هفتم [تولّد ] ختنه کنید . نه گرما ، شما را از آن ، باز دارد ، نه سرما ؛ چرا که این کار ، مایه پاکیِ تن است و زمین از پیشاب ختنه ناشدگان به درگاه خداوند می نالد .

بحار الأنوار ، جلد 104 ، صفحه 110 ، حدیث 16 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 590

حدیث8

الإمام الکاظم علیه السلام :

الحَمّامُ یَومٌ ویَومٌ لا ، یُکثِرُ اللَّحمَ ، وإدمانُهُ فی کُلِّ یَومٍ یُذیبُ شَحمَ الکُلیَتَینِ .

امام کاظم علیه السلام :

حمّام رفتن یک روز در میان ، گوشت بدن را می افزاید ؛ امّا عادت به آن در هر روز ، پیهِ کلیه ها را آب می کند .

بحار الأنوار ، ج 76 ، ص 78 ، ح 21. دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 588

حدیث9

الإمام الصادق علیه السلام :

لا تَتَّکِ فِی الحَمّامِ ؛ فَإِنَّهُ یُذیبُ شَحمَ الکُلیَتَینِ .

امام صادق علیه السلام :

در حمّام [به دیوار] تکیه مزن ؛ چرا که پیهِ کلیه ها را آب می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 501 ، حدیث 24، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 588 ممکن است این اثر ، مربوط به حمّام های آن دوران باشد .

حدیث10

امام رضا علیه السلام :

مَن أرادَ ألاّ یَشتَکِیَ مَثانَتَهُ ، فَلا یَحبِسِ البَولَ ولَو عَلی ظَهرِ دابَّتِهِ.

هر کس می خواهد مثانه اش به عارضه ای گرفتار نشود ، پیشاب خود را نگه ندارد ، حتّی اگر که بر پشت مَرکب خویش نشسته باشد .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 35 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 323 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 586

حدیث11

الإمام الصادق علیه السلام

- وسُئِلَ عَن عِلَّهِ حَلقِ رَأسِ المَولودِ: تَطهیرُهُ مِن شَعرِالرَّحِمِ .

امام صادق علیه السلام- در پاسخ به پرسشی درباره دلیل تراشیدن سرِ نوزاد -: برای پاک کردن او از موهایی که در زهدان بر وی روییده است .

بحار الأنوار ، جلد 104 ، صفحه 112 ، حدیث 25 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 678

حدیث12

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم - لِعَلِیٍّ علیه السلام: یا عَلِیُّ ، ثَلاثَهٌ یَزِدنَ فِی الحِفظِ ویُذهِبنَ البَلغَمَ : اللُّبانُ ، وَالسِّواکُ ، وقِراءَهُ القُرآنِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم- خطاب به امام علی علیه السلام فرمودند: ای علی ! سه چیز بر حافظه می افزاید و بلغم را می برد : کُندُر ، مسواک و قرائت قرآن .

بحارالأنوار ، جلد 66 ، صفحه 443 ، حدیث 3 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 452

حدیث13

الإمام علیّ علیه السلام :

مَضغُ اللُّبانِ یَشُدُّ الأَضراسَ ، ویَنفِی البَلغَمَ ، ویَذهَبُ بِریحِ الفَمِ .

امام علی علیه السلام :

جویدن کُنْدُر ، دندان ها را استحکام می دهد ، بلغم را می راند و بوی [بد] دهان را می بَرَد .

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 443 ، حدیث 2 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 386

حدیث14

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

کُلُوا الزَّیتَ ؛ فَإِنَّهُ مُبارَکٌ ، وَائتَدِموا بِهِ وَادَّهِنوا بِهِ ؛ فَإِنَّهُ یَخرُجُ مِن شَجَرَهٍ مُبارَکَهٍ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

روغن زیتون بخورید ؛ چرا که خجسته است . از آن ، خورش بسازید و از روغن آن بر خویش بمالید ؛ چرا که از درختی خجسته بیرون می آید .

کنز العمّال ، جلد 15 ، صفحه 279 ، حدیث 40984 دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 328

حدیث15

کُلُوا الزَّیتَ وَادَّهِنوا بِالزَّیتِ ؛ فَإِنَّهُ مِن شَجَرَهٍ مُبارَکَهٍ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

روغن زیتون بخورید و خود را با روغن زیتون ، چرب کنید ؛ چرا که آن ، از درختی خجسته است .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 331 ، حدیث 1 عن ابن القدّاح ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 415 ، حدیث 1408 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 328

حدیث16

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

اِدَّهِنوا بِالبَنَفسَجِ ؛ فَإِنَّهُ بارِدٌ فِی الصَّیفِ وحارٌّ فِی الشِّتاءِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

با روغن بنفشه ، بدن خود را چرب کنید ؛ چرا که آن در تابستان ، سرد و در زمستان ، گرم است .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 294 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 472

حدیث17

الإمام الصادق علیه السلام :

دُهنُ البَنَفسَجِ یَرزُنُ الدِّماغَ .

امام صادق علیه السلام :

روغن بنفشه ، مغز را نیرو می بخشد.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 223 ، حدیث 8 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 244

حدیث18

الإمام الصادق علیه السلام :

نِعمَ الدُّهنُ البَنَفسَجُ ! لَیَذهَبُ بِالدّاءِ مِنَ الرَّأسِ وَالعَینَینِ ، فَادَّهِنوا بِهِ .

امام صادق علیه السلام :

چه خوب روغنی است روغن بنفشه! درد را از سر و چشمان می بَرَد. آن را به خود بمالید.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 222 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 264

حدیث19

الإمام الصادق علیه السلام :

فَضلُ البَنَفسَجِ عَلَی الأَدهانِ کَفَضلِ الإِسلامِ عَلَی الأَدیانِ . نِعمَ الدُّهنُ البَنَفسَجُ ، لَیَذهَبُ بِالدّاءِ مِنَ الرَّأسِ وَالعَینَینِ ، فَادَّهِنوا بِهِ .

امام صادق علیه السلام :

برتری بنفشه بر دیگر روغن ها به سان برتری اسلام بر دیگر ادیان است . بنفشه ، خوب روغنی است! درد را از سر و چشمان می برد . خود را بدان ، چرب کنید .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 521 ، حدیث 5 ، کنز العمّال ، جلد 12 ، صفحه 344 ، حدیث 35329 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 472

حدیث20

الإمام الرضا علیه السلام :

إذا أرَدتَ ألاّ یَظهَرَ فی بَدَنِکَ بَثرَهٌ ولا غَیرُها ، فَابدَأ عِندَ دُخولِ الحَمّامِ بِدُهنِ بَدَنِکَ ، بِدُهنِ البَنَفسَجِ .

امام رضا علیه السلام :

اگر می خواهی که در بدنت جوش و جز آن رُخ ننماید ، هنگام در آمدن به حمّام ، چرب کردن بدن خود را به روغن بنفشه ، آغاز کن .

طبّ الإمام الرضا علیه السلام ، صفحه 31 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 322 وفیه « فدهِّن» بدل «بدهن» دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 474

حدیث21

الإمام الصادق علیه السلام :

غَسلُ الرَّأسِ بِالخَطمِیِّ نُشرَهٌ .

امام صادق علیه السلام :

شستن سر با خطمی ، مایه شادابی است .

ثواب الأعمال ،ص 36 ، حدیث 2 عن سفیان بن السمط دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 478

حدیث22

الإمام علیّ علیه السلام :

غَسلُ الرَّأسِ بِالخَطمِیِّ یَذهَبُ بَالدَّرَنِ ، ویَنفِی الأَقذاءَ .

امام علی علیه السلام :

شستن سر با خطمی ، چرک را می بَرَد و آلودگی ها را از میان برمی دارد .

بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 87 ، حدیث 8 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 478

حدیث23

الإمام الصادق علیه السلام :

اِتَّخِذوا فی أسنانِکُمُ السُّعدَ ؛ فَإِنَّهُ یُطَیِّبُ الفَمَ ، ویَزیدُ فِی الجِماعِ .

امام صادق علیه السلام :

مُشکَک به لابه لای دندان های خویش در آورید ؛ چرا که دهان را خوش بو می کند و بر توان همبستری می افزاید .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 237 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 638

حدیث24

الإمام الکاظم علیه السلام :

غَسلُ الرَّأسِ بِالسِّدرِ یَجلِبُ الرِّزقَ جَلباً .

امام کاظم علیه السلام :

شستن سر با سدر ، روزی آور است .

بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 87 ، حدیث 8 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 528

حدیث25

الإمام الصادق علیه السلام :

الکُحلُ یُعذِبُ الفَمَ .

امام صادق علیه السلام :

سرمه کشیدن ، دهان را تَر و تازه می کند .

بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 95 ، حدیث 11 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 388

حدیث26

الإمام الحسین علیه السلام :

قالَ لی رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله و سلّم : یا بُنَیَّ ، نَم عَلی قَفاکَ یَخمَص بَطنُکَ ، وَاشرَبِ الماءَ مَصّا یَمرَأکَ أکلُکَ ، وَاکتَحِل وَترا یُضِئ لَکَ بَصَرُکَ ، وَادَّهِن غِبّا تَتَشَبَّه بِسُنَّهِ نَبِیِّکَ .

امام حسین علیه السلام :

پیامبر خدا به من فرمودند: «فرزندم! به پشت بخواب تا شکمت کوچک شود ، آب را به مکیدن بنوش تا خوردنت بر تو گوارا آید ، به شمارِ دفعات فرد ، سرمه بکش تا چشمانت روشن شود و یک روز در میان ، روغن بزن تا به سنّت پیامبر خویش ، عمل کرده باشی».

دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 164 ، حدیث 591 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 300

حدیث27

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

ثَلاثٌ یَزِدنَ فی قُوَّهِ البَصَرِ : الکُحلُ بِالإِثمِدِ ، وَالنَّظَرُ إلَی الخُضرَهِ ، وَالنَّظَرُ إلَی الوَجهِ الحَسَنِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

سه چیز ، قدرت بینایی را افزون می کند: سرمه کشیدن به اِثْمِد ، نگریستن به سبزی ، و نگاه کردن به چهره زیبا.

کنز العمّال ، جلد 10 ، صفحه 51 ، حدیث 28314 نقلاً عن أبی الحسن العراقی فی فوائده عن بریده دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 300

حدیث28

الإمام الصادق علیه السلام :

مَن نامَ عَلی إثمِدٍ غَیرِ مُمَسَّکٍ أمِنَ مِنَ الماءِ الأَسوَدِ أبَدا ما دامَ یَنامُ عَلَیهِ .

امام صادق علیه السلام :

هر کس با سرمه اِثمِد آمیخته ناشده با مُشک بخوابد ، برای همیشه ، تا زمانی که بر این حالت می خوابد ، از آبِ سیاه در امان می مانَد.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 494 ، حدیث 9 عن الحسن بن عاصم دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 288

حدیث29

الإمام الصادق علیه السلام :

الإِثمِدُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ الشَّعرَ ، ویَذهَبُ بِالدَّمعَهِ .

امام صادق علیه السلام :

سرمه اِثْمِد ، چشم را جلا می دهد ، موی بر می رویاند و اشکْ ریزش را می برد.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 494 ، حدیث 7 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 302

حدیث30

أتَی النَّبِیَّ صلی الله علیه و آله و سلّم أعرابِیٌّ یُقالُ لَهُ : قُلَیبٌ ، رَطبُ العَینَینِ .

فَقالَ لَهُ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله و سلّم : إنّی أری عَینَیکَ رَطبَتَینِ یا قُلیبُ ، عَلَیکَ بِالإِثمِدِ ؛ فَإِنَّهُ سِراجُ العَینِ .

امام صادق علیه السلام :

عربی بادیه نشین که او را «قلیب» می گفتند و آبریزشِ چشم داشت ، نزد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم آمد. به او فرمود: «ای قلیب! می بینم چشمانت آبریزش دارد. بر تو باد سرمه اِثْمِد ، که روشنایی چشم است».

بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 96 ، حدیث 11 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 302

حدیث31

الإمام الباقر علیه السلام :

الاِکتِحالُ بِالإِثمِدِ یُطَیِّبُ النَّکهَهَ ، ویَشُدُّ أشفارَ العَینِ .

امام باقر علیه السلام :

سرمه کشیدن به اِثْمِد ، بوی را خوش می سازد و مژه گاه ها را استحکام می بخشد.

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 494 ، حدیث 4 عن عبداللّه بن الفضل الهاشمی عن أبیه دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 302

حدیث32

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

اِکتَحِلوا بِالإِثمِدِ المُرَوَّحِ ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ الشَّعرَ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

به سرمه اِثْمِد خوش بو شده با مُشک ، سرمه بکشید ، که دیده را جلا می دهد و مو برمی رویاند .

کنز العمّال ، جلد 6 ، صفحه 645 ، حدیث 17198 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 302

حدیث33

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِالإِثمِدِ ؛ فَإِنَّهُ مَنبَتَهٌ لِلشَّعرِ ، مَذَهَبهٌ لِلقَذی ، مَصفاهٌ لِلبَصَرِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

بر شما باد سرمه با اِثْمِد ؛ چرا که مایه روییدن مو ، از میان رفتن آلودگی و صفا یافتن دیده است.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 151 ، حدیث 26 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 300

حدیث34

الإمام الصادق علیه السلام :

الحِنّاءُ یَذهَبُ بِالسَّهَکِ ، ویَزیدُ فی ماءِ الوَجهِ ، ویُطَیِّبُ النَّکهَهَ ، ویُحَسِّنُ الوَلَدَ .

امام صادق علیه السلام :

حنا ، بوی بد عَرَق را از میان می بَرَد ، بر طراوت صورت می افزاید ، دهان را خوش بو می کند و فرزند را نیکو می سازد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 484 ، حدیث 5 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 518

حدیث35

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

اِختَضِبوا بِالحِنّاءِ ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ الشَّعرَ ، ویُطَیِّبُ الرّیحَ ، ویُسَکِّنُ الزَّوجَهَ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

به حنا خضاب بندید ؛ چرا که دیده را جلا می دهد ، مو بر می رویاند ، بو را خوش می سازد و همسر مرد را آرامش می بخشد .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 483 ، حدیث 4 ، 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 548

حدیث36

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَنِ اطَّلی وَاختَضَبَ بِالحِنّاءِ آمَنَهُ اللّه ُ تَعالی مِن ثَلاثِ خِصالٍ : الجُذامِ ، وَالبَرَصِ ، وَالآکِلَهِ إلی طَلیَهٍ مِثلِها .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

هر کس حنا بر بدن خود بمالد و با آن خضاب کند ، خداوند ، او را تا هنگامی که بخواهد دیگر بار خضاب کند ، از سه چیز در امان می دارد : جذام ، پیسی و خوره .

بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 90 ، حدیث 8 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 478

حدیث37

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِسَیِّدِ الخِضابِ الحِنّاءِ ؛ فَإِنَّهُ یُطَیِّبُ البَشَرَهَ ، ویَزیدُ فِی الجِماعِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

بر شما باد مهتر همه خضاب ها ، حنا ، که پوست را پاکیزه می کند و بر توان همبستری می افزاید .

کنز العمّال ، جلد 6 ، صفحه 668 ، حدیث 17316 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 478

حدیث38

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

نَفَقَهُ دِرهَمٍ فِی الخِضابِ أفضَلُ مِن نَفَقَهِ دِرهَمٍ فی سَبیلِ اللّه ِ ، إنَّ فیهِ أربَعَ عَشرَهَ خَصلَهً : یَطرُدُ الرّیحَ مِنَ الاُذُنَینِ ، ویَجلُو الغِشاءَ عَنِ البَصَرِ . . .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

خرج کردن یک درهم برای خضاب ، برتر از انفاق یک درهم در راه خداست. این کار ، چهارده فایده دارد: بو را از گوش ها دور می کند ، پرده [ تاریکی] را از برابر دیده کنار می زند و آن را جلا می دهد...

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 482 ، حدیث 12 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 306

حدیث39

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

اِختَضِبوا بِالحِنّاءِ ؛ فَإِنَّهُ یَجلُو البَصَرَ ، ویُنبِتُ الشَّعرَ ، ویُطَیِّبُ الرّیحَ ، ویُسَکِّنُ الزَّوجَهَ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

به حنا خضاب بندید؛ چرا که دیده را جلا می دهد ، مو بر می رویاند ، بو را خوش می سازد و همسر مرد را آرامش می بخشد.

بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 99 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 306

حدیث40

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

عَلَیکُم بِسَیِّدِ الخِضابِ الحِنّاءِ ؛ فَإِنَّهُ یُطَیِّبُ البَشَرَهَ ، ویَزیدُ فِی الجِماعِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

بر شما باد مهتر همه خضاب ها ، حنا ، که پوست را پاکیزه می کند و بر توان همبستری می افزاید .

کنز العمّال ، جلد 6 ، صفحه 668 ، حدیث 17316 ، مکارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 189 ، حدیث 559 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 478

حدیث41

امام صادق علیه السلام :

الحِنّاءُ عَلی أثَرِ النّورَهِ أمانٌ مِنَ الجُذامِ والبَرَصِ .

حنا کردن ، در پی نوره کشیدن ، مایه ایمنی از جذام و پیسی است .

کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 1 ، صفحه 121 ، حدیث 270 ؛ بحار الأنوار ، جلد 76 ، صفحه 89 ، حدیث 6؛ دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 478

حدیث42

الإمام الصادق علیه السلام :

ثَلاثَهٌ تُعَقِّبُ مَکروهاً : . . . وشُربُ الدَّواءِ مِن غَیرِ عِلَّهٍ وإن سَلِمَ مِنهُ .

امام صادق علیه السلام :

سه چیز ، ناخوشایندی در پی می آورد : ... و نوشیدن دارو بدون بیماری ، هر چند شخص از آن دارو ، جان به در بَرَد .

تحف العقول ، صفحه 321 ، بحار الأنوار ، جلد 78 ، صفحه 234 ، حدیث 53 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 90

حدیث43

امام علی علیه السلام فرمودند:

لا تُنالُ الصِّحَّهُ إلاّ بِالحِمیَهِ .

تن درستی ، جز با پرهیز ، به دست نمی آید .

غرر الحکم ، حدیث 10605 ، دانش نامه احادیث پزشکی : 2 / 26

حدیث44

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

الطِّیبُ یَشُدُّ القَلبَ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

بوی خوش ، قلب را تقویت می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 510 ، حدیث 6 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیه السلام دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 108

حدیث45

ما طابَت رائِحَهُ عَبدٍ إلاّ زادَ عَقلُهُ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

هیچ بنده ای خوش بو نباشد ، مگر آن که عقلش افزون گردد .

دعائم الإسلام ، جلد 2 ، صفحه 165 ، حدیث 593 عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 108

حدیث46

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن أکَلَ قَبلَ أن یَشرَبَ و تَسَحَّرَ ، و مَسَّ شَیئا مِنَ الطِّیبِ ؛ قَوِیَ عَلَی الصِّیامِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

هر کس پیش از نوشیدن چیزی ، غذا بخورد و سَحَری میل کند و قدری بوی خوش [بر خود] بمالد ، بر روزه گرفتن ، توان بیشتری یابد .

کنز العمّال ، جلد 8 ، صفحه 510 ، حدیث 23882 نقلاً عن شُعب الإیمان عن أنس دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 108

حدیث47

امیر المؤمنین علیٌّ علیه السلام :

الطِّیبُ نُشْرَهٌ .

امام علی علیه السلام :

بوی خوش ، درمانگر است .

نهج البلاغه: حکمت 400

حدیث48

الإمام الصادق علیه السلام :

الرّیحُ الطَّیِّبَهُ ؛ تَشُدُّ العَقلَ ، و تَزیدُ فی الباهِ .

امام صادق علیه السلام :

بوی خوش ، عقل را استوار می کند و بر توان جنسی می افزاید .

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 275 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 108

حدیث49

الإمام الصادق علیه السلام :

مَن تَطَیَّبَ أوَّلَ النَّهارِ ؛ لَم یَزَل عَقلُهُ مَعَهُ إلَی اللَّیلِ .

امام صادق علیه السلام :

هر کس در آغاز روز ، بوی خوش استعمال کند ، تا شب ، عقلش او را همراهی می کند .

الکافی ، جلد 6 ، صفحه 510 ، حدیث 7 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 110

حدیث50

الإمام الصادق علیه السلام :

مَن تَطَیَّبَ بِطیبٍ أوَّلَ النَّهارِ و هُوَ صائِمٌ ؛ لَم یَفقِد عَقلَهُ .

امام صادق علیه السلام :

هر کس در حالی که روزه است ، در آغاز روزه ، خوش بو کننده ای به کار ببرد ، عقل خویش را از کف ندهد .

بحار الأنوار ، جلد 96 ، صفحه 290 ، حدیث 9 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 110

حدیث51

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم

- مِن وَصِیَّتِهِ لِعَلِیٍ علیه السلام: یا عَلِیُّ ، تِسعَهُ أشیاءَ تورِثُ النِّسیانَ : أکلُ التُّفّاحِ الحامِضِ ، وأکلُ الکُزبُرَهِ ، وَالجُبنِ ، وسُؤرِ الفَأرَهِ ، وقِراءَهُ کِتابَهِ القُبورِ ، وَالمَشیُ بَینَ امرَأَتَینِ ، وطَرحُ القَملَهِ ، وَالحِجامَهُ فی النُّقرَهِ ، وَالبَولُ فِی الماءِ الرّاکِدِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم

- در سفارش های ایشان به علی علیه السلام: ای علی! نه چیز است که فراموشی می آورَد: خوردن سیب تُرش ، خوردن گشنیز ، پنیر و پس مانده موش ، خواندن نوشته های روی قبر ، راه رفتن میان دو زن ، افکندن شپش ، حجامت در گودیِ پسِ سر ، و ادرار کردن در آب راکد.

بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 245 ، حدیث 2 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 254

حدیث52

الإمام علیّ علیه السلام :

إنَّ الحِجامَهَ تُصَحِّحُ البَدَنَ ، وتَشُدُّ العَقلَ .

امام علی علیه السلام :

حِجامت ، بدن را صحّت می دهد و عقل را استحکام می بخشد.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 114 ، حدیث 18 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 244

حدیث53

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

اِحتَجِموا إذا هاجَ بِکُمُ الدَّمُ ؛ فَإِنَّ الدَّمَ رُبَّما تَبَیَّغَ بِصاحِبِهِ فَیَقتُلُهُ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

اگر خون در درونتان به جوش می آید ، حجامت کنید ؛ چرا که خون ، گاه ممکن است در درون شخص ، طغیان کند و وی را بکُشد .

طبّ الأئمّه لابنی بسطام ، صفحه 57 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 120 ، حدیث 42 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 462

حدیث54

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنَّ الحِجامَهَ فِی الرَّأسِ دَواءٌ مِن داءِ الجُنونِ وَالجُذامِ وَالعَشا وَالبَرَصِ وَالصُّداعِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

حجامتِ در سر ، درمانی برای دیوانگی ، جذام ، شب کوری ، پیسی و سردرد است.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 126 ، حدیث 81 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 266

حدیث55

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

الحِجامَهُ تَزیدُ العَقلَ ، وتَزیدُ الحافِظَ حِفظاً .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

حِجامت ، عقل را افزون می کند و بر قدرت حافظه می افزاید.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 126 ، حدیث 82، دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 244

حدیث56

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

یُکرَهُ لِلرَّجُلِ أن یَغشَی المَرأَهَ وقَدِ احتَلَمَ ، حَتّی یَغتَسِلَ مِنِ احتِلامِهِ الَّذی رَأی ؛ فَإِن فَعَلَ وخَرَجَ الوَلَدُ مَجنوناً فَلا یَلومَنَّ إلاّ نَفسَهُ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

برای مرد ، مکروه است که پس از احتلام ، با زن همبستری کند ، مگر آن که از احتلام پیشین ، غسل کرده باشد ؛ چه ، اگر چنین کند و فرزندش دیوانه زاده شود ، جز خویش را نکوهش نکند .

بحار الأنوار ، جلد 103 ، صفحه 283 ، حدیث 3

حدیث57

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَنِ احتَجَمَ یَومَ الثُّلاثاءِ لِسَبعَ عَشرَهَ أو تِسعَ عَشرَهَ أو لاِءِحدی وعِشرینَ مِنَ الشَّهرِ ، کانَت لَهُ شِفاءٌ مِن کُلِّ داءٍ مِن أدواءِ السَّنَهِ کُلِّها ، وکانَت لِما سِوی ذلِکَ شِفاءٌ مِن وَجَعِ الرَّأسِ وَالأَضراسِ وَالجُنونِ وَالجُذامِ وَالبَرَصِ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

هر کس در روز سه شنبه هفدهم یا نوزدهم یا بیست و یکم ماه ، حجامت کند ، این حجامت برای وی شفای همه دردهای سال خواهد بود و افزون بر آن ، شفای سردرد ، دندان درد ، دیوانگی ، جذام و پیسی نیز خواهد بود .

بحار الأنوار ، جلد 59 ، صفحه 38 ، حدیث 6 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 402

حدیث58

رسول اللّه صلی الله علیه و آله و سلّم :

شُمُّوا النَّرجِسَ و لَو فِی الیَومِ مَرَّهً ، و لَو فِی الاُسبوعِ مَرَّهً ، و لَو فِی الشَّهرِ مَرَّهً ، و لَو فِی السَّنَهِ مَرَّهً ، ولَو فِی الدَّهرِ مَرَّهً ؛ فَإِنَّ فِی القَلبِ حَبَّهً مِنَ الجُنونِ وَ الجُذامِ وَ البَرَصِ و شَمُّهُ یَدفَعُها .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

[گُل] نرگس را ببویید ، هرچند در روز یک بار ، هر چند در هفته یک بار ، هر چند در ماه یک بار ، هر چند در سال یک بار ، و هر چند در همه عمر ، یک بار؛ چراکه در قلب ، هسته ای از دیوانگی ، جذام و پیسی وجود دارد و بوییدن نرگس ، آن را دور می کند.

بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 299

حدیث59

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم :

فِی السِّواکِ اثنَتا عَشَرَهَ خَصلَهً : مَطهَرَهٌ لِلفَمِ ، ومَرضاهٌ لِلرَّبِّ ، ویُبَیِّضُ الأَسنانَ ، ویَذهَبُ بِالحَفَرِ ، ویُقِلُّ البَلغَمَ ، ویُشَهِّی الطَّعامَ ، ویُضاعِفُ الحَسَناتِ ، وتُصابُ بِهِ السُّنَّهُ ، وتَحضُرُهُ المَلائِکَهُ ، ویَشُدُّ اللِّثَهَ ، وهُوَ یَمُرُّ بِطَریقَهِ القُرآنِ ، ورَکعَتَینِ بِسِواکٍ أحَبُّ إلَی اللّه ِ عز و جل مِن سَبعینَ رَکعَهً بِغَیرِ سِواکٍ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

در مسواک زدن ، دوازده ویژگی است : مایه پاکی دهان است ؛ سبب خشنودی پروردگار است ؛ دندان ها را سفید می کند ؛ جِرم دندان را از میان می بَرَد ؛ بَلغَم را می کاهد ؛ غذا را مطبوع می سازد ؛ حسنات را دو چندان می کند ؛ به واسطه آن ، سنّت انجام